kara kemal

• ittihat ve tarekkinin 2. kadrosunun birinci adamı. osmanlının son döneminde ekonominin patronu. ittihat ve terakinin troykası^*
  1. dünya savaşı ertesi, ermeni soykırımı yüzünden tutuklanıp üldürüleceğini anladıklarından, ülkeyi terkederler ve koca imparatorluğu kara kemal'e bırakırlar. hatta mustafa kemal atatürk'e bir ara teklif götürür önderliği sen al diye. ama m.kemal bu cin fikirli öneriyi aynı cinlikle reddeder ve üzeirindeki i. ve t. yükünden ebediyen kurtulur, artık onlar muhalefettir ve kurtlukta düşeni yemek de kanundur.
  okuyunuz ve (bkz: kurt kanunu)
• devletin tüm finansal kaynakları kendi yönetiminde olmasına rağmen cebinde sigara parası olmadığında diğer ittihatçılardan borç alan birisiydi.
• kurt kanunu romaninda soyle konusturur kara kemal'i, kemal tahir:
  
  "tarihin benzerini yazmadigi bir kurtlar bogusmasina tutustuk ve kaybettik( ittihatcilar ile itilafcilarin kavgasini kasteder). kurtlukta duseni yemek kanundur"
• kılıç ali 'nin anılarından öğrendiğimize göre atatürk'e yapılacak suikast girişiminin ardındaki isimlerden birisidir. suiastle ilgili kişiler polis tarafından aranırken kara kemal firardadır. güvenli olduğunu düşündüğü bir evde sıkıştırılınca bahçedeki kümese saklanır. polis evde yanar vaziyette bıraktığı sigarayı ve bahçeye açılan pencerelerin açık olmasına bakarak arama başlatınca yakalanmamak için kümeste intihar eder.
• ittihatcilarin kucuk efendisi. ayni zamanda ataturk'un dostlarina: "elimde kara kemal gibi 3-5 isim daha olsaydi cumhuriyet istedigim gibi olurdu" dedigi rivayet edilir.
• turkiyedeki ilk kooperatif agini kurmus, arkasina muazzam bir esnaf gucunu toplamis, nargile duskunu insan.
• kemal tahir 'e göre, izmir suikastine eski ankara valisi abdülkadir tarafından adı karıştırılmıştır. sebebi de abdülkadir'in suikaste ikna olmayanları küçük efendi'nin saygın ismiyle etkileme arzusudur. kılıç ali'nin ali kıran başkesenliğini de bildiğinden dolayı ''ben bu işten yakayı sıyıramam nasıl olsa, bindik bir kıyamete'' havasıyla kaçıp sonunda yakalanmış ve intihar etmiştir.
  (bkz: tahiriciler)
• örgütlediği şeyin hala, esnaf teşkilatı değil de teşkilat-ı mahsusa olduğu sanılmakta olan kişi. mesela ben öyle sanıyorum.
• eyüp te bir gazetecinin evine sığınmış olup polisler baskın yaptığında kaçamayacağını anlayınca intihar etmiştir.
• kara kemal (veya tam adıyla ahmet kemal) ittihat ve terakki cemiyeti'nin (itc) iktisadi aklıdır desek yalan olmaz. aslen bu konuda eğitim almamış olmasına karşın (aynı talat paşa gibi posta idaresinden gelme) tüm faaliyetlerini itc'nin ekonomi politikalarını yönlendirmeye adamıştır.
  
  itc içinde enver paşa'nın askeri örgütlenmesine karşın talat paşa da sivil örgütlenmeyi üstlenmiş ve kendi ekibini oluşturmaya çalışmıştır. kara kemal bu sürecin sonucu olarak cemiyete katılır ve büyük efendi'nin himayesine girer. girdiği andan itibaren tüm uğraşı itc'nin kendi ekonomik kaynaklarını üretmesidir.
  
  unutulmaması gereken şu ki itc üyelerinin başından beri gözlediği durum özellikle birinci harp sırasında bile ekonomik gücü elinde tutan bazı azınlık gruplarının karaborsacılık benzeri faaliyetlere giriştiği, bazılarının ayrılıkçı hareketlere destek verdiğidir(özellikle ermeni gruplar). dolayısıyla kara kemal kurduğu örgütlenmeyle türk esnaf ve tüccarı kendi taraflarına çekmeye çalışmıştır. yine kurduğu şirketler de bu sürecin bir parçası. ayrıca ermeni techiri'nin arka planında yatan sebeplerden biri de budur ki bunu o başlığa ayrıca yazacağım.
  
  kara kemal'in bu tutumu ve çalışmaları cumhuriyet kurulduktan sonra atatürk ve arkadaşlarına da ilham vermiştir demek yanlış olmaz. hakikaten de kurucu kadronun tüm çabası ankara'ya kafa tutmayacak ama girişimciliğinin de hakkını verebilecek bir milli burjuvazi yaratmaktır.
  
  gel gör ki anakra'nın bu isteği önündeki en büyük engel ise bir anlamda örnek aldıkları kara kemal'dir. çünkü istanbul'daki esnaf ve tüccar arasında halen güçlüdür. ittihatçılardan ülkede kalanların doğal lideridir aynı zamanda. izmir suikasti sonrası davalar bu yapıyı kırmayı amaçlamıştır ve başarılı olmuştur. kemal bey ise bu kavganın kaybedeni olarak hayatını kaybetmiştir. muhtemelen sağ yakalanmış olsa gene asılacaktı. o noktadan sonra geri dönüş olmaz bu tür meselelerde.
  
  bu arada bir not vermiş olayım, kendisinin faaliyetlerini yürütürken sağ kolu ünlü edebiyatçımız memduh şevket esendal'dır. güçlü olduğu zamanlar boyunca onunla çalışmış. kendisi hakkında bildiklerimizin bir kısmı da ondan aktarma zaten.