kalemiye

• ehlikalem şeklinde de adlandırılan osmanlı devletinin üç yönetici sınıfından biridir.
  mali ve idari işlerden sorumlu sivil bürokrasi sınıfıdır.
  nişancı,
  defterdar,
  reisülküttap
  bu sınıfın üyeleridir.
  osmanlı devleti’nin diğer iki yönetici sınıfı ise
  ilmiye ve seyfiye sınıflarıdır.
• mora'nın 1821 yılında kaybedilmesi ile beraber kaybedilen rum tercümanlar yerine fransızca öğrenip, diplomat olarak ön plana çıkmasıyla beraber osmanlı aydınlanmasının yönünün fransız hayranlığına yol açmasını sağlamış sınıftır.
  
  bu sınıfın avrupa illerindeki öğrenimleri sonucu 1838 ticaret anlaşması ve 1839 tanzimat fermanının ardındaki fikirler oluşmuştur. bunlar arasında özellikle rıfat paşa 1837-1843 yılları arasında viyana'da elçilik yapmış olup avrupa modernleşmesini osmanlı'ya anlatan kişi olmuştur.
  
  bir diğer önemli kişi ise ahmed azmi efendi olup kendisi, 3. selim tarafından, berlin'e elçi olarak gönderilip o diyarlardaki gelişmeler hakkında bir rapor hazırlanması istenmiştir. bunun bir sonucu olarakta 15 sayfalık kısa bir rapor yazmıştır. ki etkisi o kadar da güçlü olmamıştır.
  
  ancak 3. selim üstünde en etkili kalemiye sınıfı mensubu ise ebu bekir ragıp efendi olup 5 aylık viyana büyükelçiliği sırasında acelecilik ve hatalarla dolu 500 sayfalık bir rapor hazırlamıştır. ancak bu rapor gündelik hayattaki bilgi alışverişlerine dayalı olduğu için oldukça önemli ve pratik önerilere sahiptir.
  
  bir diğer kalemiye sınıfı mensubu, ahmed resim efendi ise daha 1763'te berlin'de güçler dengesini tarif ediyor ve osmanlı'nın avrupa diplomasisine eklemlenmesi gerektiğinden bahsediyordu. ki bu da 3. selim'in napolyon'un mısır işgalini, tarihte osmanlı padişahlarından hiç görülmemiş bir şekilde, uluslararası hukuka aykırı olarak nitelendirdiğini anlamak için önemlidir. en sonunda, tüm bu süreç, 1837'de sadik rifat paşa'nın osmanlı'yı avrupa ittifak ^* sistemine kabul edilmesini talep etmeye dek gider. 1837'de bu, türkiye'nin şu an avrupa birliğine başvurmak istemesi gibi bir şeydir.
  
  uzun lafın kısası osmanlı kalemiye sınıfı osmanlı ve cumhuriyet aydınlanmalarının tohumlarını atan sınıf olarak oldukça önemli ve önemi yeterince incelenmemiş bir osmanlı fenomenidir.
• osmanli'da defter islerinden sorumlu sinif. ornegin, nisanci, defterdar, reis'ul kuttap gibi.
• 17. yüzyıla kadar bu sınıfın en önemli üyesi nişancıyken zamanla reisülküttap öne çıkmıştır. reisülküttaplar zamanla dış ilişkiler konusunda uzmanlaşmışlardır. devletin askeri gücünün azalması diplomasiyi öne çıkardığından, bu sınıfın mensuplarının önemi artmış ve 18. ve 19. yüzyıl sadrazamlarının çoğunluğu kalemiye sınıfından yetişmiştir. reisülküttaplık ise tarihsel birikimine uygun olarak 1836'dan itibaren hariciye (dışişleri) nazırlığına dönüşmüştür.