merkezi sinir sistemi

• tamamen çökerse veya hasar alırsa düzeltmenin günümüz tıp teknolojisiyle çok zor^* olduğu vücudumuzun en komplike sistemlerinden biri.
• sık sık içerisindeki yapıları unutup karıştırdığım oldukça kompleks bir sistem. daha iyi anlamayı, hatta ileride üzerine araştırmalar yapabilmeyi düşlediğim yapı aynı zamanda. bu sefer bir daha unutmama ümidiyle şu sitedeki görüntü üzerinden hem şekle ve yazılanlara bakarak, hem de kitabımdan^* okuyarak çalışıyorum. çok yüzeysel bir şekilde edindiğim bilgileri yazmaya da çalışacağım...
  
  beyni öncelikle arka beyin, orta beyin ve ön beyin şeklinde üçe bölebiliriz. içindeki yapıların bir kısmının beyin sapını oluşturduğu bölüm arka beyindir. miyelensefalon ve metensefalon şeklinde iki kısımla incelenir. miyelensefalondaki bulunan medulla oblangota, kalp hızı, nefes döngüsü(pre-bötzinger) gibi temel işlevleri ve öksürük, hapşırık, salya gibi refleks içerikli yanıtları kontrol eder. metensefalonda ise içsel saati düzenleyen rafe sistemi, pons ve beyincik bulunur. pons, kontrollü göz hareketleri için vücuttan ve görme sisteminden bilgi alır, uykuyu kontrol eder, denge/hareket için beyinciğe bilgi aktarır. beyincik ise bizim bildiğimiz denge işlevi dışında 2010'da yapılan bir araştırmaya göre motor, duygusal ve assosiyatif öğrenmede de rol alır.
  
  orta beyin, yani mezensefalon beyin sapındaki bir diğer parçadır. tegmentum ve tektum şeklinde ikiye ayrılır. tegmentumda bulunan substantiya nigra benim en sevdiğim kısımlardan bir tanesi. istemli hareketlerin koordinasyonunu sağlamak gibi bir işlevi var ve buradaki dopamin eksikliğinin parkinsona sebep olması bu bölgeyi ilginç kılıyor. kimi zaman beynin bir kısmında oluşan bir yoksunluğun veya fazlalığın seviyesine göre bir hastalığın veya hastalık diye adlandırılmayacak başka özelliklerin çıkabileceği üzerine düşünüyorum. yine tegmentumda bulunan kırmızı çekirdek yürürken kolların sallanması gibi temel hareketlere sebep olurken acaba hem substantiya nigra, hem de kırmızı çekirdek, ellerini kollarını nereye koyacağını bilemeyen sosyal fobiye sahip bir insanda kalabalık içerisinde yine aynı şekilde mi işliyordur? bence yürürken kolları sallamak bile kişiden kişiye göre farklı beyin aktivitelerini doğurabilecek nitelikte. tegmentumda bir de uyanıklıkta rol oynayan retiküler formasyon ve savunma davranışından sorumlu olan perikuadual sistem bulunur. tektumda ise görmeyle ilişkili superiyor kollikulus ve işitmeyle ilişkili inferiyor kollikulus vardır.
  
  ön beyin, beynin en geniş kısmıdır. telensefalon diye adlandırılan kısmında "bizi biz yapan" serebral korteks, duygu, davranış, bellek gibi işlevlerden sorumlu ilkel kısmımız limbik sistem ve bazal ganglionlar(kaudat, putamen, globuspallidus) bulunur. diensefalonda ise talamus, hipotalamus ve hipofiz bezi yer alır. talamus tam beynin merkezindeki değişik bir alan. burası koku hariç tüm somatik uyarıları işlemek gibi oldukça önemli bir işlevden sorumlu olduğu için işlevlerinin bozulması halinde talamik ağrı, hemiyanopsi, ataksi gibi son derece ilginç durumlar oluşabilir.
• organ ve sistemlerin çalışma düzenini ayarlar. sinir sisteminin yönetici ve denetleyici kısmıdır. beyin ve omurilikten oluşur.
• beyin + omurilik.
• ing. central nervous system.