kırklar semahı
-
muhammed miracdan inerken gokyuzunde allahın aslanı karsisina cikti; yorgundu hak askindan bilemedi, aslan nisanesini cikardi muhammed’e verdi aslan oldu orda sakin muhammede yol gorunmusken gordu bir bicare dervis evine gitti, doksanbin kelam danisti, iki gönül dost dostuna tevhid i armağan verdi. sütü elma baldan aldı.
“cümlesine rahmet olsun” dedi
ağladı eğiliben secde kıldı. hoşca kal sultanım dedi. kalkıp evine giderken yolun uğrattı kırklar'a vardı. kırklar makamına oturuben oldu sâkin, secdeye indirdi özün, türaplara sürdü yüzün. cebrâil getirdi üzüm hasan ile hüseyin'e anda selman hazır idi şeydullahını diledi. bir üzüm tanesi koydu. selmanın da keşkülüne kuduretten bir el geldi; ezdi engür eylediler. hatemi ol elde gördü. uğradı bir müşkül hale:
“canım size kimler” derler
“şahım bize kırklar derler. cümleden ulu yolumuz, eldedir küllü varımız, birimize neşter vursan bir yere akar kanımız. cümleden ulu yolumuz eldedir küllü varımız “
"madem size kırklar derler nedendir eksik biriniz”
“ selman şeydullah’a gitti ondandır eksik birimiz”
selman şeydullah’tan geldi hü deyip içeri girdi muhammed esredi coştu tacı başından da düştü ol şerbetten biri içti cümlesi oldu hayran mümin müslim üryan büryan hep girdiler semaha cümlesi de el çırparak dediler
“allah allah”
muhammed de bile girdi kırklar ile semaha muhammed de coşa geldi tacı başından attı. çevresin kırk pare bölüp sarıldılar. kırklara muhabbet de galip oldu. yol-erkân yerin aldı muhammedi gönderdiler. hatırlar oldu sefa muhammed evine gitti. ali hakk’ı tavaf etti. hatemi önüne koydu dedi:
“saddaksın mürteza evveli sen âhiri sen bâtını sen zâhiri sen cümle işler sana bağlı” dedi:
“şâh-ı evliya şah hatayim vâkıf oldu”
bu sırrın ötesine hakk’ı inandıramadı özü çürük ervaha. -
erzincan / tercan'lı aşık daimi'den bir semah.
gitme durnam gitme nerden gelirsin
sen nazlı canana benzersin durnam
her bakışta beni mecnun edersin
gönülde mihmana benzersin durnam
has nenni nenni
dost nenni nenni
kaşlarına mim duası yazılır
cemaline türlü benler dizilir
seni sevmeyenler haktan üzülür
pir balım sultan'a benzersin durnam
has nenni nenni
dost nenni nenni
pir balım sultan'a benzersin durnam
yörü de dilber yörü canana yörü
durnam gökyüzünde pervane döner
dertli aşıklara badeler sunar
aşıkların senden inayet umar
tabibe lokmana benzersin durnam
pir balım sultan'a benzersin durnam
allah allah allah allah
hüdey hüdey hüdey hüdey
bugün ben pirimi gördüm
gelir salını salını
selamına karşı durdum
bağrım delini delini (hüdey)
gel dedim yanıma geldi
gamzesi sinemi deldi
bir izzetli selam verdi
aldım sevini sevini (hüdey)
gaynadı garıştı ganım
ezelden severdi canım
sen benimsin bende senin
dedim sevini sevini (allah)
(dedim sevini sevini) (hüdey)
gıymatın baha biçilmez
cemalin nurdan seçilmez
vakitsiz güller açılmaz
derdim gülünü gülünü (hüdey)
dedem oğlu der ağlatma
yüreğim o de dağlatma
varıp yadlara bağlatma
zülfün telini telini (allah)
(zülfün telini telini ) (hüdey)
ayrıca (bkz: turna semahı) -
kokenini, kirklar cem'inden alan semahtir. aleviler arasinda en yaygin donulen semahtir. hz. muhammet’in, hz ali’nin ve kadin- erkek canlarin yer aldıgi 40 kisinin bulundugu kirklar meclisi’ni sembolize eder. uc zamanlidir. dua, agirlama ve yeldirme bolumlerinden olusur. genellikle cemlerde yasli canlar bu semahi donerler.
-
ali murtaza topal dede'nin dillendirdiği güzel semah.
http://www.ttnetmuzik.com.tr/…m/25662/albums/347047
dem dem dem merdan ya ali
sensin her dertlere derman ya ali
sensin hastalara şifa ya ali
sensin müminlere derman ya ali
muhammed ali'nin kıldıgı dava
yok meydanı değil var meydanıdır
muhammed kırklara eyledi niyaz
ar meydanı değil er meydanıdır
hüdey hüdey hüdey
er meydanıdır
kırklar sözün bir araya koydular
erenler ölüsünü susuz yudular
dedi gördün mü görmedik dediler
ört elin eteğine sır meydanıdır
hüdey hğdey hüdey
sır meydanıdır
vardığın yerlerde ara bulasın
gezdiğin yerlerde makbul olasın
sakla pirin sırrını settar olasın
çek cevri kendini kâr meydanıdır
hüdey hüdey hüdey
kâr meydanıdır
dem dem dem merdan ya ali
sensin her dertlere derman ya ali
dost
ne diyeyim şu erkânda kalana
yuf çekerler bu meydanda yalana
üç yüz altmış altı yaka bilene
kör meydanı değil gör meydanıdır
hüdey hüdey hüdey gör meydanıdır
sultan can hatayim gerçek er isen
ali'yi sevene sadık yar isen
hakk'ın maksuduna erem der isen
urganı boynunda zor meydanıdır
hüdey hüdey hüdey zor meydanıdır
hakikat cemine vasıl olanlar
tevella sırrına beli dediler
hakkı ayn-el yakin bunda görenler
ehlibeyte nur-u celi dediler
cümle evliyanın olduk serveri
yedinde gösterip nur-i axtarı
xorasan pirleri rum erenleri
hünkar hacı bektaş veli dediler
mürşidin pendine can ile duyup
muhammed ali'nin damenin tutup
yedi lahi fevka eydeğim deyip
el ele el hakkın eli dediler
ikrar verdim pire dönmem ebedi
kalbimde uyandı nur-i ahmedi
öz canımda buldum ay ı sema ı
gördüğüm didara ali dediler -
kırklar, anadolu aleviliği'nde evreni yönettiklerine inanılan kırk kutsal uluyu simgeler. semah ise, alevilerin, ritüel dansları ve buna eşlik eden müziktir. semahlar, çok bölümlü ezgilerden oluşur. ağırdan hızlıya değişen tempoları içinde, ölçü ve makam değişiklikleri görülür. anadolu'da, iki farklı semah karakteri vardır. bunlardan birinci grup, doğu bölgelerine özgü, metrik değişimli semahlardır. kırklar semahı, bunun en güzel örneğini oluşturur. bu gruptaki semahlarla, yine bu bölgelere özgü halay karakteri arasında, müzikal özellikler bakımından, büyük benzerlikler bulunmaktadır. diğer grup ise, tonal değişimli semahlardır ki, üç bölümlü tahtacı semahları bu türün en önemli örnekleridir. semahların tipik eşlik çalgısı bağlamadır. özellikle bağlama düzeninin yaygın olarak kullanıldığı bu türde, çalgısal teknikler de oldukça gelişmiştir. sıyırtma tekniği, semah ve deyişlerde kullanılan, tipik sağ el tezene tekniğidir.
bengi bağlama üçlüsünün güneş bahçesinden ezgiler adlı albümünde kırklar semahının altında bulunan açıklamadan yapıştırılmıştır -
kökenini, kırklar cemi’nden alan semahtır. aleviler ve bektaşiler arasında en yaygın semahtır. hz. muhammet’in, hz. ali’nin ve kadın- erkek canların yer aldığı 40 kişinin bulunduğu kırklar meclisi’ni sembolize eder.
üç zamanlıdır. dua, ağırlama ve yeldirme (hızlı) bölümlerden oluşur.
en yaygın dönülen semahtır.
ayin-i cem sırasında, iç içe geçmiş olarak, önce ayak değiştirmeden ve yavaş yapılan "ağırlama"; ikinci ayakta hızlanmış "yeldirme"; sonunda bütün canların iştirak ettiği "kırklar" semahı icra edilir. -
birçok türkü, nefes ve deyiş gibi bugünlere aktarılmasını aşık daimi'ye borçlu olduğumuz semah.
bir de 2 türk, 1 fransız ,1 polonyalı kadından oluşan bir gruptan dinleyin:
https://www.youtube.com/watch?v=rvnenwcorh0 -
-
(bkz: üçler yediler kırklar)
-
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap