michelson morley deneyi

• fizikcilerin madde olmayan ortamlarda dalga nin yayilamayacagi teorilerini kanitlamak icin yapmis olduklari deney.
  buna gore bosluk yoktu. esir (ether) denilen bir madde butun uzayi kapliyordu. deneyin basarisiz olmasi, esir diye bir nane olmadigini ve isigin boslukta yayilabildigini kanitladi.
• michelson ve morley in nobel odulu almalarini saglayan deney. amaclari inferometer adli alet yardimiyla aether in hizini olcmektir.. ugrasirlar didinirler ve sonuc olarak 0 bulurlar.. biraz sasirirlar, sonra "o anda dunyanin donme hizi aether in donme hizina esit buyuklukte ve ters yondeydi, ikisi birbirini goturdu, 0 cikti." diye aciklayip 2. kez deney yaparlar.. veeee 0 yine..
  daha sonra, "dunya donerken aetheri da beraberinde tasiyo, o yuzden hiz sifir" diye bir aciklama yaparlar.. sonra bir sivri zeka "aether yok" demeyi akil eder..
• (bkz: millikan deneyi)
• interferometer adi verilen 2 yansitici^* ve 2 kirici^* ile isigin hizinin olculmesine dayanir.
  deney duzenegine gore isigin hizindaki ve acisindaki en ufak fark bile olculebiliyordu. ki zaten bu yolla bir zamanlar newton'in^** iddia ettigi gibi ortada esir diye bir ara-maddenin olmadigi, isigin boslukta gozlemcilerden bagimsiz olarak esit hizda hareket ettigi gibi bulgular ortaya cikmistir. ozellikle ikinci madde klasik mekanigin cozum bulamadigi bir nokta olup daha baska metotlarin gelistirilmesine gerek oldugunu kanitlamistir.
  (bkz: klasik fizik)
  (bkz: modern fizik)
  (bkz: albert einstein)
• isaac newton un hareket yasalarının ışık için geçerli olmadığını gösteren bu deney zamanında bilim dünyasını zıplatmış olup, einsteine de yol göstermiştir
• 30 dakika anlamaya calistik 15 dakika kurmaya calistik, beceremeyince hocamiz 5 dakikada kurdu, anlatti, veri toplatti da rahatladik
• deneyin kendisinden daha çok, sonuçları daha önemlidir.
  haydi gelin bu sonuçları sıralayalım.
  
  1- esir maddesinin olmadığı ortaya çıkarıldı. dünya ile uzay arası boşluk olarak kabul edildi.
  2- ışık hızı, ışık kaynağının ya da gözlemcinin hareketine bağlı değildir. (doppler olayı için geçerli değil.)
• başarısızlığıyla önemli deneyler arasında top 3 de olan deneydir.
  başarısızlığa uğramış olması bilimsel gelişim süreci ve tarihinde çok kritik bir noktaya denk gelmiş ve ardıllarına yol gösterici niteliğini ön plana çıkarmıştır.
• neredeyse 1,5 asır sonra kütleçekim dalgalarının keşfinde kullanılan deney düzeneğine ilham kaynağı olarak asıl hedefi hariç hiç umulmadık sonuçları kanıtlamaya devam eden deney.
  
  eğer ki esir(aether) kavramını ilk anlamıyla, yani dalgaların içinde yayıldığı ortam gibi düşünürsek(ki mitolojide gökyüzünü temsil eden grek tanrısının adıdır) ; uzay-zaman dokusu=aether gibi bir varsayımla, bu yılki deneyin aslında orijinal deneyi amacına kavuşturması da ironiktir.
• 1887 yılında cleveland'daki case school of applied science'ta , dünyanın hareket yönündeki ışık hızı ile dünyanın hareketine dik açılardaki ışık hızını karşılaştırıp büyük bir şaşkınlık ile ikisinin de aynı olduğu sonucu alınmış deney.