• türkiye'de üretilen yerli ceviz türlerinin orijini kırşehir'in kaman ilçesi olanlarına verilen isimdir.
    söz konusu cevizlerden bildiklerim şunlar:
    kaman-1, kaman-2, kaman-3, kaman-4, kaman-5, göçmen-1, göçmen-2, yayla-1, yayla-2
  • orijini kırşehir'in kaman ilçesi olan ceviz türüdür. kaman-1, kaman-2, kaman-3, kaman-4, kaman-5 ve göçmen olarak isimlendirilen çeşitleri vardır.

    (bkz: https://www.cevizfidani.com.tr/…1-ceviz-fidani.html)

    bozcaada'da bir bağım vardı. yanındaki araziyi aldım ve buraya da meyve bahçesi yapayım dedim. yaptım. ceviz fidanları da diktim. istanbul'dan getirdim fidanları. fidancının tavsiyesiyle tabi. şebin ve kaman cevizinden bahsetti. şöyle güzel böyle yahşi dedi. iyi onlardan da olsun dedim. fidanları diktik.

    aradan yıllar geçti. ceviz ağaçları serpildi büyüdü. kaman cevizlerinden iki tanesi, şebin cevizinin hepsi bozcaada iklimine dayanamadı. bir kaman öbürlerinin yaşamını da üstlenmişcesine dallandı budaklandı. o dallandıkça ben keyiflendim. bu ara her gördüğüm cevizin meyvesini saksıda büyüttüm ve bozcaada'ya diktim. onlar da büyüdüler. yaklaşık 20 civarında ceviz ağacım oldu. diğerlerinin ne cevizi olduğunu bilmiyorum. ama bir tanesini biliyorum. o kaman cevizi. üç metreye kadar boylandı. bizim ne olduğu belirsiz cevizler 10-15 tane ürün verirken meşhur kaman cevizi hepsinden boylu poslu olduğu halde her yıl istikrarlı olarak en fazla 3-4 tane ceviz veriyor.ben de onunla her sonbaharda konuşuyorum; "yakışır mı koskoca kaman cevizine? bak ne idüğü belirsiz cevizler senden daha fazla veriyor, hadi bakalım seneye göreyim seni" diyorum. gelecek bahara kalıyor ümitlerim.

    kaman cevizi diye fidanlar satılıyor. bizler de alıyoruz bunları. dikeceğimiz yerin koşulları bu cins fidanların hem ömrünü hem de verimini belirliyor. şimdi arazimin bulunduğu il dışından fidan dikmiyorum. dikildiği doğa koşulları ile barışık olmalı ağaç cinsleri diye düşünüyorum.
  • üretimin artırılması için her yıl daha fazla yatırım yapılan ceviz çeşididir.

    üç üstteki entryde son birkaç yıldır bulunamadığını yazmıştım. bunun sebepleri çiftçinin eğitimsizliği, tembelliği, hava şartları olduğu kadar dikili alan ve ağaç yetersizliğidir. önümüzdeki on yılda kaman cevizi üretimi, ağaç başına verim aynı kalsa bile yaklaşık dörde katlanacaktır.

    tuik verilerine göre kaman'da 2006 yılında toplam 1.590 dekarda meyve verecek yaşta 6.731, henüz meyve veremeyecek yaşta ise 29.455 ceviz ağacı varmış. toplam ağaç sayısı: 36.186. dekar başına 22 ağaç düşmekte.

    2012 yılına gelindiğinde, dikili alan 6.695 dekara çıkmış. 6 yıl önce meyve vermeyen ağaçların hepsi meyve vermeye başlamış ve meyve veren ağaç sayısı 45.102'ye, meyve vermeyen genç ağaç/fidan sayısı ise 186.999'a yükselmiş. toplam ağaç sayısı: 232.101. dekar başına 34 ağaç düşmekte. (bu konuyu aşağıda izah edeceğim) bu seneki toplam üretim 677 ton.

    2015 yılında, dikili alan 10.304 dekar olurken, meyve veren ağaç sayısı 58.268, genç ağaç sayısı da 145.667 olmuş. toplam ağaç sayısı: 203.935. dekar başına 19 ağaç düşmekte. toplam üretim 262 ton gibi düşük bir seviyede.

    böyle devam ederse yeni fidan dikilmese bile 2025 yılında, 11.000 dekarda (her dekarda 14 ağaç olursa) meyve verebilecek yaşta 154.000 ağaç olacaktır. ağaç başına ortalama 15 kg (bu konuyu da aşağıda izah edeceğim) ceviz hasadı sonunda 2.310 ton kabuklu ceviz elde edilecektir. ağaç başına 15 kg verim alınan 2012 yılında ilçedeki toplam üretim 677 tondur.

    açıklama 1: dekar başına fidan/ağaç sayısı 2012'de 34 iken 2015'te 19'a düşmüştür. bunun bir sebebi ilçedeki fidancılıktır. fidanlıkta bir dekara yüzlerce fidan dikilebilir ve iki/üç yaşına gelen fidanlar türkiye'nin değişik yerlerine satılır. bu nedenle her yıl bir miktar fidan, dikili genç ağaç istatistiklerinden düşer.

    açıklama 2: dekar başına ağaç sayısının ilk yıllarda çok artıp sonradan düşmesinin diğer sebebi de maalesef çiftçinin eğitimsizliği ve bilgisizliğidir. kaman cevizi ağacı, onar metre aralıklarla (10x10) dikilmelidir. şayet eğimli bir arazide bahçe kurulacaksa bu aralık 8 metreye (8x8) indirilebilir. dekar başına düzlükte 10 ağaç, yamaçta 14 ağaç dikilmelidir, fazlası yararsızdır. bodur ceviz diye satılan fidanlar geçmiş yıllarda 5 metre aralıklarla dikildi ve dekar başına 40 ağaca kadar sıkıştırıldı. ağaçlar büyüdükçe görüldü ki bodur ceviz diye satılan ceviz de aslında kocaman. ceviz ağacının boduru yok ve ağaçlar büyüdüğünde dallar birbirine girerek verimli bir ziraati imkansız kılıyor. dikilmiş, 5/6 yaşına gelmiş ağaçların bir kısmı, aralıklar 8/10 metreye çıkana kadar mecburen söküldü. 2012-2015 yılları arasındaki düşüş bundan kaynaklanıyor. dekar başına yetişkin ağaç sayısı 14'ü geçmemelidir.

    açıklama 3: yetişkin bir kaman cevizi ağacı, yılda yaklaşık 30 kg meyve verir. kimi cinsler periyodisite gösterir yani, bir yıl meyve verirken ertesi yıl vermez. bu nedenle yıllık verim yarıya düşer. periyodisite göstermeyen kaman-1 gibi cinsler dikilerek verim ikiye katlanabilir.

    açıklama 4: normalde periyodisite göstermeyen ağaçlar da çiftçinin hatası nedeniyle bir yıl meyve verip ertesi yıl vermeyebilir. bunun sebebi, meyvenin sırıkla vurularak toplanmasıdır. sırıkla meyve düşürülürken dallardaki genç sürgünler zarar görür ve ertesi yıl o ağaçtan verim alınamaz. doğru, düzgün budama ve uygun hasat makinası kullanımıyla bu sorun aşılır ve yıllık ortalama verim ikiye katlanabilir.
  • kırşehir'in kaman ilçesinde satılmayan ceviz türü. belediyeleri pankart ile duyurmuş.

    (bkz: afferin çok doğru düşünmüşsün)
  • bu cevizle yapılan cevizli sucuk gerçekten harika oluyor. kırşehir merkezde yer alan bir kuruyemişçide en tazesi ve en güzeli bulunabilir. kamil koç'un yanındaki kuruyemişçi.
  • geç ilkbahar donu, dolu gibi sebeplerle dört yıldır piyasada bulunmayan, nihayet bu yıl bereketli bir hasatla çiftçinin yüzünü güldüren cevizdir.

    özellikle 2014 yılında ne idüğü belirsiz ithal cevizlerin "kaman cevizi" diye satılması nedeniyle kaman'da sağa sola "ilçemizde bu yıl kaman cevizi yoktur" diye pankartlar asılmıştı. amaç, bilmeyen ziyaretçilere kaman cevizi diye bu ithal cevizin satılmasını ve insanların kazıklanmasını önlemekti.

    bu yıl hasat iyi oldu, kabuklu cevizin kilogram fiyatı da yaklaşık 30-tl (10 dolar) idi.
  • son dönemde yaşanan dolu ve don olayları nedeniyle üretimde düşüş yaşamış olan ceviz çeşididir.
hesabın var mı? giriş yap