katran ağacı

• çamgillerden, toroslarda çok yetişen, kerestesi reçineli, dalları gövdeye dikey durumda olan yüksek ağaç.
• ent meclisinin anadolu temsilcileridir.
  
  anadoluda bu ağacın govdesine v seklinde bir yara açıp reçinesini bi kaba akitiyorlar. ısıtınca akışkan bir yapıştırıcı oluveriyor. hatta baska baska islerde de kullaniliyor ama teferruatını bilmedigimden yazmıyorum.
  
  recinesini bocekler cok sever. bu yüzden agaci daha da yaralayip kurutmasinlar diye çamurla sivayip kapatir akilli köylüler.
  
  kızıl çamlar gibi kalın kabuklu değildir. kabukları incedir. soyması kolaydır. yapraklarını iki parmağınızın arasina alip parmaklarınızı ileri geri yaparsanız teker gibi döner. diger iğne yaprakli ağaçlardan farklı noktasi bu bana göre. anadoluda gezdiğim sehirlerde bir benzerini görmedim henüz. diğerleri tıkır tıkır donerken bu kayar gider. ince ignelidir yaprakları.
  
  sık dikildiğinde boy vermez. aralıkları geniş tutulmalıdır. sik kafali okul müdür yardımcıları dip dibe ekip yillarca uzamasını beklerler mesela.
• türkiye'de en büyük sedir ağacı deposu antalya'nın elmalı ilçesiymiş. en'li 2 sedir varmış; biri karacaören köyündeki, halkın "ambar katran" dediği 2300 yaş üzerindeki sedir, biri de elmalı'daki 2000 yaşındaki, halkın "koca katran" dediği sedir. halk 'dağların kadısı katrandır.' dermiş. katran diye tanıdıkları ağaç sedir, cedrus libani. kudret sözcüğüyle ilinti kuruluyor. sedir ağacının kabuklarından elde edilen katran deri hastalıklarına iyi gelir, deri mantarlarına karşı antiseptik etki gösterirmiş.
  
  (bkz: sedir ağacı), lübnan sediri, gofer ağacı
  (bkz: ormana/@ibisile)
  (bkz: yapal)
• yörüklerin efsanevi ağacıdır. rahmetli dedem, ölünce bir katran ağacının altına gömülmeyi vasiyet etmişti.
• cedrus cinsini oluşturan iğne yapraklı ağaçtürlerine verilen ad. ortalama ömürleri 1000 yıl kadardır, 40 metre boya ve 2 metre çapa kadar büyüyebilirler.
• kozalakları aşağı değil de yukarı bakar. ya da bizim yayladakiler öyleydi.
• lat. cedrus libani
  sedir ağacının ülkemizde yetişen tek türüdür. güney anadolu'da toros dağlarında ve lübnan dağlarında yetisir.odunu kokulu olup, doğramacılıkta ve mobilyacılıkta kıymetlidir. katranı halk arasında idrar söktürücü olarak ve cilt hastalıklarında kullanılır.
• çoğu imza parfümün notasıdır.
• aslen lübnan sediri olup ülkemizde toros sediri diye bilinir.
• bir lübnan sediri altında uyumak isterim. gölgesi feyruz'un sesi kadar huzurludur.