mezolimbik

• beyinin orta bölümünden(limbik sistemden) serotonin nörotransmitterinin beyinin ön bölümüne(frontal korteks) gittiği yol.
• cok ise yarar, ayni zamanda rrspucocuglugu da yapar, bazi seylere bagimli olmamizin baslica sorumlusudur. nelerden haz alip almadigimizi etkiler, bu hazzin verdigimiz kararlara yansimasini saglar.
• ödül devrelerini çalıştırdığı için kokainle tanrıçaya sara hastalığıyla peygambere dönüşebilirsiniz
• dopaminerjik sistemin ana yolaklarından biri, namı diğer ödül sistemi. adından da anlaşılabileceği gibi mezensefalondan (beynin orta bölümlerinden) limbik sisteme uzanır.
• substantia nigra yla limbik sistem arasındaki bağlantıyı oluşturur, dopaminerjik sistemle çalışır. bu yolağın haraplanmasının şizofreniye yol açtığı söylenir. bunun limbik sistem in duygusal hafıza yı yöneten sistem olmasından kaynaklandığı mantıklı bir açıklama gibi görünmekte.
• aşık olan kişide aktifleşen sistem.
  
  beynimizde mezolimbik yol ile oluşan bir ödül sistemi mevcut ve bu sistem insanların bir çok maddeye bağımlı olmasını sağlıyor. ventral tegmental alandan salınan dopamin nucleus accumbens ve beynin diğer bölgeleriyle(prefrontal cortex, amigdala, and hippokampus) bağlantılıdır.herhangi bir maddeye bağımlı olmaya başladıysanız beyninizde özellikle nucleus accumbens ve ventral tegmental alan arasında oluşan projeksiyon ile zamanla o maddeye bağımlı bir hale gelirsiniz. 1953’te james olds ve peter milner fare beynine elektrot yerleştirerek fareyi bir kafese koyuyorlar. fare kafesin belirli bir bölgesine her gittiğinde elektrot aracılığı ile bir uyarı verdikleri zaman fare zamanla kafesin o bölgesine daha çok gitmeye başlıyor, hatta bir süre sonra o bölgeden hiç ayrılmıyor. bu size de bir yerden tanıdık geldi mi? hani sevdiğiniz kızın bulunduğu mekanı terk etmek istemediğiniz günleri...
  
  şimdi 2016 yılında yayımlanmış olan bir makaleye göz atalım.
  
  manyetik görüntüleme tekniği katılımcılara aşık oldukları kişinin fotoğrafları gösteriliyor ve beyindeki aktif alanlar şunlar oluyor :
  
  ventral tegmental area (vta) ,nucleus accumbens (nac), caudate, insula, dorsal anterior cingulate cortex (dacc), dorsolateral prefrontal cortex (dlpfc), hippocampus, posterior cingulate cortex (pcc), precuneus, temporo-parietal junction (tpj), and hypothalamus
  
  uyuşturucu bağımlı kişilere uyuşturucu bağımlılığını harekete geçiren bir uyarı verildiğinde ise beyindeki aktif alanlar şunlar oluyor :
  
  vta, nac, caudate, insula, dacc, dlpfc, mpfc, ventral anterior cingulate cortex (vacc), medial orbitofrontal cortex (mofc), inferior frontal gyrus (ıfg), and amygdala
  
  görüldüğü üzere iki durumda da beyinde vta, nac, caudate, insula, dacc, mpfc, and dlpfc bölgelerinde ortak bir şekilde aktifleşme görülmüştür. bu bölgelerden vta,nac ve caudat mezolimbik dopaminerjik ödül sisteminde ve dolayısıyla bağımlılıkta önemli bir rol oynuyor. bu da aşık olan kişinin aşkın erken fazında*(yaklaşık ilk 6 ay) bazı spesifik davranışlarda bulunmasına yol açıyor. aşık kişide öfori ,aşık olunan kişiye aşırı odaklanma,aşık olunan kişiyi aşırı bir şekilde düşünme, enerji yüksekliği ve duygusal bağımlılık gibi durumlar görülüyor. ardından kişi diğer faza geçiyor ve bu duygular dengeleniyor, kişi daha sakin ve güvenli hissetmeye başlıyor.
  
  herkesin ikinci aşamada kalması dileğiyle...
  
  kaynak 1
  kaynak 2