• türklerin bağımsızlık için verdiği ilk mücadeledir, kürşad ayaklanması diye de bilinir. bugün de 3 mayıs, yani türkçülük günü. böyle bir günde kürşad ayaklanması'ndan bahsetmemek olmazdı, ama önce biraz daha geriye gidip türklerin tarih sahnesine ilk çıkışlarını anlatayım.

    göktürkler, tarihte türk adıyla kurulan ilk devlettir. bu devletin kurucusu olan bumin kağan da bir isyan sonucu göktürk devleti'ni kurmuştur. bağımsızlık ruhlarında olsa da göktürk devleti'nin kuruluşu bağımsızlıktan ziyade biraz da kız meselesi. şöyle ki o zamanlar avarlar'da* bir isyan çıkmış, töles isyanı. avar hükümdarı bumin kağan'dan isyanı bastırması için yardım istemiştir. bumin kağan avarlar için çalışan ve demircilikle uğraşan bir türk. bumin, hükümdarın yardım isteği üzerine isyanı bastırmıştır. aradan biraz zaman geçmiş ve bumin, avar hükümdarının kızını istemek gibi büyük bir işe kalkışmış. fakat hükümdar, bumin kağan'a kendisi gibi bir köleye kızını veremeyeceğini söylemiştir. bu duruma sinirlenen bumin, kendisi bir isyan başlatıp avarlar'ın orta asya'daki egemenliğine son verip göktürk devleti'ni* kurmuştur.

    bumin kağan'ın ölümünden sonra devlet, oğulları arasında paylaşılmış, iç karışıklık, çin entrikaları derken göktürkler, çin egemenliği altına girmiştir. yaklaşık 50 yıl çin esareti altında yaşayan türkler'den chie-shih-shuai bizim bildiğimiz adıyla kürşad, çin'in emri altında çalışan bir komutandır. bu komutan arkadaşlarıyla bir plan yapar ve planına göre her gün düzenli yürüyüşe çıkan çin veliahtını kaçırıp karşılığında türklerin özgürlüğünü isteyecektir. 39 arkadaşıyla birlikte çin sarayını basar, lakin işler ters gider ve ani bir fırtına çıkar, yağmur bastırır. hiç hesapta olmayan bu hava durumu tüm planı alt üst eder, çünkü prens geziye çıkmaz. kürşad ve arkadaşları yine de planlarından vazgeçmezler ve imparatoru rehin almaya karar verirler, fakat kalabalık çin ordusu emellerine ulaşmasına izin vermez. kürşad, sağ kalan birkaç arkadaşıyla saraydan kaçmayı başarır ama çin askerleri tarafından vey nehri* yakınlarında yakalanıp öldürülürler.

    çin hükümdarı da bir daha böyle bir olayın yaşanmasının önüne geçmek için tüm türk subayların görevlerine son vermiştir. türkler, 682 yılına kadar çin esaretinde ve hükümdarsız yaşamışlardır. aslında bu süreç için türklerin ilk fetret devri de diyebiliriz.

    kürşad ayaklanması, başarısız olsa da aslında türkler için bir nevi özgürlüğe yakılan ışık olmuştur. nihayetinde 682 yılına gelindiğinde kutluk kağan* ıı. göktürk devleti'ni kurmuştur. bu devlete aynı zamanda ıı. köktürk devleti, kutluk devleti de denilmiştir.

    türkler, tarih boyunca bağımsızlıklarına düşkünlükleriyle nam salan bir millet olmuştur. bu uğurda ne savaşlar yapmış ne mücadeleler vermiştir. türkler, zamanında koskoca bir cihana hükmetmiş ve ismi anıldığında saygı duyulan bir millet olmuşken şimdilerde ise... neyse işte bu kadar tarih yeterli sanırım.

    türk olan, türk olmayıp da kendini türk hisseden herkesin türkçülük günü kutlu olsun.
  • basarili olmustur aslinda. geride kalanlara ilham ve cesaret kaynagi olmus, bizlerin hafizasinda ise bagimsizlik denince akla gelen birkac onemli destandan biri olarak yer etmistir.
  • göktürk devleti yıkılınca kutluk kağandan önce kürşat ve beraberindekiler bağımsızlık isyanı çıkarmış fakat başarılı olamamış. çin esareti 50 yıl sürmüş.

    (bkz: göktürkler)
    (bkz: kutluk devleti)

    edit:lys'de çıkmasa haberimiz olmayacak ama hakkında bu kadar az bilgi olan hatta sözlükte bile olmayan bir konu lysde nasıl çıkar o da merak konusu. evet ders çalışıyorum.
  • bazı eziklere kapak olan ayaklanmadır.
  • gercekte yasanmamis, atsız'in kitabinda gecen hikaye.
    çin kaynaklarindan arastirma yapan prof. dr. ahmet taşağıl öyle diyorsa öyledir.
    bos romantizme gerek olmadigi gibi bu olayin yasanmamis olmasi türk tarihinden hicbir sey eksiltmez.
    hoca baska bir isimle baska bir olayin kaynaklarda gectigini de soyler. yukarida bir entryde bahsedilmis.
  • türk kültüründe önemli bir yeri vardır. ''ya istiklal ya ölüm'' ilkesinin tarih boyunca korunduğunun bir göstergesidir.

    çin kaynaklarında chieh-she-shuai adlı birisinin isyanı olarak çok kısa bahsedilir.

    olayın gerçekleştiği tarihte göktürk hanedanlığı çin’in esareti altında ve chieh-she-shuai isimli türk askerin esarete karşı verdiği ilk mücadele olarak tarihte yerini almıştır. destansı bir mücadele örneğidir.
hesabın var mı? giriş yap