• milliyetçi çin'in sun yat sen tarafından kurulmuş,krallık rejimini indirerek iç isyanlara,batı etkisine ve japon yayılmacılığına karşı savaşmış olan etkin partisi.komünistler'e yenilerek başkanı çan kay şek(chiang kai shek) ile beraber tayvan'a taşınmıştır.
  • çin milliyetçi partisi, koumintang ya da kmt olarak da bilinir aslinda. ben kmt demeyi seviyorum. koimintang adinin kullanilmasi ilginçtir, çünkü sun yat sen, otuz yilda dört ya da beş kere partinin adini ve çizgisini değiştirdiği ve koumintangi bir partiden ziyade sun yat sen in stratejik kararlari uyarinca daralip genişleyen bir cephe olarak yapilandirdiği için, koumintang adi yayginlaşti. elbette koumintang adinin yayginlaşmasinda sun yat sen'in 1919 sonrasi sovyet polititikasina yaklaşma arzusunun da rolü vardi. 1919'da sona eren dört mayis hareketi sonrasinda simdi baktim ilk ulusal kongreyi de ancak 1924 yilinda toplayabilmişler. (zor oluyor tabi çin gibi bir ülkede hele de kuzeyi güneyi bölünmüşse kongre toplamak) koumintang'in ilk döneminde çkp ve komünistler de büyük ölçüde koumintang üyesiydi. sun yat sen 1925'de ölünce yerini alan çan kay şek'in 1927 de kuzey seferi ardindan baslattiği tutuklama kampanyasina kadar devam etti bu ittifak... sonrasini biliyorsunuz beş büyük savaş, uzun yürüyüş, dünya savaşı ve işgal yillari, 4 yillik iç savaş sonra devrim. simdi de çin yapimi bir klavyeyle yaziyorum bunlari.
  • 2. dünya savaşı sonrası çin'de milliyetçi parti ile komünist parti arasında devam eden iç savaş, 1949'da komünist partinin zaferiyle sona ermiştir. tayvan adasına sığınan milliyetçi parti lideri chiang kai-shek olağanüstü hal ilan ederek, adada milliyetçi parti dışında her tür partinin faaliyetlerini yasaklamıştır.

    kuomintang'ın bölgede yaşayan türkic halklar ve müslüman insanlar için ise enteresan bir tarafı vardır. iç savaşta sovyet desteğiyle birlikte doğu türkistan cumhuriyeti kurulmuş ve toprakları dahilinde yaşayan kazak, kırgız, dungan (hui - müslüman çinliler) komünist parti ordusuna karşı savaşmıştır. taipei hükümeti kurulduğu vakit çan kay şek bu halkları etnik azınlık olarak tanımış ve kendisine sığınanlara vatandaşlık vermiştir.

    soğuk savaş nedeniyle batıyla tüm ilişkileri koparan çin'i, 1970'lerin başına kadar birleşmiş milletler'de tayvan'daki bu çin cumhuriyeti temsil etmiştir. 1970'lerde abd'nin pingpong diplomasisi sayesinde çin ile abd ilişkileri düzelmiş; çin halk cumhuriyeti tüm çin'i temsilen birleşmiş milletler'e kabul edilmiştir.

    tek çin politikası uyarınca 1971'de birleşmiş milletlerin çin halk cumhuriyeti'nin kabulü ve çoğu devletin tayvan'ı tanımaktan vazgeçmesi çin cumhuriyetini dış ilişkiler alanında zor durumda bırakmıştır. tayvan 1970'lerden bu yana, bm ve who, unesco gibi çeşitli bm kuruluşlarına yeniden katılabilmek için büyük bir çaba içerisindedir. tayvan, olimpiyatlar gibi uluslararası organizasyonlara ise chinese taipei ismiyle katılmaktadır.

    günümüzde ise, diplomatik olarak çin cumhuriyeti'ni tanıyan çoğu afrika ve orta amerika'daki küçük ülkelerin dahil olduğu 23 ülke vardır. buna karşılık pek çok ülke tayvan'da yarı resmi temsilciliklerle (örneğin, abd amerikan kültür derneği tarafından) temsil edilmektedir.
  • sun yatsen tarafından 1913 yılında kurulan çin milliyetçi partisi. 1949 yılından 2000 yılına kadar tayvan’ı yönetmiş, adadaki ekonomide önemli rol oynamıştır.
  • (bkz: çan kay şek)
hesabın var mı? giriş yap