monolit

• diyarbakır zerzevan kalesi yakınlarına dikilmiş şimdi de.
  
  merak edenler zerzevan kalesi ve mitras tarikatını araştırsınlar.
  
  savaş artık maddi boyuta dökülüyor.
• (bkz: 2001 a space odyssey)
• görsel
  
  kailasa dünyanın en büyük eseridir.
• mono: tek
  lith: taş
  monolit (monolith): tektaş!
• dünya dışı zeki varlıklar, dünyadaki canlılara belli bir zamana göre bu taşı gönderir. taş ile temas eden dünya canlılarının yaşamı değişir ve büyük bir gelişim göstermeye başlarlar.
• mono=tek, lit=taş. yani monolit=tektaş. bu tektaş her ne kadar söz yüzüğü diye anlaşılır hale geldiyse de aslında çok daha büyük "yek pare (tek parça) büyük kayadan oluşan" anlamında kullanılagelmiştir. buna işte bir örnek:
  norveç'in yılda bir milyon ziyaretçiyle en fazla turist çeken sanat eseri.
  nasıl yapıldığının bol resimli hikayesi şurada
  
  oslo belediyesinin geçen yüzyıl başında şimdi hatırlayamadığım bir sebepten fazladan bir geliri olmuş. ilk olarak merkezin batısındaki bir çiftlik satın alınmış. ilk zamanlar amaç diğer avrupa başketnlerindeki gibi geniş bir park imiş. daha sonra buranın ayni zamanda güzel heykellerle bezenmesi fikri kabul görmüş.
  
  birazcık megaloman olduğu iddia edilen gustav vigeland'ın aklına 1919da bir fikir düşmüş, tek bir taştan akla gelebilecek en büyük ve en karmaşık heykeli yapmak.
  17m yüksekliğinde avrupa klasiklerinden esinlenmiş 31 çıplak insan figürünün sarmaş dolaş silindir şeklindeki yüzeyi kapladığı bir tasarım üretmiş.
  
  açık gri granit taşından bir devasa bir blok 1922de isveç-norveç sınırını oluşturan iddefjord kıyısındakı taş ocağından patlatılmış, yarısı traşlanıp kalan 280 tonluk yatay kule önce 4 yıl orada beklemiş. gerekli para bulunup, müzayede, kontrat yapıldıktan sonra özel imal edilmiş iki sal üzerinde türlü zorluklarla ama basın da takip ederek, yol boyu bayram havasıyla neredeyse bir yıl süren bir yolculukla oslo'ya getirilmiş. limandan parka gelmesi 3 ay sürmüş. orada bir yıllık bir beklemeden sonra dikey hale getirilmiş.
  
  vigeland aramış taramış iskandinavyanın bulabildiği en usta üç taş ustasını işe almış; bir isveçli, bir danimarkalı, bir de norveçli. alçıdan yaptığı 3 parçanın bu tek taşta üst üste tek olarak aynen gerçekleştirilmesini bu üç usta taş kuleyi kaplayan merdivenli bir tahta kule içinde yaz kış 1927 den 1943'e kadar geçen 17 yıl boyu çalışıp bitirmişler. tam da o sırada başta olan alman işgal kuvvetleri kendi kafa yapılarına pek yatkın bu projeye yeşil ışık yakmışlar, eser ziyarete açılmış, ama vigeland açılıştan az önce 73 yaşında vefat ettiği için görememiş.
  
  ziyarete gelen yılda bir milyon ziyaretçinin sadece bu monolit için geldiğini düşünmek haksızlık olur. bu monolitin tepe noktayı koyduğu yerde klasik park bahçe tasarımına uygun bir plan üzerinde hepsi vigeland heykel parkının dramatik teması olan insanın acılarla, sevinçlerle ve sonsuz hayallerle hayattaki yolculuğunu anlatan kendi tasarımı 214 granit, bronz, ve dövme demir eser var. girişten monolite kadar alanda bir köprü bir fıskiye, bir labirent merdivenler, çiçek ve yeşillik düzenlemeleri de içeren 850 metrelik bir parkur var. parkta 150 değişik çeşitten on dört bin gül, kimisi 250 yaşında üç binden fazla ağaç ta görülebilir.
  
  vigeland, bunların yapılması için parkın hemen dışında bu gün onun müzesi olan bir binada 1924ten 1943e kadar oturdu ve çalıştı, parktaki tasarımlarını gerçekleştiren yaklaşık 20 taş, demir ve döküm ustasının işlerini idare etti. bu bir belediye ile bir sanatçı arasında dünyada başka örneği görülmemiş bir birliktelik.
  
  vigeland'ın kardeşi de sanatçı, onun da kendi müzesi var, küp şeklinde bir bina, her zaman açık değil, özel randevu ile, ve alçak bir kapıdan baş eğerek girilebiliyor.
  
  yukarda linkini verdiğim yazı, aslında vigeland'ı değil monolit ekibini oluşturan üç taş ustasının adlarını yüceltme çabası içinde. camı bile çizebilecek sertlikteki bu kayayı modern havalandırma ve korunma tedbirlerinden yoksun 17 yıl yontup tozunu yutmanın bedelini üçü de silikoz sebepli ikisi epey erken ölümle ödemişler.
  
  bir yıl sonra editi: artık alçı modelden kopyalayarak mermer heykel, elde çekiç ve keski, aylar yıllar toz soluyup silikoz riski alarak yapılmak zorunda değil. bu işi yapabilen robotlar var. işte haberi
• tektaş.
  
  .
• nihayet sözlüğe teşrif etmiştir, bu entry girme kutusu güzel günler görecektir...
  
  tiz kellesi vurula!
• - sabah saat 5:45 civarı -
  
  monolit: elle abi ben yatayım len yine
  monolit: yat yat bitmiyor
  kuzu: yata yata doymadın abi
  kuzu: her gece her gece
• son günlerde bir yerlerden fırlayıp çıkan bir şey. hakkında bir sik bilmiyorum. 2001 bir uzay macerası’nda görmüştüm, o kadar. 2020 boyunca götümüzde ayı bağırıp durdu, sanırım 2021’de de götümüze monolit girecek.