kütleçekimsel mercek etkisi

• büyük kütleler uzayı ve zamanı büker, ışığın bile yanlarından bir doğru boyunca geçmesine izin vermezler. (öklid geometrisindeki doğru tabi).
  
  büyük kütlelerin yanından geçerken ışık doğrultu değiştirir. bu etki, aynı normal merceklerde olduğu gibi, ışığın ait olduğu kaynağın konumunun ya da boyutlarının gerçekte olduğundan farklı gözlemlenmesine sebep olur. kütlecekimsel mercek etkisi budur.
  
  (bkz: genel gorelilik teorisi)
  (bkz: kutlecekimsel kırmızıya kayma)
  (bkz: fotonun kutle cekimden etkilenmesi sorunsali)
• mesela gunes tutulmasini bu etkiyi gunesde gozlemlemek icinde kullanirlar ah aklimda degildir ama gunesin yanindan gecen bir isigin bilmem kac derece kirildigini hesaplamislardi
• ayrica kara delikleri visual olarak tespit etmeye olanak veren bir seydirde
• (bkz: einstein halkasi)
• galaksi kümeleri de kütleçekimsel mercek etkisi yaratırlar. bu sayede mercek olarak kullanılan kümenin ardında kalan galaksilerin görüntüleri daha büyük görünür. örneğin abell 2218 böyle devasa bir mercekmiş.
• bilim insanları galaksileri gözlemlerken bu etkinin fazlalığından ötürü aslında galaksilerin göründüğünden çok daha fazla kütle içermesi gerektiği sonucuna varmışlar, böylece karanlık maddenin varlığını farketmişlerdir. şayet kütleçekimsel merceklenme olmasaydı evrenin %28'ini oluşturan kütlenin %23'lük kısmını oluşturan karanlık maddenin varlığından haberdar bile olamayacaktık.
• (bkz: gravitational lensing)
  
  supernova patlamalarini onceden tahmin etmeye de yaradigi olur.
  
  kutlecekimsel merceklenme devasa kutlelerin uzay zaman dokusunu bukup, uzay dokusundan devasa bir mercek imal etmesi gibidir.
  
  boylece o devasa yildizin/gokadanin/karadeligin arkasında kalan bolge merceklenmeye ugrar. bu sebeple bu bolgenin arkasindaki bazi gokadalar ayni yerde birkac kere gorunebilir.
  
  hala anlamamakta israr eden suserlar surada 29 saniye icinde jetonlarini iade alabilirler.
  
  hubble uzay teleskobu datasini analiz eden bilim adamlari, ayni fotografta birkac tane goruntu vermis gokada da bir supernova patlamasini ilk olarak 2014 senesinde gozlemlediler.
  
  fakat diger goruntude henuz bir patlama gorunmuyordu. zira isik, kutlecekim merceginin etrafindan dolanirken degisik uzunlukta yollar kat eder bilindigi uzere.
  
  mercegin bir tarafindan kirilarak gelen isik daha erken bize ulasirken diger tarafindan gelen huzme uzay-zaman dokusunda daha uzun mesafe katetmesi gerektigi icin bize daha gec ulasir.
  
  bu duruma gore bir hesap yapan bilimadamlari, patlamanin diger goruntusunun 2016 yılında olacagini bulguladilar.
  
  yani 2014 senesinde gozlemlenen ve mercekten gectiginde nispeten hizli sekilde gelen huzme, yavas gelen isik huzmesinin onceden haberini veriyor. doganin tekrar gosterimi gibi birsey bu.
  
  orjinali tutunca bant yayini yapar bazen iste bize evren bu sekilde.
  
  kaynak
• margherita bettinelli adındaki yüksek lisans öğrencisi tarafından, bu hafta hubble uzay teleskopu'nun decam kamerasından gelen görüntüleri incelerken yeni bir tanesi daha gözlemlenmiştir. einsten halkası (einstein ring) olarakta bilinen bu kütleçekim etkisi, ışığın uzay-zamanın aşırı oranda büküldüğü bölgelerde ışığın doğrultusunun değişerek dairesel bir yapı almasına verilen olay.
  
  şansa bak bende yüksek lisans yapıyorum,bırak hubble'ı bir dürbüne el atmışlığım şu hayatta. insan üzülüyor..
• güneşin yarattığı kütleçekimsel merceğin odak noktasına yerleştirilecek bir uzay teleskobu, yüzlerce ışık yılı uzaklığındaki dış gezegenlerin 1000*1000 piksellik fotoğraflarını çekebilirmiş. yalnız bu odak noktası güneşe plüton'un yörüngesinden 14 kat uzakta olduğundan, şu anda fırlatılacak en hızlı araç dahi oraya 2060'lardan önce ulaşamayacakmış:
  
  http://www.popularmechanics.com/…/?src=socialflowtw
  
  not: şu anda çekilen dış gezegen fotoğraflarının bir ya da birkaç piksel detaylılığında olduğu düşünülürse, milyon piksel düzeyine çıkmak inanılmaz bir sıçrama olacak. bir fikir vermesi açısından, yukarıda linkini verdiğim makaledeki dünya fotoğrafı 1000*1000 piksel.
• ukalalık yapayım "eisnten's gravtitational lensing".