köşk

• konakla, yalıdan farklı yapı türü. köşkler şehir merkezine biraz uzak muhitte bulunur. mesela istanbul'un tarihsel şehir merkezi sur içi bölgesi olduğundan, konaklar bu bölgede bulunur. yalı deniz kenarında (boğaz'da) bulunan evlere denilirken, köşk şehir merkezine uzak bahçeli evlere denir. şehir merkezinde köşk olmaz, konak olur.
  
  o yüzden mesela izmir'in merkezi konak diye anılır. istanbul'daki semtlerle söylersek, fatih - süleymaniye'de bulunan evlere konak, yeniköy, ortaköy, bebek, sahildeki evlere yalı, ziverbey, sahrayıcedit, yeşilköy, bakırköy'de bulunan evlere ise köşk denir. zira o dönemler de bakırköy, göztepe gibi semtler yeşil alandı ve şehrin merkezine uzak sayılmaktaydılar.
• bahçe içinde yapılmış süslü ev, kasır.
• yanlış anlamaya neden olabilen aydının ilçesi.
  ortaokulda bizim gruptaki bir arkadaşımız sürekli ben köşk teyken; köşk şöyle köşk böyle diye konuşuyordu. doğal olarak da biz arkadaş hava atıyor herhalde diyorduk. sonra anladık ki köşk mersem aydın'ın bir ilçesiymiş! günlerdir köşkte yaşadığını sandığımız arkadaşımız aslında memleketini anlatıyormuş. tabi bizde dumur olmuştuk.
• aynı zamanda konya'nın hüyük ilçesine bağlı bir kasaba.
• fransızcaya (kiosque) ve ingilizceye (kiosk) türkçeden geçtiği sanılan fakat aslında farsça kuşk sözcüğünden türkçeye geçmiş olan sözcük.
  
  not: ufak bir dil bilgisi hatırlatması olarak "-li, -lik, -ci, -cik, -siz, -izm" gibi yapım eki almış bir özel adın sonuna çekim eki gelirse bu ek, kesme işaretiyle ayrılmaz." demek istiyorum.
• aydın'ın yozgat'ı. yüzde 50 akp, 25 mhp, 10 saadet oy oranıyla her seçimde "sen ne ayaksın olm" diye sorduran, dağ köylerinde muazzam cemaat yapılanmalarıyla nam salmış bir ilçe. sağlık bakanlığınca zaman zaman açıklanan "hileli firmalar" listesinde her zaman kafadan 3-5 köşklü firma bulunur. son 23 mart 2018 listesinde şov yapmış ilçedeki yamuk tüccarlar resmen. ama şaşırdık mı, tabii ki de hayır.
• fransızcaya girmiş başta gelen türkçe kelimelerden birisi
• emel kaşanesi: arzu köşkü (h.z. uşaklıgil)
  
  "- bazen bildiklerini bile anlayamazsın - şimdi gösterirler sana - sen bu köşkte yanaşmasın - senin vazifen her türlü işleri yapmak - iş yapmazsan hakkını alıp gidersin -" sevim burak - yanık saraylar (ölüm saati)
  
  (bkz: köşkü), kiosk, kaşane
• kendini gösteren ve yakın etrafında kendinden güzel yapı olmayan binalardır. bu yapıların bahçelerinde kuyu, müştemilat genel olarak bulunur ve onlar da gösterişlidirler.
  mesela köşk odalar da vardır, bu odalar en üst katta, manzaraya hakim ve güzel mobilyalı olurlar. yani köşkünüz olmayabilir ama köşk odanız olabilir.
• aydın il olarak çok güzel bir il olsa da sanırım talihsizlikte , sevimsizlikte açık ara önde bir ilçe(cik). ilçe diyemiyorum. ilçe olduğunu söylemek o kadar güç ki . günümüzdeki hali bir küçük şehrin ihtiyacı olan temel altyapıya sahip olduğunu düşündürse de daha 20 sene önce öyle bir yer değildi. köşk hakkında entry girmeye en yetkin yazarım dersem haksızlık yapmış olmam.
  benim köşk ile ilk temaslarım çocukluğumda dağın ardından gelen aile dostlarımız sayesindedir. o yaz , bir taziye sebebiyle geldiğim bu minik ilçede çok değerli bir kardeşlik ve kendi teyzemden öte sevdiğim bir teyzelik - evlatlık ilişkim kuruldu. buradan hem kardeşime , hem de teyzeme sevgilerimi göndermemde fayda var. beni ilk ağırladıklarında dağlı diye düşünen bu kardeşim esc hayranı olduğumu öğrendiğinde dumur olmuştu. az playbacklar yapmadık zamanında . ve irlandaaaa !! diye o yılın kazananını anons ettiği ses kaydı kaset hala aklımdadır. gülümserim ve içim ürperir.
  
  köşk'ün talihsizliği aydın'ın güzelliğinin , nazilli'nin iddialı duruşunun , söke'nin enfes havasının yanında bir külkedisi edasında insanların pek de bilmediği bir yer olmasından kaynaklanıyor. aydın'da köşk'ten daha geride ilçeler var mı ? bence karpuzlu açık ara gerilikte önde. karacasu'nun yakın çevresinin muhteşem doğası, afrodisias gibi olağanüstü bir şehri ve enfes pideleri de uzak batı olmaktan kurtaramıyor karacasu'yu. aydın merkeze bakarsanız aslında karacasu uzak doğu oluyor :)
  gelelim köşk'e tekrar . gece gece dağılıyorum arada özür dilerim. aydın dağları'nın aşınmış tepeciklerinin eteğinde kurulu bu küçük kasabanın gelir kaynağı zeytin , incir, portakal , mandalina , şeftali, pamuk ve tütünken zamanla bu ürünler yerlerini başka ürünlere bırakmaya başladı. çilekten geçilmiyor artık . pamuk , tütün gibi endüstriyel tarım ürünlerinin yetiştirildiğini görmüyorum. hayvancılık yoğun şekilde yapılıyor. köşk'ün dışına doğru dört yönden arabanızı sürdüğünüzde şehrin sona ermediği evlerde büyükbaş hayvancılığın yapıldığını gözlemleyebilirsiniz.
  ben köşk'ün bağlarını , bahçelerini, tepelerini ve dağlarını severim . ama açık konuşayım tepeler aydın dağları'nın izmir yüzünde çok daha güzel ve heybetli. cumartesi ilçede kurulan pazara dağlardan ovalardan oluk oluk insan akar , yetiştirdikleri mahsulleri satarlar. eskiden köşk pazarı bir çok kasaba pazarı gibi çok hesaplıydı. ama artık değil. anadolu da pahalılaştı.
  köşk merkezde doğru düzgün restoranın olduğunu gözlemlemedim. açıkçası bu konuda kendini geliştirmeye çalışan bir esnaf var . ama başarılar kalıcı değil. kalite yönetimi'nin uzun soluklu bir yolculuk olduğundan bihaber esnaf , aile kliklerine geleceğini kurban edebiliyor.
  köşk , sosyolojik olarak merkez sağın bayrağını diktiği bir ilçe. akp'ye ardı ardına belediye başkanlıklarını armağan ettiği gibi genel seçimlerde de kayda değer akp oyları akar akar akar. çocukluğumda dyp ile anap çekişmesi özellikle yerel seçimlerde çok fazla olurdu . hatta bir gece seçimi anap kazandı diye kardeşim dediğim dostumla bir kasalı araca atlayıp sokak sokak gezmişliğimiz de vardır.
  köşk'ün bir aydın ilçesi olduğunu bilmez pek çok kişi. lise yıllarında arkadaşlarımdan bana evci izne nereye gideceğimi sorduklarında “ köşk'e gidiyorum” cevabını verdiğimde “ sizin köşkünüz mü var?” diye soranı da bu kulaklar duymuştur.
  köşk'te doğru düzgün bir park uzun zaman olmadı / olamadı. o kadar boğucu tüneme yerleri vardı ki bunlara park demek bence parklara hakaret olurdu. şükürler olsun artık bir park şehrin merkezine halk bankası şubesinin önündeki kısma yapılmış. bakımlı , temiz ve geniş bir alan ortaya çıkarılmış . hazır belediye bu işe girişmişken başçayır yolunun sol tarafında , günümüz köşk insanının kar helvası / şerbet yediği yerdeki havuzu - pardon şeyi - ortadan kaldırıverse ne güzel bir icraat edecek ! bu kadar mı grotesk bir havuz tasarlanır! mimarlık ve kentsel tasarım öğrencilerine ibretlik diye anlatılası ve hatta ziyaret ettirilesi çirkinlikte bir sanat hezimeti. sanat eseri diyemiyorum . berbat ötesi berbat.
  köşk'te tarihi bir eser var mı diyenleriniz olacaktır . evet bir çeşme kalmış kala kala . yanlış hatırlamıyorsam anadolu selçuklu devleti zamanından kalma , özel bir kitabesi de günümüze ulaşmış bir çeşme. ege mimarisiyle uzaktan yakından ilgisi bulunmayan fevkalade ruhsuz ve mutsuz binaların arasında , zevksiz bir sokağa yoldaşlık etmek zorunda kalmaya devam ediyor bu çeşme. keşke o çeşmeyi yerinden kaldırıp şehir merkezinde musluğu da çalışır vaziyette güzel bir yere konumlandırsalar. köşk için bu eşsiz kültürel mirası gelen görür ve saygısını sevgisini gösterir.
  köşk'ün içinde dolaşmak yerine özellikle başçayır ve mendegüme yönlerine arabayla yol almanızı öneriyorum. sonbahar ve ilkbaharda bu güzergahlar sanat eseridir. akıp giden yolda çevreye bakmaya doyamazsınız. incir ve zeytin ağaçlarıyla başlayan yolculuğunuz kestane , ceviz, kiraz ve çam ağaçlarıyla devam eder.