les yeux sans visage

• --- spoiler ---
  
  ingilizce ismiyle "eyes without a face", türkçe ismiyle "çehresiz gözler", 1960 fransa-italya ortak yapımı korku-drama filmi. başrollerinde pierre brasseur, alida valli ve juliette mayniel'in oynadığı 84 dakikalık film, jean redon'un aynı adlı romanından uyarlanmış ve georges franju tarafından yönetilmiştir. filmin kanlı sahneleri, dönemin sinema anlayışına uygun olması için en az seviyede tutulmuştur. nitekim film, o dönemde sansüre gerek duyulmadan yayınlanmayı başarabilmiş olsa da, pek çok tartışmaya neden olmuş ve çeşitli eleştiriler almıştır. filmin amerika birleşik devletleri'ndeki gösterimi ancak iki yıl sonra gerçekleşebilmiş ve abd'deki gösterim için yeniden dublaj ve kurgu yapılmıştır. film hakkında yapılan ilk eleştiriler genelde pek olumlu olmasa da, daha sonra tekrarlanan yayınlar sonucu epey ünlenen film, çağdaş sinema eleştirmenlerince şiirsel doğası ve ardından gelen yapımlara olan etkileri yüzünden bir sinema klasiği kabul edilmektedir. ayrıca filmin tema müziğini ünlü besteci maurice jarre yapmıştır. son olarak, filmin imdb.com puanı 7,8/10'dur.
  
  konusu
  film, paris yakınlarında bir kadının (alida valli) gece saatlerinde arabasıyla nehre bir ceset bırakmasıyla başlar. ceset bulunduktan sonra génessier (pierre brasseur) nehre bırakılan kızı, yüzü bir trafik kazasında korkunç bir şekilde yaralanmış olan kendi kızı christiane génessier (edith scob), olarak teşhis eder. dr. génessier, klinik olarak da kullandığı büyük bir konakta yaşamakta, kafeste tuttuğu birçok alman kurdu veya başka köpekler ile deneyler yapmaktadır. christiane'in düğününden sonra dr. génessier ve assistanı louise (alida valli) - cesedi nehre atan kadın, gerçek christiane'in saklandığı konağa gelirler. nehre bırakılan kadının, yüzünün dr. génessier tarafından kendi kızına bir aktarma denemesi fakat başarısız olması yüzünden öldüğü anlaşılır. dr. génessier, kızına yüzünü iyileştirmek için söz verir ve onun yüzündeki şekilsizliği örtmesi için maskesini takması konusunda ısrar eder. babası odadan çıktıktan sonra, christiane, babasının yanında çalışan ve kendisini ölü sanan nişanlısı jacques vernon'ı (françois guérin) arar, fakat hiçbir şey söylemeden telefonu kapatır. louise, edna grüber (juliette mayniel) adında genç bir öğrenciyi ona kalacak yer vadederek dr. génessier'in evine gelmesine ikna eder. génessier, edna'yı uyutarak gizli laboratuvarına götürür ve yüz nakli ameliyatı için edna'nın yüzünü çıkarır. çıkardığı yüzü başarıyla kızına nakleder; sargılar içinde ve yüzünden olmuş edna'yı ise zorla kilitli tutar. edna bir şekilde kaçmayı başarır, fakat pencereden düşüp ölür. edna'nın cesedinden kurtulduktan sonra, génessier, kızının yüzündeki zedelenmeleri görür. christiane'in yüzü gün geçtikçe kötüye gitmektedir; yeni doku vücut tarafından reddedilmektedir ve bu durumda christiane tekrar maske giymek zorunda kalacaktır. christiane, jacques'a tekrar telefon eder ve bu sefer ona adıyla seslenir; fakat louise telefon görüşmesini böler. jacques, kendisine gelen telefon çağrısını polise bildirir. polis, yüzleri birbirine benzeyen mavi gözlü genç kadınların ortadan kayboluşunu incelemektedir. polis, jacques'ın lousie olarak tanıdığı sürekli inci bir kolye takan bir kadının ortadan kaybolan kadınlardan sorumlu olduğunu düşünür. müfettiş parot (alexandre rignault), kaybolan kadınlara benzeyen paulette mérodon (beatrice altariba) adlı bir kadını muayene olması için génessier'in kliniğine gönderir. sağlıklı olduğu söylenen paulette, paris'e gitmek için yola çıkar ve louise ona derhal eşlik ederek onu dr. génessier'e götürür. génessier ameliyata başlamak üzereyken, louise, polislerin dr. génessier ile görüşmek istediğini söyler. doktor polisle konuşurken, babasına inancını yitiren christiane, paulette'i serbest bırakır ve louise'i boğazından bıçaklar. ayrıca babasının deneylerinde kullandığı köpekleri ve beyaz güvercinleri de serbest bırakır. polisleri gönderdikten sonra, dr. génessier laboratuvara geri döner ve köpekler tarafından saldırıya uğrayarak vahşice parçalanır. filmin sonunda, christiane, konağın etrafındaki ormana elinde özgür bıraktığı güvercinlerden biriyle yavaşça yürür.
  
  oyuncular
  pierre brasseur: doktor génessier rolünde, üniversite profesörü, doktor ve christiane'in babası. köpekler üzerinde deney yapmakta ve kızının yüzünü iyileştirmek için farklı kadınlardan doku nakli ameliyatları yapmaktadır. brasseur daha önce yönetmen georges franju ile drama filmi la tête contre les murs (1958) filminde yine doktor rolünü oynayarak birlikte çalışmıştır.
  edith scob: christiane génessier rolünde, doktor génessier'in kızı. babasının neden olduğu bir trafik kazasında yüzü zarar görmüştür. filmin çoğunda yüzü kazadan önceki halini andıracak bir maske ile kapalıdır. brasseur gibi scob da franju'nun la tête contre les murs kastında vardır, fakat bu filmde küçük bir rol üstlenmiştir. scob, daha sonra franju ile birlikte 4 farklı filmde daha çalışmıştır.
  alida valli: louise rolünde, dr. génessier'in asistanlığını yapan, genç kadınları kaçıran, ona laboratuvarda yardım eden ve christiane'in annesinin yerini tutan kadın. geçmişte yaşanmış bir olay sonucu dr. génessier onun yüzünü iyileştirmiştir ve bu yüzden kendisini doktora borçlu hissetmektedir.
  françois guérin: jacques vernon rolünde, génessier'in öğrencisi ve christiane'in nişanlısı. doktor génessier'in suçlarından haberi yoktur ve christiane'i ölü sanır. christiane onu telefonla aradıktan sonra, polise araştırmalarında yardım eder.
  juliette mayniel: edna grüber rolünde, paris'te louise ile tanıştıktan sonra doktor génessier'in kızlarından biri olur. yüzü başarılı bir şekilde christiane'e nakledilen ilk kadındır. ameliyat sonrası iyileşmeyi beklerken louise'e saldırır ve bir pencereden düşüp ölür.
  alexandre rignault: dedektif parot rolünde, génessier'in kurbanlarının ortadan kayboluşunu inceleyen bir dedektif. en sonunda kaybolan kızların hepsinin benzer görünüş özelliklerine sahip olduğunu fark eder.
  beatrice altariba: paulette mérodon rolünde, bir dükkandan bir şeyler çaldığı için polise götürülen genç bir kadın. génessier'in kaçırdığı kadınlara benzemesi nedeniyle, parot, eğer génessier'in kliniğine gidip muayene olursa hakkındaki bütün suçlamalardan temizleneceğini söyler. muayeneden çıktığında yüzü nakledilmek üzere tekrar kaçırılır; fakat génessier ameliyatı gerçekleştiremeden christiane tarafından serbest bırakılır.
  
  imdb.com - https://www.imdb.com/title/tt0053459/
  
  wikipedia - https://en.wikipedia.org/wiki/eyes_without_a_face
  
  vikipedi - https://tr.wikipedia.org/wiki/çehresiz_gözler
  
  trailer - https://www.youtube.com/watch?v=cejrg-l8lvs
  
  --- spoiler ---