neil degrasse tyson
-
amerikalı astrofizikçi. nova science now isimli programın sunucusu ve carl sagan sonrası dönemde astronomiyi koca bir nesle anlaşılabilir kılma konusunda muhtemelen en başarılı insan. yaşayan en seksi astrofizikçi seçilmişliği vardır. the third culture konsepti dahilinde, içinde bulunduğumuz zaman diliminde, bilimle edebiyatı en iyi sentezleyen, zor fikirleri for dummies kolaylığında fakat kesinlikle içerikten taviz vermeden en sağlam retorikle yazan eden kimlerdir diye sorarsanız tyson'ı ilk üçe rahatlıkla koyarım derim (sagan ve richard dawkins zaten fahri co-başkanlar bu listede, üçüncülük için stephen gould ve steven pinker'le kapışır, fakat tyson'ınki daha temel bilim olduğu için yarışma tartısı farkıyla ilk üçe o girer. mansiyon ödülünü dan dennett, yaşam boyu başarı ödülünü jacob bronowski, jüri özel ödülünü jonathan miller alır. umut vadeden genç yetenek ödülünü douglas hofstadter’le v. s. ramachandran paylaşır. politik doğruculuğun köpeği olduğumdan susan blackmore “dikkat edilesi hatun kişi” ödülünü alır. “iskenderiyeli hypatia özel ödülü” ilk 50 yıl hypatia’nın kendisine, sonraki 50 yıl giordano bruno’ya, takip eden senelerde dönüşümlü olarak sırasıyla kopernik, galileo, kepler, newton, gauss, faraday, darwin, maxwell, einstein ve turing’e verilir. açılış konuşmasını francis bacon, kapanış konuşmasını rastgele seçilmiş bir ikinci sınıf öğrencisi yapar. her ödül sahibinin minimum 3 saatlik bir konuşma yapması beklenir. tüm tören boyunca nabzı dakikada ortalama 100’ün altına düşen konuklar oluşumdan hunharca defedilir. kimyagerler okazyonu dışarıda kurulmuş dev ekrandan izler.)
kendisi de her fırsatta sagan’ın açtığı yol ve gösterdiği hedef doğrultusunda hiç yılmadan çalıştığını belirtir. zaten sadece kitaplarının isimlerinde bile sagan etkisi kolayca görülür: “the sky is not the limit: adventures of an urban astrophysicist”, “one universe: at home in the cosmos”, “origins: fourteen billion years of cosmic evolution”, “death by black hole: and other cosmic quandaries” özellikle “natural history” dergisinde yayınlanmış yazılarından derlenmiş bir antoloji olan sonuncusunda koca bir bölümde, normal boy bir kara deliğe düşerseniz nasıl öleceğinizi* ve ilaveten kozmosun sizi öldürmek için kullandığı dehşetengiz yolları ballandıra ballandıra anlatır, gündelik hayatın sıkıcı ölüm biçimlerini küçümsemeye başlarsınız.
fakat kitabın en çarpıcı kısmı sanırım evren ve onun aktörleri (gezegenler, güneşler, bulutsular, kara delikler, galaksiler) hakkında “nasıl” bilgi sahibi olduğumuza ayrılmış bölümü. örneğin spektroskopinin bir astrofizikçi için soluduğu oksijenden daha hayati olduğunu anlayıp bu yaşınıza kadar böyle bir dalın varlığından nasıl haberdar olmamış olabileceğinizi merak edebilirsiniz. veya güneşten dünyaya ulaşması hepi topu 8 dakika süren bir fotonun, güneşin merkezindeki devasa füzyon reaktöründen yüzeye ortalama 1 milyon yılda ulaşmasının gülünçlüğü karşısında, bir ihtimal kitabı güneşlenirken okuyarsanız, saygıdan kıçınızı güneşe dönmekte beis görebilirsiniz.
bir de tüm nova science now bölümlerini orco misali “bugün ne öğrendik bi hatırlayalım ve bunları kozmik büyük resme nasıl bağlarız düşünelim” temalı epiloglarla tamamlar ve her seferinde en sonunda o tok ve heyecanlı sesiyle “and ‘that’ is the cosmic perspective..” diyerek eşi zor bulunan kozmik bir zekanın ürünü olan fikirlerini olanca hızıyla kozmosun derinliklerine doğru yolcu eder..
kişisel sayfası: http://www.haydenplanetarium.org/tyson/
2005 goddard memorial dinner (video): http://www.youtube.com/…-sk&list=pl6744c3073c52e776
fora.tv röportajları:
death by black hole: http://fora.tv/2007/02/09/death_by_black_hole
neil degrasse tyson: death by black hole: http://fora.tv/…_degrasse_tyson_death_by_black_hole
the pluto files: http://fora.tv/…neil_degrasse_tyson_the_pluto_files
nova science now arşivi: http://www.pbs.org/…a/sciencenow/archive/index.html
youtube:
kozmik ofis: http://www.youtube.com/watch?v=eo38-0i8uc0
kara deliğe düşmek suretiyle ölmek: http://www.youtube.com/watch?v=h1ijxoumjpg
yakın yöreye meteor düşmesi suretiyle ölmek: http://www.youtube.com/watch?v=xaw4ol3_m1o
"beyond belief" 2006 (tavsiye olunur): http://www.youtube.com/watch?v=n7rr8stuqfk
“that’s kinda cool”: http://www.youtube.com/watch?v=umothpcckf4
kökenler: http://www.youtube.com/watch?v=5itm53rurn8 (edit: link ölmüş. google'da süper güçleri olanlar bulup bana yollarlarsa editlerim)
newton hakkında: http://www.youtube.com/watch?v=danyfxgnfxq
röportaj: http://www.youtube.com/watch?v=ibxee8x7j1y
10 soruda neil degrasse tyson: http://www.youtube.com/watch?v=wiowqdmacjo
cosmic perspective video'ları:
tiny things of great import: http://www.pbs.org/…iencenow/dispatches/070711.html
dark matter and dark energy: http://www.pbs.org/…enow/0301/video-cosm-q-350.html
the search for e.t.: http://www.pbs.org/…enow/0305/video-cosm-q-350.html
phoenix mars lander: http://www.pbs.org/…enow/0306/video-cosm-q-350.html
mass extinction: http://www.pbs.org/…w/3318/01-video-cosm-q-300.html
saving hubble: http://www.pbs.org/…enow/0303/video-cosm-q-350.html
birkaç yazı:
the perimeter of ignorance: http://www.haydenplanetarium.org/…eter-of-ignorance
holy wars: http://www.haydenplanetarium.org/…9/10/01/holy-wars
the cosmic perspective: http://www.haydenplanetarium.org/…osmic-perspective
point of inquiry'ye konuk olduğu bölümler:
the sky is not the limit (60.30): http://libsyn.com/media/pointofinquiry/8-18-06.mp3
death by black hole (30.59): http://libsyn.com/…a/pointofinquiry/poi-1-26-07.mp3
communicating science to the public (47.18): http://libsyn.com/…07_11_07_neil_degrasse_tyson.mp3
edit: temmuz 2013 itibarıyla ölen linkler ve yazım hataları bilkentli kiz araniyor'un uyarılarıyla düzeltildi. ölen linkleri bana bildirirseniz sevinirim. -
pulp fiction'daki jules'u alıyosunuz, earth wind and fire'da çalmış gibi bir isim veriyorsunuz, veee - burası çok vurucu - kendisini astrofizisist yapıyorsunuz. etnik azınlıkların ağzından rep mep, hip hap mip hap, basket maçı pozisyonu falan duya duya böyle birşeyin imkansızlığı kafamıza kazınmış. şimdi sıra, dawkins yetiştirilişine maruz kalan bir insanın vj'lik yapmasına geldi.
tanımımız: çok kral adam. al önüne sohbet, öyle bi insan. -
evren'nin neden mükemmel olmadığı hakkında ki muhteşem konuşması için
http://www.youtube.com/watch?v=0vrpppv_ypy -
favori fizikçisi isaac newton'dır. hatta onun hakkında şöyle demiştir:
"o hareket yasalarını keşfetti, yerçekimi yasalarını ve optik yasalarını. ondan sonra 26 yaşına bastı." -
dunya disi varliklarla muhtemel karsilasmamizla ilgili soyle cok guzel bir yorumu var:
edit 1: olu link duzeltildi, exburak'a tesekkur
edit 2: ikinci link de oldu yasayin yeni link: https://www.youtube.com/watch?v=lssxuy6zf5c nickine entry girilmemis yazar ve loporut'a tesekkurler. -
oğluyla beraber satranç turnuvalarında görebildiğimiz abi. yeni cosmos'u sunacakmış.
-
reddit'te yanıtladığı sorulardan bir kısmının türkçe çevirisi: https://plus.google.com/…25875639/posts/dqqe6rijx2s
-
-
şair ruhlu bilim insanı, rönesans adamı:*
dec 22, 2011, 12:30am et.
earth's n.pole angles away from the sun's glow,
casting winter above the equator,
and summer below.
https://twitter.com/…yson/status/149723347725467651
naçizane,* çevirim:
22 aralık 2011, tsi 07:30
kuzey kutbu döner sırtını güneş ışınına
getirir ekvator'un yukarısına kışı
yazı ise aşağısına
(ingilizcedeki kafiye elbette kulağa daha hoş geliyor) -
ben bu adamı hiç tanımadan etmeden bir tweet'ine denk geldim. biraz takip ettim sonra kendisine şu twitter aleminde aklı başında tweet'ler atan gördüğüm tek insansınız, tebrik ederim tweet'lere devam mealinde bir mesaj attım. sonra bana yanıt filan yazmayınca dedim ki ulan bunun da götü kalkmış, insan nezaketen de olsa teşekkür ederim canım ciğerim filan yazar.
fakat sonradan öğrendim ki, adam yaşayan en önemli astrofizikçilerden birisi. 12 tane kitap yazmış, 14 ayrı üniversiteden honorary doktorası var. isaac asimov ödülü almış, nasa'dan ödülleri var, 2007'de time dergisinin editörleri tarafından dünyanin en etkili 100 insanı arasında gösterilmiş, 2008'de discover dergisi tarafından araştırma bilimi dalında 50 en iyi beyinden biri seçilmiş.
bu durum tabii ki iki şeyi gösteriyor. birincisi ben adamdan anlıyorum, ikincisi cahilin de önde gideniyim bir bakıma. sen git 2000 yılında people dergisi tarafından yaşayan en seksi astrofizikçi olarak seçilen adama aferin güzel tweet, şukunu verdim piç tandanslı mesajlar at sonra şımarık herif yanıt vermedi diye tavır geliştir. olacak iş mi?
yine de düşünüyorum da bir teşekkürler yazsaydı, bir şey kaybetmezdi daha da ötesi astrofizik camiası belki bir deha (ben) kazanmış olurdu. aramızda nasa'da filan çalışan varsa bu sitemimi iletsin kendisine.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap