manipülasyon teknikleri

• "saçmalıyorsun."
  
  hayatımda bu kadar içi boş, sadece karşıdakini "saçmaladığına" inandırmaya yönelik, kişinin kendinden emin olmasını engelleme amaçlı bir kelime görmedim.
  
  başka bir argümanı olan insan bunu açıklar ama ota çöpe "saçmalıyorsun" diyen insanın yaptığı tek şey manipülasyondur. ister farkında olsun, ister olmasın.
• haksızlığa uğrayan kişiyi ezerek susturmak için uygulanan en yaygın, en sinsi, en klişe teknik:
  - kişiyi kendini suçlamaya yönlendirmek,
  - kişiyi kendinden ve yaptıklarından emin moddan çıkarıp tereddütlü hale getirmek,
  - kişinin manipülasyonu çakmasını ve kaçmasını önlemek, kişiyi sistemde tutmak için pozitif atağa geçmek (yemlemek), "kendinden emin olursan yaparsın edersin ha gayret aslansın kaplansın" bla bla gazları.
  - sistemde kalan kişinin çarkların dönmesine hizmet etmeye devam etmesi...
  
  not: mevzunun buraya nereden geldiğine dair örnekli uzun açıklama;
  (bkz: verilen emeklerin karşılığını alamamak/#119196905)
• manipülasyon, başkalarının algılarını ve davranışlarını ve fikirlerini onlar fark etmeden el altından, aldatarak ve değiştirmeyi ve yönlendirmeyi amaçlayan sosyal etkilerden biridir.
  
  aşağıda en çok kullanılan, ya da farkında olmadan kullandığımız bazı manipülasyon tekniklerine değindim. ayrıca psikolog dr. george simon'a göre, manipülasyona başvuran kişiler birçok yönden eksik, agresif isteklerini ve ihtiyaçlarını gizli tutan, seçtikleri kişi üzerinde hangi taktiklerin işe yarayacağını bilen ve kendi çıkarları için çevresindeki kişilere zarar vermekten çekinmeyen kişilerdir. manipülatörler bununla birlikte, güçlü hissedebilmek, ilişkide baskın taraf olabilmek ve kontrolü kaybetmemek isterler.
  
  benjamin franklin etkisi: sizden hoşlanmayan veya size karşı boş olan bir kişinin sizden hoşlanmasını veya sevmesini istiyorsanız, kendisinden çok basit bir iyilik isteyin. neler olabilir bunlar, bir kitap isteyebilirsiniz veya karar vermekte zorlandığınız bir konu hakkında destek isteyebilirsiniz. bu sayede iyilik yapmış olmasından ötürü sizi sevmiş olması gerektiği fikrini benimsemeye ve sizi daha çok düşünmeye başlayabilir.
  
  incelikli duygusal şantaj: incelikli duygusal şiddet, ilişkilerde sıklıkla görülmektedir. ilişkilerdeki manipülasyon tekniklerinden birisi olup sıklıkla fark edilmez. bir kişiye değer verirsiniz ve kadın ya da erkek, kendisi için beslediğiniz duyguları çıkarları için kullanır. ilişkilerde çok sık görülen bir durumdur ve kurban bu kadarının artık yeterli olduğuna karar verene kadar devam eder. bazen, insanların hayatlarımızı mahvetmesine izin veririz ve onlara karşı olan hislerimizden faydalanmasına göz yumarız. bu doğru bir davranış değildir. sınırı nerede çizeceğinizi iyi bilin. çünkü özveri ve fedakârlık bir noktadan sonra anlamını yitirir.
  
  ego okşama: çok yoğun duygusal manipülasyon metotlarından birisidir. ego okşama, ilişkileri bile parçalama gücüne sahiptir. yalanlarla beslenerek egonuz devasa boyutlara ulaşana kadar okşanır böylece manipülatör sizi bir kuklaya dönüştürür. kısaca kibir, felaketiniz olabilir. insan bu durumdan ancak alçakgönüllü ve insanlar arasında adil bir kişi olmaya çalışarak kurtulabilir. bir insanın bu bahsedilen tezgâhlara ve duygusal tekniklere dikkat etmesi gerekir. manipülasyon olumlu şekilde de kullanılabilir. insanlar iyi işler yapacak ve doğru seçimlerde bulunacak şekilde de manipüle edilebilir fakat bu o insan açısından çok riskli bir oyun olur.
  
  bilinçaltı manipülasyonu: konuşurken kendinizden emin bir şekilde ara ara kafanızı aşağı yukarı sallamak karşınızdaki kişinin de onaylarmışçasına kafa sallamaya başlamasına ve hemfikir olmasına yol açabilir.
  
  yanlışlanamaz yanlış bilgi manipülasyonu: en rahat manipülasyon yöntemidir, çeşitli alanlarda sıklıkla kullanılır. rahatlığı tereyağından kıl çekmek gibidir tabiri caizse. üstelik her yerde uyarlanabilir, uygulanabilirdir. bilginin tam kontrolüne sahip olunan yerlerde kullanılır.
  
  örnek vermek gerekirse; “best-seller! en çok satılan ürün!” gibi bilgileri yalanlayabilmeniz hiç kolay değildir. zira bu bilgiye erişip kontrol edebilmeniz neredeyse imkansızdır. eğer bir dükkanınız var ise ve bir türlü elinizden çıkaramadığınız ürünler varsa bu manipülasyon yöntemini kullanabilirsiniz. en çok satılan ürün rafınıza onu koymanız yeterli.
  
  duygusal yatırımlarınızdan avantaj sağlama: bir kişiye uygulanabilecek en kötü manipülasyon metodudur. duygusal olarak ele geçirilmiş veya tehdit edilmiş birçok kişi asla yapmayacağı şeyleri yapmaya zorlanır. psikopatlık eğilimi olan insanlar bunu insanlara uygulamaya meyillidir. böyle bir durumdan kendinizi kurtarmanızın yolu başlamadan gerçekleşmesini engellemektir. duygusal yatırımlarınızı sözlü bir şekilde yabancılara ifade etmeyiniz. gerek olmadığı halde zayıf yönlerinizi sergilemeyiniz. çünkü etrafınızda bundan kendine fayda sağlamak isteyenler bulunabilir. kendinizi sadece güvenilir olan birkaç kişiye tümüyle açın.
  
  konuyu değiştirme: manipülasyonun vazgeçilmez çeşididir. özellikle iletişimde sıklıkla karşınıza çıkıyordur. bu konuda gerçekten usta insanlar tanımışsınızdır mutlaka. konu rahatsız edici olduğunda, rahatsız olan taraf ustaca konuya doğrudan cevap vermektense şaşırtmacalı davranır ve konuyu başka bir konuya yönlendirerek manipüle edebilir.
  
  örnek: ülkemizde sürekli değişen gündemleri düşünün. gündem değiştirme = konuyu değiştirme. neleri unuttuk, unutturulduk hey gidi hey...
  
  manipülatörlerin sömürdüğü kırılganlıklar:
  
  simon'a göre, manipülatörler kurbanda olması muhtemel şu kırılganlıkları sömürürler:
  
  naiflik (saflık): kurban, bir insanın kurnaz, dolandırıcı ve merhametsiz olabileceği fikrini kabul etmekte zorlanır ya da kurban edildiğini “inkâr” ediyordur.
  
  aşırı vicdan: kurban, bütün güvenini manipülatöre vermeye ve kendisinin suçlandığı durumlarda bile olaya manipülatörün tarafından bakmaya çok isteklidir.
  
  düşük özgüven: kurban kendinden şüphe eden, güven ve iddia eksikliği olan ve muhtemelen savunma haline çabuk geçen biridir.
  
  duygusal bağımlılık: kurbanın itaatkâr ya da bağımlı bir kişiliği vardır. duygusal olarak ne kadar bağımlıysa, ne kadar kırılgansa o kadar sömürülecek ve manipüle edilecektir.
• günümüz flört ve ilişkilerinde sık olan;
  
  (bkz: ghosting/@meursault samsa)
  (bkz: gaslighting/@meursault samsa)
• ağlamaya başlamak.
• en genel gecer ve iyilerinden biri sudur: sizin istediginiz birseyi, karsinizdakinin kendi istedigini zannetmesini saglamak.
  
  birseyi istemiyorsaniz sebebi vardir. karsidaki gercek veya tuzel kisi bunu farkettiginde "siz problemiyle" ilgili "kendi istedigi gibi" aksiyon alir. bu aksiyon aslinda sizin istediginiz sey olmakla beraber kendisi "siz problemini" cozmustur.
  
  buradan sonra gidisat ikiye ayriliyor:
  1- kisi, manipule edildigini anlayip sizin sebeplerinizi ogrenmeye calisir. bu noktada eger size bu manipulasyonu yaptiran gercek sebep, -gercek kelimesine dikkat, onun ilk etapta bu karari kendi almasina neden olan "gorunen" sebep degil- kisinin onun degistirebilecegi, degistirmek isteyebilecegi veya cozebilecegi birseyse bunu cozmeye calisir.
  2- kisi, manipule edildigini anlamadigindan bunu cozmeye calismaz. bu noktada sizin icin iyisi olmustur, bunu goremeyen insanlarla beraber olmayin, boyle yerlerde calismayin, boyle insanlarla arkadaslik etmeyin.
  
  is orneginden gidelim, siz calisma saatlerinizden memnun degilsinizdir ancak yoneticiniz sorunu para zannetmesini saglarsiniz. cunku elinizde alternatifleriniz vardir ve ipler kopma noktasina geldiginde sirketiniz size zam teklif edebilir. teklifi reddetmeniz guzel bir ipucudur aslinda, bu noktada farkederlerse asil probleminizi cozmeye calisabilirler. calismazlarsa da alternatiflerinizi degerlendirmeye baslamaniz hayriniza olacaktir zira bu manipulasyon tekniginin surdurulebilirligi, goz boyadiginiz teknikten cok daha kisadir ancak cok daha tehlikeli ve ele geciricidir.
  
  keske manipulasyon tekniklerine ihtiyacimiz olmasa ancak bizler hayatta kalmak icin hicbir zaman fiziksel avantaj kullanmadik. bunu hayatinizda kullanin ancak insanlari kullanmak icin degil, kendi hayatinizi iyilestirmek icin. size karsi da kullanmaya calisanlara karsi gozunuzu acin.
  
  saglikla kalin.
• genelgeçer yöntemleri olup olmadığını öğrenemediğim, özellikle kitle manipülasyonu ile ilgili araştırma ve uygulamalar hakkında bilgi edinmek istediğim ancak kaynak konusunda sıkıntı çektiğim konu.
  
  var mıdır bir bilen?