• "gördüm ki büyümüşsün" cümlesinde yan cümleciği bağlayan "ki" farsçadır. bu şekilde kurulan cümle kalıpları farsçanın etkisiyle türkçede kullanılmaya başlanmıştır. türkçenin otantik diyelim gramerini kullanacak olursak "büyüdüğünü gördüm" gibi bir şey dememiz gerekir. yani türkçe farsçadan sadece kelime değil gramer de ithal etmiştir ve bu iyi de olmuştur. "ne... ne" kalıbı da böyledir, buradaki ne; "soru edatı ne" değil, tüm hint avrupa dillerinde olduğu gibi farsçadaki "hayır"/"değil" anlamına gelen, olumsuzluk ön eki olarak* kullanılan "ne"dir. ingilizce'deki no, not gibi. ingilizce'de de "neither nor" kalıbı da farsça ile avrupa dilleri arasındaki köken ortaklığı ile ilgilidir. aynı kalıp konusunda fransızca ile farsça arasındaki bu benzerlik, onlar 5-10 bin yıl önce tek bir dil olduğu için, türkçe ile benzerlik ise bin yıl önce türkçe farsça etkisine girdiği içindir. "gördüm ki büyümüşsün"ü ispanyolca veya fransızcaya google translate ile çevirince göreceğiniz "que" ile bizdeki "ki" ve farsça'daki "ke" aynı kelimedir. bu dillerin orjinal bağlacıdır türkçe ithal etmiştir.
  • "ne sen ne o ağladı, yalnız ben ağladım" cümlesiyle örneklendirilebilecek bir bağlaç.
    ayrıca:
    (bkz: ne ne bağlacının hatalı kullanılması)
  • ne hasta bekler sabahı
    ne taze ölüyü mezar
    ne şeytan bir günahı
    seni beklediğim kadar
  • ne bartıla kömbe yerim ne keşişe dayı derim. * *
  • “bu konu hakkında ne bir şey söylendi ne bir şey işitildi; hatta aynı binada yaşayanların bile kulağına bir şey çalınmadı.” *
  • ne içindeyim zamanın ne de büsbütün dışında.
  • “ne kelimenin söylenişi hoşuna gitmişti ne kaptanın ses tonu ne de kaptanın kendisi.” *
  • şarkı sözlerinde popçularin sıklıkla yanlis kullandığı bağlaç.
    bazı şarkıları dinleyememe sebebim.
  • özellikle politikacılarda doğru kullananına rastlamadığım bağlaçtır. örnek vermek gerekirse: ne ülkeyi ne milleti böldürmeyeceğiz. belki de böyle kritik cümlelerin yanlış anlaşılma ihtimaline karşı bilerek yanlış kullanıyorlardır. doğrusuna gelince daha önce de verilmiş;ama fazla mal göz çıkarmaz hesabı yinelemekte fayda var: ne...ne ile kurulan cümlenin yüklemi olumlu olmalıdır; ama bir istisnası var: cümle devrikse yüklem olumsuz olur ki bu şekilde kullanıma, sıklıkla şiir gibi edebi türlerde rastlanır. (bkz: bitmedi ne hüznü ne yalnızlığı gecenin.)
  • "ne... ne" bağlacından sonra gelen fiilin olumlu olma durumunun istisnaları olduğunu, örneğin "ne orçun'da, ne oğulcan'da, hiçbirinde aradığımı bulamadım" şeklinde doğru kullanımı da olduğundan, "bu bağlaçtan sonra gelen fiilin mutlaka olumlu olması gerekir" kuralının yanlış olduğunu söyleyen türk dili uzmanları da vardır.
hesabın var mı? giriş yap