• 1800'lerde katolik italya'da kadınların en küçük bir söz hakkı yokken ve elbet doktor olmaları vs. mümkün değilken ne yapmış etmiş, babası tarafından evlatlıktan reddedilmek pahasına doktor olmuş cesur kadın. daha sonra hekimliğinden çok eğitim alanında yaptığı devrimlerle anılacaktır.
    tıp fakültesine ittire kaktıra girmeyi başarbilmiş olsa da kadavralarla çalışmasına izin verilmediğinden geceleri elinde mumla gizli gizli gidip çalışırmış; bazı insanların bu dünyada yaşamak, para kazanmak, ne bileyim çoluk çocuğa karışıp yaşayıp gitmekten fakrlı bir misyonları oluyor, montessori de onlardan biri kanımca...

    ilginç bir ayrıntı aktarmak isterim bu kadınla ilgili;

    sene 1921, aylardan temmuz. malum, sekiz cepheden birden düşman saldırısı altında türkiye. o günlerde mustafa kemal cepheyi bırakıp maarif kongresinin toplantısına gider, konu açılacak ilk okullarda müfredatın, eğitim süresinin, ders saatlerinin vs. benimsenmesidir; burada pek çok şeyin arasında mustafa kemal'in şu sözleri çarpıcıdır: “john dewey”, “alfred binet”, william, stern, “maria montessori”nin eserlerini okumalıdır. bu zevatın (maria montesori) terbiyede şaheser denmeye lâyık eserlerinin lisanımıza tercümesi de pek faydalı olacaktır. hayat ve faaliyet düsturu üzerine müstenit terbiye usulünü büyük bir muvaffakiyetle tatbik eden italyalı doktor maria montessori olmuştur. çocuk bahçeleri hususunda “fröbel”i tarihine gömen bu büyük kadına yeni terbiye ammesi çok medyundur.”

    ölümünden sadece 7 yıl sonra mustafa kemal tarafından, hem de ülke savaştayken farkedilebilmiş bir kadındır. şimdikilerin adını bildiğinden dahi şüpheliyim.

    abd'de 1909, kanada'da 511, almanya'da 318, hollanda'da 228, pakistan'da 23, ekvator'da 13, arabistan'da 4, etiopya'da 2 montesorri okulu bulunur; türkiye'de mi? evet, bildiniz, hala yok...

    zamanla gelen edit: birer ikişer açılmaya başladı özel kreşler
  • john dewey ile neredeyse aynı zaman aralığında yaşayan ve neredeyse aynı eğitim anlayışı üzerinde çalışmış olan, italya'daki ilk kadın doktor unvanına sahip, nobel barış ödülüne üç defa aday gösterilen yaratıcı şahsiyet.

    kapatılmamış olsalardı günümüze kadar zilyon tane bilim, sanat, felsefe insanı yetişmesini sağlayacak olan köy enstitüleri ile benzerlik gösteren montessori okullarının kurucusudur.

    misal okula yeni başlamış bir çocuktan resim dersinde doğa resmi çizmesi istenildiğinde; çocuk pembe bulutların yanında gülümseyen bir güneş, mavi yapraklı ve uzun boylu çiçekler çizdiğinde, öğretmen ilk olarak çocuğa "bulutların pembe değil beyaz olması gerektiğini, güneşin gülümseyecek bir ağzı olmadığını ve çiçeklerin yapraklarının yeşil olduğunu" öğretir(!?). böylece eğitim sistemi ile köleleştirilen beyinler yaratma işleminin ilk adımı atılmış olur. çocuk okula başlar başlamaz hayal gücü sınırlandırılarak, sadece "gerçeğe" yönlendirilir. üstelik bununla da yetinilmeyip harfleri bile çizerken neresinden başlayıp neresinden bitirmesi gerektiği gösterilir, çocuk c harfini yaparken yukarıdan aşağıya değil de aşağıdan yukarıya doğru çiziyor ise uyarılır, düzeltilir yanlış(!) olan stil.

    oysa maria montessori çocuğu serbest bırakır; sadece resimlerde ve yazılarda değil, eğitimde (öğretim değil, eğitim) başlı başına hiçbir sınır koymaz. çocuklar kendi yaşıtlarıyla sınırlandırılmazlar, belli bir yaş aralığındaki çocuklar aynı odada bulunurlar ve serbesttirler. oyuncaklar/eğitim materyalleri çocuklardan en küçüğünün dahi ulaşabileceği yerdedir. çocuğun herhangi bir oyuncağı canı istediğinde alıp sıkılana/öğrenene kadar onunla oynamasına izin verilir. bu süreçte -bizdeki gibi bir otorite figürü olmayan- öğretmen çocuğun yanına yaklaşarak bu oyuncağın amacı hakkında paylaşım yapmayı önerir. çocuk oyuncağı çözemediyse çoğunlukla paylaşımı kabul eder, dinler ve öğrenir. kabul etmezse de zaten -doğuştan meraklı olan- çocuk onu çözüp öğrenene kadar bırakmaz, bırakıp başka oyuncağa geçse bile dönem içinde eninde sonunda o oyuncağa geri dönecektir.

    günümüz eğitim sisteminde maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinin en alt basamağındaki en temel ihtiyaçlarımızdan bazıları olan yeme, içme, tuvalete gitme ihtiyaçlarımız bile sınırlandırılırken; maria montessori bunları sınırlandırmaz. çocuk zaten istediği zaman istediğini yapabildiğini bildiği için, özgürlük duygusu ile büyüdüğü için, şimdiki çocuklar gibi tenefüste -ki montessoride teneffüs bile yoktur, ihtiyaç hisseden o an gider ve geri döner- bahçeye koşup oradan oraya saldırmaz, elinde yiyecek içecekle sınıfa girmez. çocuklar -hatta yetişkinler- yasak elmaya gitme eğiliminde olduğu için, yasakların olmadığı montessori okulları daha huzurludur.

    montessori okullarının yaratıcılığı ve hayal gücünü geliştirdiği konusundaki görüşleri bu okullardan mezun olan kişileri kanıt göstererek destekleyebiliriz: gabriel garcia marquez, steve jobs, larry page, sergey brin, joshua bell, katharine graham, jeff bezos, george clooney, will wright.

    türkiye'de -tam anlamıyla olmasa bile en yakın olarak- montessori eğitimi veren tek okul ise küçük kara balık çocuk evidir.
  • günümüzde türkiye'de de ilgi gösterilen montessori eğitim sisteminin isim annesi.
    birkaç yıl öncesinde önemli bir montessori eğitmeni olan cheryl ferreira ülkemizde konuyla ilgili bir seminer vermiş, anaokulu öğretmenlerine bunun ne mene bir yöntem olduğunu açıklamıştı.
    montessori yönteminde vurgulanan çocukların küçük yaştan itibaren kendi işlerini yapabilecek duruma getirilmelerinin önemidir. bu yöntemi uygulayan ana okullarında mutfak vs.'deki eşyaların çocukların boyuna uygun olması önem taşıyor. bizde de özel erol altaca okullarında bunu uygulamaya çalışmışlar. bıdık bıdık lavabolar var örneğin, çocuklar kendi yiyeceklerini yıkayabilsin diye.
    ayrıca montessori yöntemi, her çocuğun zihninin 3 yaşına kadar bütün dilleri öğrenmeye açık olduğunu vurgular. ama önemli olan, bir kişinin çocuğa sürekli aynı dilden konuşmasıdır. söz gelimi özenti bir anne olarak çocuğunuza ingilizce öğretme hayallerine kapılır, türkçenin arasına ingilizceyi sokuşturuverirseniz, sabide anında yanar devreler.
  • sağlam kişiliği, kararlılığı ve en önemlisi üstün zekasının başarılarla taçlanmışlığı ile hayranlık uyandıran bilim kadını...
  • montessori egitim sisteminin oncusu. ayni zamanda italya nin ilk kadin doktorudur. ilk kez, roma nin yoksul mahallelerinden birinde casa dei bambini sini acmis ve maria nin sistemini uygulayan cocuk yuvalari avrupa, asya amerika da mantar gibi bitmistir.
  • montessori okullarının kurucusu. italya, euroya geçmeden önceki bin liretlerinin üzerinde bu teyzenin resmi vardır.
  • dünyanın kurtuluşunu çocuklarda görmüş, ve dünyada her şeyin güzel olmasına dair tüm umutların çocuklar olduğunu belirtmiş bilim kadını. montessori eğitim sisteminin kurucusu. öte yandan çok ilginç ve irdelenesi bir hayat hikayesi var.
  • "play is the child's work" demiş.
  • anne babalar ve eğitimciler için kaynak olacak çocuk eğitimi üzerine yazdığı kitapları kaknüs yayınlarından çıkmaktadır. konuyla alakalı olarak uzun yıllar montessori eğitimi ile uğraşan paula lillard'ın da eğitimcilik notları ve montessori eğitimi üzerine deneyimlerini yazdığı kitapları yine aynı yayınevinin montessori kitaplığı serisinden çıkmıştır. ilgilenenler için önemli kaynaktırlar. detaylı inceleyeceklere yayınevinin ilgili linki
hesabın var mı? giriş yap