merkür

• "gezegen kendi ekseni etrafında bir dönüşünü tamamladığı 58,65 günlük süre içinde güneş çevresindeki dönüşünün de üçte ikisini gerçekleştirdiği için (88 gün), güneşin görünür hareketi çok daha yavaş olmaktadır. merkür'ün herhangi bir noktasında güneşin iki doğuşu arasında geçen süre dünya ölçülerine göre 176 gündür"
  
  yani merkür'ün bir günü dünyadaki 6 aya denk geliyo. şu durumda 2 günde bir zam alır, 2 ayda da emekliliği kaparız. yarından tezi yok merkür'e taşınıyorum.
  (yalnız öğle yemeği için 3 ay, yıllık izin için 182.5 yıl beklemek de var tabii)
• kifayetsiz teleskoplarla pek verimli incelenmesi mümkün olmayan seyyare. burada esas sorun ise merkür’ü günışığında veyahut güneş henüz batmışken ya da doğmak üzere iken gözlemlemek zorunda oluşumuzdur. lakin asla rabıtasız bir şekilde bön bön teleskopla gökte aramamak lazımdır. aman retina yanar; merkör olmamalı.
• *merkür güneş sistemimizin hem kütle hem de hacim bakımından en küçük gezegenidir. ve güneşe en yakın olandır.
  *çıplak gözle sadece alacakaranlıkta ve şafakta görünür.
  *gözle çok zor görülmesine rağmen 5000 yıl önce eski sümer tarafından keşfedildi.
  *eski yunanlılar, şafakta görünürken merküre apollo ve geceleri görülen merkür'e hermes adını vermişlerdir.
  *merkür; mısırlılar, asuriler, keldani ve fenikeliler dahil olmak üzere birçok eski uygarlık için dini öneme sahipti.
  *eskiden insanlar merkür'ün biri doğuda şafakta, diğeri akşam batıda ortaya çıkan iki ayrı yıldız olduğuna inanıyordu. platon zamanında, (mö 350 civarında) yunanlı gökbilimciler aslında tek bir gezegen olduğunu anladılar.
  *tüm gezegenler arasında, merkür en eksantrik veya eliptik yörüngeye sahiptir.
  *merkür'ün güneş etrafında dolaşması 88 gün sürer. ancak kendi ekseni etrafında dönmesi 58 gün sürüyor. bu, merkür'deki bir günün kabaca bir merkür yılı uzunluğunun 2/3'ü olduğu anlamına gelir.
  *merkür'ün yüzeyinden güneş, bizim buradan gördüğümüzden 2 kat daha büyük görünür.
  *merkür'ün kütlesi dünya'nınkinin % 38'i kadardır.
  *merkür, güneş sistemindeki en az araştırılan gezegendir. sadece 1973 ve 2008 de uzay aracı gönderilip incelenmiştir.
  *gündüz sıcaklıkları 400 °c'ye ulaşır. (kurşunu kolaylıkla eritecek kadar)
  *atmosferi olmadığı için geceleri -170 °c'yi buluyor.
  *merkür'ün en belirgin özelliklerinden biri, bir asteroit gezegenle çarpıştığında oluşmuş dev bir krater olan caloris havzasıdır.
  *merkür'ün yüzeyi, bir zamanlar lavlarla dolu olduğunu ortaya çıkmıştır ancak tüm jeolojik faaliyetler, yaklaşık 300 milyon yıl önce durmuş.
  *merkür yüzey şekli olarak dünyaya çok benzemektedir.
  *atmosfer sayılmasa bile yine de civa, hidrojen, helyum ve oksijen izleri içeren çok ince bir atmosfere sahiptir.
  *merkür; venüs, dünya ve mars ile birlikte “karasal gezegen” olarak kabul edilir. bu gezegenler, jüpiter ve satürn gibi gaz devlerinin aksine esas olarak silikat kaya ve metallerden oluşur.
  *merkür güneş sistemindeki en küçük gezegen olsa da, dünya'dan sonra en yoğun ikinci gezegendir.
  *güneşe olan yakınlığından dolayı, merkür sürekli olarak güneş rüzgarı ve radyasyona maruz kalır.
  *merkür'ün çekirdeği, yarıçapının %85'ini oluşturuyor.
• son iki üç gündür izlemek için oldukça elverişli bir konumda bulunan gökcismi. her sene aşağı yukarı mart başı ve ekim ayının sonunda gökte en yüksek konuma ulaşır. ancak yine de ufukta 60 dk.'dan fazla verimli şekilde gözlenmez.. hayatımda ilk kez etraflıca bakma imkanı bulduğum merkür'den izlenimler:
  
  -bi kere çok küçük. venüs'ün ihtişamıyla karşılaştırıldığında adeta sönük bir mum alevi gibi ufukta duruyor.
  
  -güneş'e çok yakın olduğu için ufukta hızlı hareket ediyor. en hızlı batan(veya doğan) gezegen.. ayrıca hep akşam(veya sabah) karanlığında o alaca fonun üzerinde gördüğümüz için izlemek epey meşakkatli..
  
  -"yıldızlar göz kırpar, gezegenler ise tabak gibi gökte asılı durur" lafını kim kitaplara sokmuşsa halt etmiş. merkür zangır zangır titriyor. genel ışık ve hava kirliliği falan buna yol açıyor zannımca.. şehirden ne kadar uzaklaşılsa da boş ve ışıksız bir batı ufku bulmak bu devirde epey zor.
  
  -gezegen mars kadar olmasa da çıplak gözle sarımtırak duruyor.. bu da gezegenden değil de bizim atmosfere giren ışınların sapıtmasıyla alakalı olabilir. ay da doğarken sarımtrak oluyor çünkü..
  
  -x800 büyütmeye kadar çıkmama rağmen gezegenin üzerinde kayda değer bir şey görmek mümkün olmadı. zaten en kuvvetli teleskoplarla dahi yüzey şekline rastlamak mümkün olmuyor çoğu zaman. ancak dikkat ettiğim nokta, gezegen tam dolunay şeklinde değil. bir tarafı dairesel, diğer tarafının eğimi ise bizim ayımızda olduğu gibi dikotomi durumunda sanki. sonradan araştırınca merkür'ün de ay gibi evreleri olduğu, ve rastlantı eseri hep 1/3 ünün dünyanın görüş alanında olduğu ortaya çıktı. bir ilginçlik daha; gezegen bu esnada hep aynı yüzünü bize gösteriyormuş..
• astrolojide kişinin fikir yapısını, zekasını, entelektüalitesini ve haberleşmelerini sembolize eden gezegendir. merkürün burçlar ve evler içindeki konumları bu özelliklerin hangi konularda nasıl ortaya çıkabileceklerini gösterir. eğitimi içerdiğinden özellikle çocuk doğum haritalarında merkürün açıları önemlidir. merkür aynı zamanda kardeşleri ve akrabaları da anlatır. sağlık açısından sinir sistemi, akciğerler, eller, ve tiroid bezini yönetir.
  merkür ikizler ve başak burçlarının yöneticisidir. burçlardan başakta güçlü, zıttı olan balıkta ise güçsüz konumdadır. kova burcunda yükselir.
  olumlu yönleri; iyi yargılama, anlayış, beceriklilik, entellektüellik, güzel konuşma ve tartışma ve detaycılıktır. olumsuz yönleri ise; karasızlık, tenkitçilik, kontrolsüz sinir, alaycılık ve zihinsel gerginliktir.
• burada ısı çılgınca değişiyor. gece -170 dereceyken öğlen +400 dereceye çıkıyor.
  
  boyutlarına kıyasla bu küçük gezegenin kuvvetli bir yerçekimi gücü var. göründüğünden daha ağır bu küçük gezegen, ince bir kat kayayla kaplı bir demir topu gibi ya da bir zamanlar çok daha büyük olan bir gezegenin çekirdeği sanki. belki de başı boş bir gezegen ölümcül bir kozmik tilt oyununda merkür'e çarparak dış katmanlarını parçalamış hali kim bilebilir dimi.
• eğer üzerinde bulunma olasılığı olsaydı, feci şekilde ezilerek mi yoksa yanarak mi ölüneceğini bilemediğim gezegen.
  
  basınç desen okyanus'un binlerce metre derinliğindeyki ile eşdeğer. ortalama sıcaklık 500 dereceden başlıyor.
  
  merkür zamanında venüs'ün bir uydusu iken, güneş'in inanılmaz çekim gücüyle gezegenliğe yükselmiştir.
• gezegenin ismi roma tanrısı (jüpiter'in oğlu, tacirlerin avcıların ulakların koruyucusu) merkür'den geliyor. onu da ticari meta anlamındaki latince "merx" ile ilintilendiriyorlar (market, merkantilizm, merchant vb). bir şekilde bir etrüsk tanrısından devşirilmiş olduğu da rivayetler dahilinde. (bkz: hermes)
  
  civa, ingilizce ismini ulakların tanrısı, ayağına tez merkür'den almış. "kıpır kıpır, oynak" gibilerden. merkür'ün en hızlı gezegen olması da tesadüf olmasa gerek.
  (bkz: mercury)
  (bkz: quicksilver)
• aynı kuyrukluyıldızlardaki gibi bir kuyruğa sahip olduğu 2010'da anlaşılmıştı.
  http://news.discovery.com/…s-it-a-comet-planet.html
  http://wattsupwiththat.com/…-has-a-comet-like-tail/
  
  buna ek olarak merkür'ün neredeyse dünya boyutlarındaki güçlü manyetosferi de güneş rüzgarlarını saptırarak müthiş ışık gösterilerine neden olur.
  
  ufocunun biri bu kuyruk ya da manyetosfere bağlı ışıma videolarından birinin üzerine "kesinlikle açıklanamaz" diye boş boş konuşmuş, medya da seve seve gaza gelmiş. siz gelmeyin, üzerim.
• newton'un kütleçekim teorisi esas alınarak yapılan tahminlere tam olarak uymayan bir yörünge hareketi olduğu için newton mekaniğinin doğruluğunun sorgulanmasında önemli bir yer teşkil etmiş merkür. genel göreceliğin kurulmasına katkılarından dolayı kendisine teşekkür ederiz.