literatür taraması

• türk öğrencilerinin en az yüzde 90'ının anlamını ''kopyala yapıştır malzemesi'' olarak düşündüğü kavramdır.
  
  intihal suçtur.
• makale, tez veya projelerde onceden gerceklestirilen eylem. ozellikle tip ve life sciences alanlarindakiler icin, pubmed kullanicisi olarak, kisisel tecrubelerimden yola cikarak soyleyebileceklerim:
  
  -oncelikle hangi veritabanini kullandiginiz ve bu veri tabaninin diline ne kadar hakim oldugunuz onemli. yazinin devami daha cok medline (medical literature analysis and retrieval system on line) araciligi ile pubmed nasil sorgulanabilir sorusuna cevap seklinde olacak.
  -herseyden once pubmed veritabani nedir ve google'dan farki nedir ona bakalim. veritabanindaki bilgide iki onemli ozellik olmasi gerekiyor : 1- buldugunuz bilginin gecerli bir kaynaktan gelmesi (validated information). 2-sizin etkili bir sorgulama yapmanizi saglamak icin kaynaklarin indekse baglanmasi.
  -google da arama yapmakla veritabaninda arama yapmanin farki yukarida sayilan ozelliklerden ileri gelmekte. bir ornekle aciklamak gerekirse, google da endoplazmik retikulum kelimesini aratirsak, karsimiza ilk cikan kaynak vikipedi oluyor. ancak ayni anahtar kelimeyle pubmed'de arama gerceklestirdigimizde, turkce olan kelimeyi tanimadigini soylemekle beraber, ingilizce karsiligina otomatik olarak cevirerek bize ilk nature dergisinde yayinlanmis bir makaleyi kaynak olarak gosteriyor.
  - pubmed'de mesh (medical subject headings) diye tabir edilen dili kullanarak arama yapilmaktadir. bu dilde aranacak her terimin bir tane karsiligi vardir. mesh'i nasil kullanacaginiza dair ingilizce tutorial'a burdan ulasabilirsiniz.
  - iyi bir tarama yapabilmek icin, oncelikle, mesh'in calisma prensibine bir goz atmaliyiz. pubmed'de bulunan tum referanslar 16 ana kategoriye bolunmustur. a grubu anatomik temalar, b grubu organizmalar vb, tum kategoriler icin . her ana kategori, sayilarla ifade edilen alt kategorilere bolunmustur. bu nedenle arama yaptigimizda karsimiza cikan koda bakmak onemlidir. ornek vermek gerekirse, aids hakkinda bir arama yaptigimizda, c ana kategorisinde olmaliyiz. ardindan infeksiyonlar icin, c01'de, immun sisteme olan etkileri icin c20 deyiz. linkte bulunan "structure tree" sekmesine tiklayip, burdan takip edebilirsiniz .. baktigimizda : sexually transmitted diseases, viral [c01.778.640] icin, c01 infeksiyon hastaliklarina, 778, cinsel yolla bulasan hastaliklara, 640, ise cinsel yolla bulasan viral hastaliklara isaret etmektedir, bu yapiyi anlamak, yapacagimiz taramayi daraltmada yardimci olabilecektir.
  -taramayi daraltmada ilk metotlar : "limits" sekmesini kullanarak, aramanizi, cesitli konularda daraltabilirsiniz. digeri fikrimce oldukca kolaylik saglayabilen [majr] (buyuk harfle) operatoru kullanimidir. bu sekilde, sadece major sonuclari gorunteleyebilirsiniz. ornek: cancer kelimesini arayalim, [majr] kullanmadan onceki sonuclari ve kullandiktan sonraki sonuclari karsilastiralim.
  - "explosion" konsepti ve "explosion" engellemesi : pubmed 'de arama yapildiginda, pubmed arama terimine dahil olan butun sonuclari, sonuc penceresine getirmektedir, diger bir deyimle, tum "structure tree"lerdeki, tum dallara bagli olan sonuclar onunuze gelir. bunu engelleminin, yolu ise, [mh:noexp] operatorunu kullanmaktir. ozet sekilde izlenecek yol, linkte anlatilmistir .
  -en sonuncusu ve en onemlisi, yaptiginiz taramalari kaydetmektir. bu nedenle my ncbi de, bir hesap edinmenizi ve aramalarinizi, soldaki, "save search" butonuyla kaydetmenizi tavsiye ederim.
• mendeley ve zotero isimli referans yönetim yazılımlarıyla bir parça kolaylaştırılabilecek süreç, zotero öncelikle tavsiye edilir.
• https://www.nature.com/…fd39373-a1014aecc6-45354934
• bilimsel araştırmanın olmazsa olmazıdır. literatür taramasının, sizden önceki araştırmacılar konunuzun hangi noktalarına yoğunlaşmışlar, hangi sorulara cevap aramışlar, hangi yöntemleri kullanmışlar ve hangi sonuçlara ulaşmışlar ya da ulaşamamışlar gibi sorulara cevap vermek üzere tasarlanması gerekir. yani literatür öylesine okunmamalı bu ve buna benzer sorulara cevap aramak üzere okunmalı ve önemli bulunan yerlere atıf yapılmalıdır. çalışmanızın orijinalliği ve bilime katkısı literatürde bulacağınız boşluğu doldurmak üzere ortaya çıkabilir.
• bilimsel bir çalışmanın ikinci aşaması. google schoolar en büyük yardımcımız. iyi bi literatür taramasının sonucunda kendi cümlelerinizle toparlayıp yazdığınız bi introduction paha biçilemez.
• tez çalışması uğruna gözlerimi klavyeye bıraktığım hede.
  
  adımı sorsalar söyleyemem bazen o derece zorlayıcı oluyor. önümde halen 500+ sayfalık 84 kitap var; hayırlısı artık. okuyup da apartman yöneticisi mi olacağım sanki...
• konuyla ilgili sizden önce yapılmış bilimsel araştırmalara ulaşmak için yapılır. sağlam bir literatüre ulastiginizda kaynakça kısmından cok rahat ilerleyebilirsiniz ayni konuyla ilgili farklı literatürlere ulaşmak cok daha kolay olur.
• ulusal tez merkezine muhakkak bakılmalı araştırma yapmaya başlamadan önce.
• internet çağı öncesinde faaliyet gösteren akademisyenlerin en büyük mesleki zorluklarından biriydi. iğneyle kuyu kazmak gibi bir şeydi. şimdiki akademisyenler bu işi metrobüste veya yazlıklarının balkonunda bile yapabilir ellerindeki cihazlarla. bu gelişmelerle tutarsız bir biçimde akademisyenlerin kalitesi de düştü ilginçtir ki.