korkunç ivan

• ivan 1530 yılında doğar. doğduğu zaman moskova prensliği siyasal ve askeri olarak diğer prensliklerden daha üstün konumdaydı. küçük yaşta ( 3 yaşında yani ) ailesini kaybeden ivan artık moskova knezi olmuştur. 1547 yılında ise yağız bir delikanlı olarak tam anlamıyla hükmetmeye başlamıştır.
  
  başlarda her şey ivan için güzel gitmiştir. gelene ağam gidene paşam diyerek iç siyaseti kendi istediği gibi şekillendirmiş. sevdiği bir eşe, ardından gelebilecek varislere sahiptir. sınırları genişletip üstünlüğünü diğer knezliklere kabul ettirerek ilk rus çarı olarak taç giymiştir. ivan tam anlamıyla balayı yaşamaktadır.
  
  eşinin ölümüyle kahramanımız değişimlere uğramaya başlar. yaşadığı güvensizlik paranoya boyutuna varır. zamanında aristokratlara ve boyarlara verdiği hakları tek tek alarak gittikçe merkezileşen bir devlet yapısı inşa eder. kendisi hakkında söylenti çıkartan novgorod şehri'ni dümdüz eder. ömrünün son zamanlarında öyle paranoyaklaşır ki kendisine muhalefet eden oğlunu öldürür. kendisi de iki yıl sonra satranç oynarken hayatını kaybeder. ardından gelen oğlu fyodor bir varis bırakamadığı için rurik hanedanı sona erer.
  
  bu arada inşa ettirdiği st. basil katedrali'ni ( hani moskova'nın simgesi olan dondurmaya benzeyen bina. ) o kadar beğenir ki mimarları aynısından yapamasınlar diye kör ettirir.
  
  ivan ruslar arasında saygı gören bir tarihi kişiliktir. 1960lı yıllarda mezarı açıldığı zaman ise zehirlendiğine kanıt olabilecek şekilde vücudundan cıva kalıntıları çıkmıştır.
• tolstoy'un az bilinen ama belki de en güzel romani..
• 1533 - 1584 yılları arasında rusya'yı yöneten şahsiyet. tahta oturmadan önce bir manastıra çekilerek saltanat devrinin usul ve kuvvetlerini orada planlamış sonrasında ilk iş olarak opriçnina denilen teşkilatı kurmuştur. hemen her gün başını taşlara vurarak gerçekleştirdiği bir ibadet şeklinden sonra çan kulelerine çıkıp halsiz kalıncaya kadar çan çaldığı akabinde ise dinden bir anda uzaklaşarak esirlere sadizm içeren işkenceler uygulamaya başladığı rivayet edilir. bu işkence seanslarından birinde kendi oğlunun da canını almaktan çekinmemiştir.
  
  bütün bu sapıklıklarına rağmen devlet yönetiminde titiz ve cesurdur. öldüğü zaman ülkesi çin sınırlarından, baltık denizi'ne; kuzey buz denizi'nden karadeniz'e kadar genişlemişti.
• (bkz: aziz vasil katedrali) gibi bir şaheseri yaptımıış bir rus lideridir.kiliseyi yapan mimarın da ellerini kesip gözlerini çıkardığı söylenir.rus tarihinin manyak kişiliklerindendir
• genel olarak bakıldığında hem kazanç hem kayıpların yaşandığı bir dönemdir.ülkenin sınırlarını genişletmiş ama ekonomik ve politik olarak yaralı bir ülke bırakmıştır.bu durum rusyayı karışıklığa itmiştir.1584-1613 arası kan gövdeyi götürmüştür.
• pek sevgili eşi anastasia romanovna'nın 1557 tarihindeki ölümü ile sahip olduğu son insanlık kırıntılarını da yitirmeye başlamıştır. anastasiya onun ciddi anlamda yakın olduğu tek insandır. bir de üstüne 1564'de andrey kurbski'nin polonya'ya kaçması eklenince, tam anlamıyla delirmiş, paranoyası hat safhaya yükselmiştir. çevresinin tamamen hainlerle sarılı olduğunu düşünerek yaşamaya devam etmiştir. kurbski'nin ihaneti sonrası kendisinin hayattaki bütün aile fertlerine kendi elleriyle korkunç işkenceler yapıp, aile kadınlarının birer birer ırzına geçmiştir. oprichnina sistemi de çevresindeki bütün hainleri temizlemek arzusuyla ortaya çıkmıştır. oprichniki, çarın adamlarına verilen isimdir. evvela bin kadar oprichniki yer alıyorken, sayı sonradan altı bine çıkarılmıştır. ivan grozni'nin "hainleri" temizleme konusundaki başarısı çok sonra sovyet lideri iosif stalin'e de ilham verecektir.
• oğlu ıvan ıvanoviç'in kafasına asası ile vurup şakağından yaralayarak öldürdüğü rivayet edilir.
  ilya repin korkunç ivan oğlunu öldürüyor (ıvan grozn?y ubivaet sort s?na) isimli dehşet verici o meşhur tablosunda bu olayı resmetmiştir.
  repin tabloyu yaparken tarihçi nikolay karamzin'in anlatısından yaralanmış.aynı anlatıya göre oğlunu yaraladıktan hemen sonra pişman olduğu anlaşıyor.ki repin'in tablosunun dehşet vericiliği de tüm bunları müthiş bir tasvirle yansıtmasından kaynaklı.
  
  -hikayeye göre oğul ivan şakağından yaralanmış şekilde yere yıkılır, baba ivan oğlunun yüzünü öperken "kahrolayım, oğlumu öldürdüm!"diye pişmanlıkla bağırır.oğul ivan bir an ayılır ve "sadık bir oğul ve sade bir kul olarak ölüyorum" der.-
• oğlunu öldürmüş bir insan. bu olay, ressam ilya repin tarafından çok başarılı resmedilmiş. o duygu ürpertici şekilde geçiyor insana.
  
  (bkz: korkunç ivan oğlunu öldürüyor)
  (bkz: ivan the terrible and his son ivan)
• mezarı açılıp incelendiğinde cıva bulunmuş.
  cıva eski zamanlarda frengi tedavisi için kullanılırdı.
  aynı zamanda cıva yaşadığı psikolojik sıkıntılarıda açıklıyor
  yani cıva,cıva önemli.
• tarihteki ilk rus siyasal örgütlenmeleri birbirinden bağımsız olarak kurulmuş olan knezliklerdir.ıx. yy.da kiev knezliği güçlenerek diğerlerini boyunduruğu altına almayı başarmış ve tarihteki ilk rus devleti ortaya çıkmıştır.x. yy.da ortodoks hıristiyanlık kabul edilmiş ve bizans imparatorluğu ile yakın ilişkiler kurulmuştur.xıı. yüzyılda moğol-tatar istilasıyla ruslar tatar boyunduruğu altına girmişlerdir.ıv. ivan’ın merkezi bir siyasal yapı kurmayı hedeflemiş bu hedef çerçevesinde rus aristokrat sınıfı boyarlarla mücadele etmiştir.rus devlet yönetiminde bugün dahi etkili bir miras bırakmıştır.devlet işlerinde kaba güce başvurmaktan çekinmemiştir. neticede nüfuzlarını kırmayı başarmıştır.kendisine çar tacı giydirten ivan rusya’yı hazar ve sibirya’ya kadar genişletmeyi başarmıştır.bu coğrafi genişlemenin bir sonucu olarak rusya devleti bölgesel bir kara gücü olarak ortaya çıkmıştır.güçlü bir vergi toplama sistemini yerleştirerek de modern devletin temellerini atmıştır.korkunç ivan döneminde rusya’nın fransa’ya benzer şekilde bir otokrasi ve merkezi krallık haline geldiği söylenebilir.