• bir kanunun yürürlükte olduğu dönemde bütün şartlarıyla birlikte elde edinilmiş haklara denir. önce ki kanun döneminde kazanmışsın sonraki kanun bu hakkını elinden alamaz.
  • memleket lisanında kazanılmış yalnızlıktır; öldürmüyorsa acıtır, yaralar.
  • (bkz: haymarket olayı)
    (bkz: 5 mayıs 1886 bay view katliamı)
  • daha önce hukuk kurallarınca doğmus subjektif hak
    (bkz: muktesep hak)
  • sürekli korunması, sahip çıkılması gereken haklardır. yoksa "kazanılmış" diye kimse dokunmamazlık etmez.

    iktidarın hukukla ilk sınırlanması 1215 "magna carta libertatum". monarşi karşısındaki güçlerin henüz cılızlığı nedeniyle bir süre sonra yeniden mutlak monarşiye dönülse de ok yaydan çıkmıştır; haklarını yitiren kesim yüzyıllar boyunca boş durmayıp; otoriteyi yine sınırladı ve bunu da perçinledi. genel bir ifadeleyle ingiliz yurttaşları diyeceğimiz bu kesim, iktidar ve kurumlar karşısında kendini güvenceye aldı. yani garanti edilmiş hukuk güvenliği düşüncesi ingiltere'de 13. yüzyılda ortaya çıktı.

    fransa'da ise baskıcı bir monarşi vardı; iktidarını hiç kimse ile bölüşmeye ve otoritesini sınırlayacak hiçbir şeye yanaşmıyordu. herkesin can güvenliği, malı, mülkü kralın iki dudağı arasındaydı. rousseau'su, montesquieu'su, voltaire'i gelişen burjuvazinin tercümanı oldu da bir özgürlük fikri ortaya çıktı. kral esnemeyince burjuvazi yoksul kitlelerin de desteğiyle 1789'da monarşiyi yıktı; "insan ve yurttaş hakları bildirisi"ni yayınladı. monarşiyi yıkarak alınan haklar bu kez burjuvazinin sınırlamalarına tabi olunca 1848 devrimleri yaşandı.

    fransız devrimi almanları da etkiledi. monarşinin nasıl tepe taklak gittiğini gören alman prensleri polis devletinden hukuk devletine kendi kendilerini sınırlayarak geçti. amerikalılar hukuk devleti sistemini, bağımsızlık bildirisi ile ingilizlere karşı verdikleri bağımsızlık savaşı sonrasında kurdular.

    türkiye'de de ne zaman ayan, eşraf güçlendi; mutlak monarşiye geri adım attırmaya başladılar. önce rumeli ayanı ile 1808'de sened-i ittifak; sonra da komprador burjuvazinin haklarını garanti eden 1839 gülhane hatt-ı hümayunu ve 1856 islahat fermanları ile iktidarı sınırlanan monarşi, 1876'da anayasa ile bağıtlandı. abdülhamid ilk fırsatta * bu anayasayı rafa kaldırınca, hakları askıya alınan sınıflar da 1908 hareketini gerçekleştirdi. karşısında haklarını teminat altına almaya çabaladıkları monarşi yıkılınca bu sınıflar cumhuriyeti kurdu.

    el netice sınıf mücadeleleriyle, iktidar mücadeleleriyle kazanılan haklara sürekli sahip çıkmak gerekir. haklara sahip çıkılmadığında o haklar geriletilir, elden gider. askeri darbeler, dikta rejimleri bunun için var.

    edit: abdülhamid'in kanuni esasiyi askıya alma gerekçesi olan 93 harbi'ni sehven kırım savaşı olarak yazmışım, düzelttim. uyaran dikkatli arkadaşa teşekkür ederim. :) magna carta'da da monarşiye sınır getiren tabi ki, köylüler değil vassallardır.
  • - ilk olarak hukuka uygun doğan
    - birey lehine sonuçlar veren
    - kesinleşmiş
    - bireysel idari işlemler sonucu oluşan hak türü.

    beklenen haklar bu kapsama girmez, haliyle.
  • benim çalıştığım sektörde çok çok azdır.
    ne günlük-haftalık çalışma saati ne yıllık izin kurallarını uyulur, ne maaş zammı verilir.

    ha, benden başka kaç kişi daha sendikalı bu davarların içinde?? yüzde 50'si olmadığı kesin. az bile bu davarlara.

    (verdiğim geçici rahatsızlıktan ötürü özür dilemiyorum)
  • kazanılmış hak (müktesep hak) tüm yönleri ve sonuçları ile hukuki olarak kesinleşmiş hak demektir. yeni ortaya koyulacak bir hukuk kuralı vasıtasıyla, bireylerin geçmişte hukuka uygun yollardan elde etmiş oldukları hakların ortadan kaldırılmaması veya zayıflatılmaması esası, “kazanılmış hak” kavramının hukukun temel prensiplerinden sayılmasının dayanağını oluşturmaktadır. hukuka güvenliğinin sağlanması ancak bu şekilde olur.

    kanunlar, yürürlüğe girdikleri andan itibaren derhal veya kanunda öngörülen ileri bir tarihte uygulanırlar, geriye yürümezler ve önceki kanun döneminde elde edilmiş haklara müdahale etmezler. kamu düzenini ilgilendiren yükümler veya usul kurallarında yapılan değişikliklerin kazanılmış haklara istisnalar getirilebilmesi kabul edilmiştir.

    kazanılmış hakkı haklı beklenti ile karıştırmamak gerekir. kazanılmış hakta tüm yönleri ile kesinleşmiş bir hak vardır.
  • edinilmiş (tek taraflı olarak geri dönüşe, caymaya izin vermeyen) hak
  • idare hukukunda geçerli olmayan hak
hesabın var mı? giriş yap