• 1854 yilinda yapilan bir adet sava$. kaybedilmi$, oncesinde de turk tarihinin ilk di$ borcu alinmi$tir fransizlardan. alinan borc ile gene fransizlardan, bu sava$ta kullanilmak uzere tufek satin alinmi$, fransiz kazanci maximize edilmi$tir.
  • ingiltere ve fransanın osmanlının yanında rusyaya karşı yapılan savaş. sonucunda paris anlaşması imzalanmıştır. bu anlaşmaya göre osmanlı bi avrupa devleti sayılmakta ve toprakları avrupa devletlerinin kefaleti altında olacaktı.
    ayrıca iron maiden ın the trooper adlı şarkısına konu olan savaştır.
  • (bkz: florence nightingale)
  • bu savaşta osmanlı maliyesi -denir ki- bekaretini yitirmiştir. ilk ağır dış borç yükünün altına girildiği savaştır bu.
    (bkz: holywars)
    (bkz: güç dengesi)
  • yalnızca borç açısından değil, ingiltere, fransa ve almanya gibi devletlerin ortadoğu'ya açılma, azınlıklara milliyetçi politikalar yayarak osmanlı'yı bölme politikalarında önemli yer tutar.
  • tarihte iki tane bilinen buyuk kirim savasi bulunmaktadir. ikisi de birbirinden onemli oldugu icin, bunlari iki ayri sekilde ayirmak istedim;

    1) victoria donemi

    bunlardan birincisi 1854-56 yillari arasinda, ingiltere ve osmanli imparatorlugu'nun, rusya'ya karsi kirim'da verdikleri savastir. bazi kaynaklar, birtakim diplomatik gelismeler nedeniyle savasin asil baslama tarihini 1853 olarak vermekten cekinmezler. zira zaten savasin diplomatik yuzu, savasin kendisinden cok daha heyecan vericidir kanaatimce.

    yikim bakimindan en buyuk savas bu olmasa bile, victoria doneminin savas mentalitesini, "ustunde gunesin batmadigi imparatorlugun" emellerini tamamiylen yansitan savasidir.

    rus carligi, 1853 yilinda ingiltere ile, osmanli imparatorlugu'nun konumu ve gucu hakkinda bir anlasma saglamaya calismakta, ancak ingiltere ile fransa arasindaki yakinlasmayi da buyuk bir kaygiyla izlemektedir. ingiltere'nin hicbir sekilde istanbul'a yerlesmelerini ve bogazlari ele gecirmelerine izin vermek istemeyen rusya, istanbul'a saldirip sehri ele gecirmek de istememektedir. tek istedigi, ingiltere'nin karadeniz'deki varliginin ortadan kalkmasidir.

    bunun uzerine yapilan diplomatik girisimlerde moldavya'nin ozgurlugu, sirbistan'in rus himayesinde ozgurlugu, bulgaristan'in ozgurlugu, misir ve girit'in ingiltere egemenligine girmesi ve avusturya-macaristan imparatorlugu'nun adriyatik kiyilarini ele gecirmesi gibi konular masaya yatirilir.

    russell'in basbakanligi altinda yonetilen ingiltere ise, bu onerilerden once fransa'ya danisilmasi gerektiginin ustunu cizer. pek tabii fransa butun bu onerileri geri cevirecektir. artik rusya, bati avrupa'nin gozunde buyuk bir tehtid halini almistir.

    ancak savasin kivilcimi, fransiz ve rus diplomatlarinin kutsal filistin topraklarini bir turlu paylasamamalari sayesinde cikar. paylasilmak istenilen topraklar -ki bunlar misir, filistin ve ortadogu'nun buyuk bir bolumudur- o siralarda buyuk olcude osmanli imparatorlugu'nun egemenligindedir. osmanli, israil topraklarindaki butun dinlere ve kiliselere ozgurluk tanimis oldugundan, daha o zamanlardan buyuk problemler cikmaya baslamistir bile.

    fransa'nin israil uzerindeki emelleri (fransiz katolikleri'ni tekrardan kurma istegi), fransa'nin osmanli'dan gecis izni istemesine neden olur. rusya da, moldavya'nin ozgurlugu icin bastirinca, osmanli da kabul etmek zorunda kalir. trablusgarp'a buyuk bir donanma gonderen fransa, istanbul'a da charlemagne isimli gemisini gonderip osmanli'ya gozdagi verir.

    kucuk kaynarca antlasmasi'na kadar gidecek olan bir dizi diplomatik girisimin arasinda, herhalde en onemlisi, rusya'nin osmanli'dan, yunan azinligina daha buyuk ozgurlukler getirmesi icin bastirmasidir. aralarinda avusturya ve prusya'nin da oldugu donemin buyuk avrupa devletleri de olaya karisirlar.

    son bir sans olarak, avrupa'nin buyuk dort devleti (ingiltere, fransa, avusturya ve prusya), rusya'ya bir ultimatom gonderirler. oncelikle, rusya'nin moldavya ve sirbistan uzerindeki istekleri kabul edilecegi, bunun karsiliginda osmanli'daki hristiyanlarin yalnizca rusya tarafindan degil, butun avrupa devletlerinin himayesinde olmasi gerektigi ve tuna nehrinin gemi trafigine acilmasi gibi kosullar belirtilir.

    rusya kabul etmez. sabirlari tasan ingiltere, osmanli ile yaptigi anlasma ile, fransiz ordularinin da yardimiyla rusya'ya kirim'da savasa girerler. her ne kadar avrupa devletlerinin ordulari cok daha (teknolojik acidan) guclu olsa bile, rusya'nin bitmek bilmez asker sayisi nedeniyle savasin kaybedilecegi aciktir.

    ingiliz aristokratlarinin yaptiklari "savas oyunlari" ve bununla birlikte gelen buyuk hatalar nedeniyle ingiltere buyuk kayiplar verirken (ki en unlusu, adina bir film bile cekilmis olan, siirler yazilmis olan the charge of the light brigade'dir), rusya'nin tek kazandigi savas, osmanli'ya karsi kars'da kazandigi zaferdir. ancak sivastopol'u kaybeder.

    1856 yilinda imzalanan paris antlasmasi ile, rusya'nin bagimsizligini istedigi her belde, osmanli egemenliginde kalir. karadeniz silahsizlandirilir ve avrupa devletleri, osmanli'ya saldirmayacaklarina karsi bir diplomatik yeminde bulunurlar (1. dunya savasi'nin baslamasi ile tabii ki butun bunlar cope atilacaktir). rus egemenligine giren kars osmanli'ya geri verilirken, ingiliz egemenligine giren kirim, ruslara geri verilir.

    2) ii. dunya savasi

    ikinci savas ise, 1941 yilinda baslamis ve almanya'nin dogu cephesi'ndeki gucu kirilana kadar surmustur.

    1941'in ekim ayinda, nazi almanyasi'nin 11. ordusu, maresal manstein'in komutasinda kirim'a saldirir. kasim ayina gelindiginde, sivastopol ve kerc tamamiylen alman egemenligine girmistir bile.

    1942 temmuzunda sivastopol, buyuk sivastopol deniz muharebesinin ardindan dusmus ve butun kirim egemenligi almanlar'in eline gecmistir.

    1943 kasimina gelindiginde, azak korfezi kiyilarindan kuzeye dogru cikan general tolbukhin'in onderligindeki sovyet ordusu, alman ve romanya ordularinin arasina girmeyi basarmistir. mihver devletleri, savas alanini terkeden askerler ve geri cekilen birlikler nedeniyle her ne kadar hizli bir sekilde zayiflasa da, rus askerleri bir turlu bu cetin muharebelerden galip ayrilamamislardir. bunun en buyuk nedeni ise, "kirim'in en dogu noktasi" adi verilen kerc bolgesinin dunya ile olan baglantisinin yalnizca iki tane dar gecit ile saglanmasidir.

    ancak general tolbukhin'in askerleri, 1944'de buyuk bir saldiri baslatmis ve romanya ordularinin defansif kanadini yarmayi basarir. yalnizca uc gunluk bir catismanin ardindan alman 17. ordusunu da malup eden rus birlikleri, sivastopol'a geri cekilmis, takviye olarak gelen general yeremenko onderligindeki birlikler ile, kerc'in dogusundan ikinci bir saldiri gerceklestirilmistir.

    17 nisan sabahi, tolbukin ve yeremenko onderligindeki ordular alman askerlerini yenmeyi basarmis, yaklasik 37.000 alman askerini de esir almislardir.

    sovyetler birligi'nin agir toplarini da bu bolgeye getirmesinin ardindan hitler, kirim'daki ordularini geri cekme karari almis, ancak sivastopol'daki alman siginagi, ayni yilin 9 mayis gunune kadar direnmistir. siginaklarin dusmesinin ardindan bir 30.000 civarinda daha alman askeri, rus ordulari tarafindan esir alinirlar.

    geriye ise tamamiylen hirpalanmis, uretkenligini tamamiylen kaybetmis bir kirim kalmistir.

    (son olarak derim ki, copy paste degil alinteri)
  • victoria donemindeki savasta yalnizca rusya, 600.000 kayip vermistir. ingilizler cok daha az kayip vermis olsalar bile, savas resmen bir "kaliteye karsi insan gucu" savasi halini almistir.
  • asil önemli yani afraid to shoot strangers'in bu savaşla ilgili olmasidir...
  • iron maiden'a ilham kaynagi olmasinin yanisira , sivastopol marsi gibi muhtesem bir mehter marsina da ilham vermis savas.
  • 150. sene-i devriyesini kutlamakta olduğumuz savaş. denir ki bu sebeble önümüzdeki sonbahar, istanbul'da, bu savaşa katılmış olan ülkelerden (bkz: polonya, italya, ingiltere, almanya, avustralya) akademisyenlerin katılacağı bir sempozyum olacaktır.
hesabın var mı? giriş yap