kitab-el celve

• melek tavus tarafından yezidîlerin kurtuluşu için "tecelli vahiy kitabı" olup beş bölümden ibarettir. bu bölümlerden, birincisinde, melek tavus'un vazifesinin insanları ıslâh ve onlara yardımcı olduğu, ikincisinde, melek tavus'un insanları istediği şekilde cezalandırıp, mükafatlandırdığı, arzın altına ve üstüne hükmettiği ifade edilmektedir. üçüncüsünde, kainattaki bütün mahlukatların, melek tavus'un hâkimiyeti altında olduğu, dördüncüsünde, melek tavus'un haklarını başka ilahlara vermeyeceğini, müslüman, yahudi ve hıristiyanların onun inançlarından kendilerine uygun düşenleri alıp, diğerlerini bozduğu, beşincisinde ise, şahsına ve resmine saygıda bulunulmasını ve inançları ile eşyasının olduğu gibi korunması emredilmektedir.
  yezidi inancının uygulamasıyla ilgili emirlerin yer aldığı 159 satır halindeki ikinci kutsal kitabı ise, mushaf-ı reş'tir.
  
  birinci bölüm
  ben ki vardım, varım, sonsuza dek var olacağım. tüm yaratılmışlara hükmüm geçer. tüm olaylar ve benim erkim altındaki varlıklarla ilgili her şey, benim buyruğumla olur. kim bana inanır da gereksindiğinde beni çağırırsa, ben, hemen onun yanındayım. benim var olmadığım hiçbir yer, düşünülemez. beni benimsemeyen kimselerin, kendi isteklerine uygun olmadığı için kötülük diye nitelendirdikleri tüm olaylar, benim istediğimle olur. her çağın bir yönetici vekili vardır. onu ben seçerim. her kuşakla birlikte, bu dünya'nın başkanı da değişir; başkanlar, sırayla gelirler ve kendi dönemleriyle ilgili görevlerini yerine getirirler. yaratılıştan kazanılan özelliklerin değerleriyle orantılı olarak, suçları bağışlarım. kim ki bana karşı çıkar, acılar ondan eksik edilmeyecektir. başka hiçbir tanrı, benim işlerime ve yaptıklarıma karışamaz: ben neye karar verirsem, o olur; yabancıların ellerinde bulunan kutsal kitaplar, peygamberler ve havariler tarafından yazılmış olsalar bile, artık geçersizdirler. isyancı bir nitelik kazanmış ve bozulmuşlardır.bunlar, birbirlerini yalanlamakta ve geçersiz kılmaktadırlar. doğru olanla yanlış olan arasındaki ayırım, yaşanılan çağın koşullarına göre yapılacaktır. bana inananlara verdiğim sözleri yerine getireceğim. belirli dönemler için yetkilerimi devrettiğim akıllı ve sevgili vekillerimin yargılarına göre, kullarımla aramdaki sözleşmeye uyacağım ya da uymayacağım. olayların gelişimini dikkate alırım; içinde bulunulan zamanda yararlı olan neyse, onu uygularım. benim eğitmenliğimi kabul edenleri yönlendirir, eğitirim; onlar, bana uymakla, rûhun duyacağı sevinç ve zevklerin en büyüğüne kavuşurlar.
  
  ikinci bölüm
  çok iyi bildiğim tüm yöntemlerle, ademoğullarını ödüllendirir ve cezalandırırım. yeryüzünde, üstünde ve altında ne varsa, benim denetimimdedir. öbür ırklara yardım etmeyi üstlenmem, onlara iyilik yapmaktan uzak da durmam, hele benim seçilmiş topluluğumdan ve bana uysallıkla hizmet edenlerden bunu hiç esirgemem. sınadığım insanlara etkin denetim yetkisi veririm; bu insanlar, benim irademe uygun olarak, belirli durumlarda, bana inanıp öğütlerimi tutanlara yardım ederler. alan da benim, veren de; zengin eden, fâkir eden de; mutlu kılan, mutsuz kılan da. bütün bunlar, çevre koşullarına ve zamana uygun biçimde gerçekleşir. benim islerime karışmak ve herhangi bir insanı denetimimden çıkarmak hakkına ve yetkisine sahip hiç bir güç yoktur. bana engel olmaya çalışanların üzerine acılarla hastalıklar yağdırırım. kim benim buyruklarıma uyarsa, öbür insanlar gibi ölmez. bu düşük dünyada hiç kimsenin, kendisi için belirlediğim süreden fazla kalmasına dayanamam; ama istersem, onu bu dünyaya iki kez, üç kez ya da daha fazla geri gönderirim, rûhunu başka bir bedenin içine sokarak. bu, evrensel bir yasadır.
  
  üçüncü bölüm
  ben, kitap göndermeksizin yönlendiririm, dostlarıma ve benim öğrettiklerimi benimseyenlere, doğru yolu, gizli araçlarla gösteririm. uyulmasını istediğim kurallar, bunaltıcı değildir, zamana ve koşullara göre saptanmıştır. yasalarıma karşı çıkanları öbür dünyalarda cezalandırırım. ademoğulları, yapılması istenen şeyleri bilmezler. bu yüzden, sık sık yanlışlığa düşerler. yeryüzündeki ve gökteki hayvanlar, denizdeki balıklar, hepsi de benim yönetim ve denetimim altındadırlar. dünyanın bağrındaki gizli hazineler ve başka şeyler, benim bilgimin içindedir. onların tek tek bulunup alınmasına olanak sağlarım. bunlara sahip olacak kimselere ve benden zamanında dilekte bulunanlara gizli işaretlerimi, mucizelerimi gösteririm. bana ve izleyicilerime karşı yabancıların göstereceği düşmanlık ve direnme, ancak kendilerine zarar verir. çünkü bilmezler ki güç ve zenginlik, benim ellerimdedir ve ben ,bunları âdemoğullarından hak edenlere veririm. dünyaların yönetimi, çağların arka arkaya gidisi, vekillerimin her çağda değişmesi, sonsuza dek benim yetkimdedir. her kim, oraya dürüstçe yürümezse, ben, kendim belirleyeceğim bir zamanda onu cezalandıracağım ve başladığı yere geri göndereceğim.
  
  dördüncü bölüm
  mevsimler, dört tanedir. unsurları da (dört unsur = adem'in bedenini oluşturan toprak, hava, ateş, su) dört tanedir. ben, bunları yarattıklarımın, gereksinimlerini gidermeleri için bağışladım. yabancıların kutsal kitapları, ancak benim yasalarıma uygun oldukları, karşı çıkmadıkları ölçüde tarafımdan kabul görürler; yine de bunlar, çoğunlukla saptırılmışlardır. üç tanesi bana karşıdır ve ben, üç addan nefret ederim. benim gizlerimi açığa vurmayanlar için, ödüllendirme konusundaki sözümü tutacağım. benim uğruma acı çekmeye katlananları, kuşku duyulmasın ki, dünyalardan birinde ödüllendireceğim. benim yolumdan gidenler, kendilerine düşman olanlara ve yabancılara karşı, cemaat hâlinde yaşasınlar. ey siz, benim yasalarıma uyanlar, benim tarafımdan iletilmeyen düşünceleri kafanıza sokmayın. yabancıların yaptığı gibi sakın adımı ya da bana yakıştırılan adları ağzınıza almayın, yoksa günaha girersiniz; çünkü bu konular, sizin kavrayışınızın,üzerindedir.
  
  beşinci bölüm
  beni simgeleyen şeylere ve resimlere saygılarınızı sunun; çünkü onlar size, benim yasalarıma aykırı olan davranışlarınızı anımsatacaktır. yardımcılarımın buyruklarına uyun, sözlerine kulak verin ki benden aldıkları öte dünya bilgisini size iletsinler.
• yezidilerin iki kutsal kitabından biridir.
  diğer kutsal kitapları meshaf reş (siyah kitap) 15. yy da yazılmıştır ve yezidi mitolojisini ve dinin yasakladıklarını anlatır.
  kitab-el celve (tanrısal izahatlar) 'nin. melek tavus (yaygın ancak yezidilik'te telaffuzu yasak olan ismiyle şeytan) tarafından yezidilerin kurtuluşu için yazıldığına inanılır. yabancıların eline geçmemesi ve sadece yezidiler tarafından okunması gerektiğine inanılır. beş ana bölümden oluşur:
  1.bölüm : melek tavus'un sıfatlarından ve görevinden bahseder.
  2.bölüm : insanlara ve dünyaya hükmettiğinden, ödül ve ceza konularından, reenkarnasyondan bahseder.
  3.bölüm : dünyadaki bütün varlıkların melek tavus bilgisi ve yönetiminde olduğunu anlatır.
  4.bölüm : mevsimlerden, yaratılış unsurlarından (4 element), diğer dinlerden ve kutsal kitaplardan bahseder. kendisine karşı olan üç dinden nefret ettiğini ancak diğer kutsal kitaplarda, kendi yasalarına uygun olan maddeleri de kabul ettiğini anlatır.
  5.bölüm : kendisine ve kendisini simgeleyen sembollere saygı duyulmasını emreder.
• "alan da benim, veren de. zengin eden de benim, fakir eden de. mutlu eden de benim, mutsuz eden de. "