• amerikalı astrofizikçi. nova science now isimli programın sunucusu ve carl sagan sonrası dönemde astronomiyi koca bir nesle anlaşılabilir kılma konusunda muhtemelen en başarılı insan. yaşayan en seksi astrofizikçi seçilmişliği vardır. the third culture konsepti dahilinde, içinde bulunduğumuz zaman diliminde, bilimle edebiyatı en iyi sentezleyen, zor fikirleri for dummies kolaylığında fakat kesinlikle içerikten taviz vermeden en sağlam retorikle yazan eden kimlerdir diye sorarsanız tyson'ı ilk üçe rahatlıkla koyarım derim (sagan ve richard dawkins zaten fahri co-başkanlar bu listede, üçüncülük için stephen gould ve steven pinker'le kapışır, fakat tyson'ınki daha temel bilim olduğu için yarışma tartısı farkıyla ilk üçe o girer. mansiyon ödülünü dan dennett, yaşam boyu başarı ödülünü jacob bronowski, jüri özel ödülünü jonathan miller alır. umut vadeden genç yetenek ödülünü douglas hofstadter’le v. s. ramachandran paylaşır. politik doğruculuğun köpeği olduğumdan susan blackmore “dikkat edilesi hatun kişi” ödülünü alır. “iskenderiyeli hypatia özel ödülü” ilk 50 yıl hypatia’nın kendisine, sonraki 50 yıl giordano bruno’ya, takip eden senelerde dönüşümlü olarak sırasıyla kopernik, galileo, kepler, newton, gauss, faraday, darwin, maxwell, einstein ve turing’e verilir. açılış konuşmasını francis bacon, kapanış konuşmasını rastgele seçilmiş bir ikinci sınıf öğrencisi yapar. her ödül sahibinin minimum 3 saatlik bir konuşma yapması beklenir. tüm tören boyunca nabzı dakikada ortalama 100’ün altına düşen konuklar oluşumdan hunharca defedilir. kimyagerler okazyonu dışarıda kurulmuş dev ekrandan izler.)

    kendisi de her fırsatta sagan’ın açtığı yol ve gösterdiği hedef doğrultusunda hiç yılmadan çalıştığını belirtir. zaten sadece kitaplarının isimlerinde bile sagan etkisi kolayca görülür: “the sky is not the limit: adventures of an urban astrophysicist”, “one universe: at home in the cosmos”, “origins: fourteen billion years of cosmic evolution”, “death by black hole: and other cosmic quandaries” özellikle “natural history” dergisinde yayınlanmış yazılarından derlenmiş bir antoloji olan sonuncusunda koca bir bölümde, normal boy bir kara deliğe düşerseniz nasıl öleceğinizi* ve ilaveten kozmosun sizi öldürmek için kullandığı dehşetengiz yolları ballandıra ballandıra anlatır, gündelik hayatın sıkıcı ölüm biçimlerini küçümsemeye başlarsınız.

    fakat kitabın en çarpıcı kısmı sanırım evren ve onun aktörleri (gezegenler, güneşler, bulutsular, kara delikler, galaksiler) hakkında “nasıl” bilgi sahibi olduğumuza ayrılmış bölümü. örneğin spektroskopinin bir astrofizikçi için soluduğu oksijenden daha hayati olduğunu anlayıp bu yaşınıza kadar böyle bir dalın varlığından nasıl haberdar olmamış olabileceğinizi merak edebilirsiniz. veya güneşten dünyaya ulaşması hepi topu 8 dakika süren bir fotonun, güneşin merkezindeki devasa füzyon reaktöründen yüzeye ortalama 1 milyon yılda ulaşmasının gülünçlüğü karşısında, bir ihtimal kitabı güneşlenirken okuyarsanız, saygıdan kıçınızı güneşe dönmekte beis görebilirsiniz.

    bir de tüm nova science now bölümlerini orco misali “bugün ne öğrendik bi hatırlayalım ve bunları kozmik büyük resme nasıl bağlarız düşünelim” temalı epiloglarla tamamlar ve her seferinde en sonunda o tok ve heyecanlı sesiyle “and ‘that’ is the cosmic perspective..” diyerek eşi zor bulunan kozmik bir zekanın ürünü olan fikirlerini olanca hızıyla kozmosun derinliklerine doğru yolcu eder..

    kişisel sayfası: http://www.haydenplanetarium.org/tyson/

    2005 goddard memorial dinner (video): http://www.youtube.com/…-sk&list=pl6744c3073c52e776

    fora.tv röportajları:
    death by black hole: http://fora.tv/2007/02/09/death_by_black_hole
    neil degrasse tyson: death by black hole: http://fora.tv/…_degrasse_tyson_death_by_black_hole
    the pluto files: http://fora.tv/…neil_degrasse_tyson_the_pluto_files

    nova science now arşivi: http://www.pbs.org/…a/sciencenow/archive/index.html

    youtube:
    kozmik ofis: http://www.youtube.com/watch?v=eo38-0i8uc0
    kara deliğe düşmek suretiyle ölmek: http://www.youtube.com/watch?v=h1ijxoumjpg
    yakın yöreye meteor düşmesi suretiyle ölmek: http://www.youtube.com/watch?v=xaw4ol3_m1o
    "beyond belief" 2006 (tavsiye olunur): http://www.youtube.com/watch?v=n7rr8stuqfk
    “that’s kinda cool”: http://www.youtube.com/watch?v=umothpcckf4
    kökenler: http://www.youtube.com/watch?v=5itm53rurn8 (edit: link ölmüş. google'da süper güçleri olanlar bulup bana yollarlarsa editlerim)
    newton hakkında: http://www.youtube.com/watch?v=danyfxgnfxq
    röportaj: http://www.youtube.com/watch?v=ibxee8x7j1y
    10 soruda neil degrasse tyson: http://www.youtube.com/watch?v=wiowqdmacjo

    cosmic perspective video'ları:
    tiny things of great import: http://www.pbs.org/…iencenow/dispatches/070711.html
    dark matter and dark energy: http://www.pbs.org/…enow/0301/video-cosm-q-350.html
    the search for e.t.: http://www.pbs.org/…enow/0305/video-cosm-q-350.html
    phoenix mars lander: http://www.pbs.org/…enow/0306/video-cosm-q-350.html
    mass extinction: http://www.pbs.org/…w/3318/01-video-cosm-q-300.html
    saving hubble: http://www.pbs.org/…enow/0303/video-cosm-q-350.html

    birkaç yazı:
    the perimeter of ignorance: http://www.haydenplanetarium.org/…eter-of-ignorance
    holy wars: http://www.haydenplanetarium.org/…9/10/01/holy-wars
    the cosmic perspective: http://www.haydenplanetarium.org/…osmic-perspective

    point of inquiry'ye konuk olduğu bölümler:
    the sky is not the limit (60.30): http://libsyn.com/media/pointofinquiry/8-18-06.mp3
    death by black hole (30.59): http://libsyn.com/…a/pointofinquiry/poi-1-26-07.mp3
    communicating science to the public (47.18): http://libsyn.com/…07_11_07_neil_degrasse_tyson.mp3

    edit: temmuz 2013 itibarıyla ölen linkler ve yazım hataları bilkentli kiz araniyor'un uyarılarıyla düzeltildi. ölen linkleri bana bildirirseniz sevinirim.
  • ben bu adamı hiç tanımadan etmeden bir tweet'ine denk geldim. biraz takip ettim sonra kendisine şu twitter aleminde aklı başında tweet'ler atan gördüğüm tek insansınız, tebrik ederim tweet'lere devam mealinde bir mesaj attım. sonra bana yanıt filan yazmayınca dedim ki ulan bunun da götü kalkmış, insan nezaketen de olsa teşekkür ederim canım ciğerim filan yazar.

    fakat sonradan öğrendim ki, adam yaşayan en önemli astrofizikçilerden birisi. 12 tane kitap yazmış, 14 ayrı üniversiteden honorary doktorası var. isaac asimov ödülü almış, nasa'dan ödülleri var, 2007'de time dergisinin editörleri tarafından dünyanin en etkili 100 insanı arasında gösterilmiş, 2008'de discover dergisi tarafından araştırma bilimi dalında 50 en iyi beyinden biri seçilmiş.

    bu durum tabii ki iki şeyi gösteriyor. birincisi ben adamdan anlıyorum, ikincisi cahilin de önde gideniyim bir bakıma. sen git 2000 yılında people dergisi tarafından yaşayan en seksi astrofizikçi olarak seçilen adama aferin güzel tweet, şukunu verdim piç tandanslı mesajlar at sonra şımarık herif yanıt vermedi diye tavır geliştir. olacak iş mi?

    yine de düşünüyorum da bir teşekkürler yazsaydı, bir şey kaybetmezdi daha da ötesi astrofizik camiası belki bir deha (ben) kazanmış olurdu. aramızda nasa'da filan çalışan varsa bu sitemimi iletsin kendisine.
  • "bilim tarihinde şöyle bir deyiş vardır: her büyük bilimsel gerçek üç aşamadan geçer. birinci aşamada insanlar gerçeği inkar ederler. ikinci aşamada dinleriyle çeliştiğini söylerler. üçüncüdeyse biz bunu zaten biliyorduk derler."
  • yaptığım hesaplara göre adamdaki entelektüel birikimi eritmek için bir sandalyeye bağlayıp aralıksız 10 yıl 8 ay 3 gün flash tv izletmek gerekiyor. ilber ortaylınınki bile 10 saatte bitiyor o derece. beni hiç sormayın.
  • favori fizikçisi isaac newton'dır. hatta onun hakkında şöyle demiştir:

    "o hareket yasalarını keşfetti, yerçekimi yasalarını ve optik yasalarını. ondan sonra 26 yaşına bastı."
  • "vücudumuzu meydana getiren moleküllerin, bu molekülleri oluşturan atomların izlerinin sürülebildiğinin farkına varın. bir zamanlar patlayarak, zengin kimyasal içeriklerini galaksiye saçan ve böylece bakir gaz bulutlarını, yaşamın yapı taşı olan kimyasallarla zenginleştirmiş olan yüksek kütleli yıldızların merkezi çekirdeklerine kadar izleri sürülmektedir. dolayısıyla hepimiz bağlantılıyız; biyolojik olarak birbirimizle, kimyasal olarak dünyayla ve atomsal olarak da evrenin geri kalanıyla. bu harika bir şey. bu beni gülümsetiyor ve aslında sonunda kendimi oldukça büyük hissetmeme sebep oluyor. evrenden daha iyi olduğumuz için değil, onun bir parçası olduğumuz için. biz evrenin içerisindeyiz ve o da bizim içimizde. "

    neil degrasse tyson
  • gizli gizli ağlama sebebim.
    ben ki tüm çocukluğum boyunca günlerimi birşeylerin nasıl çalıştığını, yıldızların nasıl parladığını, gökyüzünün ne kadar büyük olduğunu ve evren ile sonsuzluğun nasıl birşey olduğunu düşünerek geçirdim.

    ama ne oldu? ne yönlendirildim ne de hedef belirledim.

    işletme okuyup, reklamcı oldum.

    ve bu adamı her izlediğimde, "senin gibi bir adam rol modelim olsaydı, herşey farklı olurdu" diyorum.
    düşünsene anasını satayım, elinde teleskop, gece evinin bahçesinde gökyüzünü izliyorsun.
    ha tabi amerikan rüyasının bir parçası o ayrı.
    keşke olsaymış..
  • çaktırmamaya çalışsa da şımardığını sezinleyebileceğiniz şahıs. seviyorum kendisini ama bir anda artan popülaritesi ile de hafiften şımarmadı da diyemem. ama öte yandan düşününce, hiçbir sike sürülecek beyni olmadığı ve boşuna nefes alıp vermesine rağmen memesiyle, götüyle ünlü olup şımaran bunca garip insan doluyken ortalık, varsın olsun şımarsın dediğim adamdır. onlar şımaracağına bu şımarsın daha iyi her türlü bence.
  • rol modellerini seçmek üzerine dedikleri çok güzel.

    http://supermentors.com/…son-and-zicree-on-mentors/
    http://www.rawstory.com/…e-models-theyre-overrated/

    konuşmasını özet geçiyorum:

    - rol modellerinizi sadece sizinkine benzer hayatlar yaşamış insanlardan seçerseniz birçok meslekten habersiz kalırsınız.

    - eğer kendime rol modeli olarak bronxlu bir astrofizikçi bulmam gerekseydi asla astrofizikçi olmazdım.

    - kendime bir rol modeli seçmek yerine farklı insanların özendiğim özelliklerini bir araya getirerek hibrit bir rol modeli yarattım. (birisinin bilimciliği, diğerinin ahlakı, öbürünün mizah anlayışı gibi)

    - bu sayede imrendiğiniz özellikleri için rol modeli olarak seçtiğiniz birisinin kötü özelliklerini de sahiplenmek, savunmak zorunda kalmazsınız.

    (ventolin'in notu: kulağa çok basit gibi geliyor, kötü özellikleri neden savunulsun ki diyor insan ama tam olarak da böyle oluyor, ergenler ve gençler bir özelliğine hayran kaldıkları birisini kahraman seçtiklerinde çoğunlukla o kişinin bütün kalitesiz yönlerini de savunmaya, taklit etmeye başlıyorlar, aşk körlüğünden çok farklı değil)

    - eğer rol modelinizi farklı insanların olumlu özelliklerini seçerek yaratırsanız, hayatta yapmak istediğiniz şeyi yapma şansınız çok daha yüksek olur. eğer sizden önce gelenlerin yaptıklarını yaparsanız dünyada hiçbir şeyi değiştiremezsiniz. unutulmayanlar, kendilerinden önce gelenlerin yaptıklarını yapmayanlardır.
  • thug life materyali olacağımı düşünmemiştim ama şimdi kulübe üyeyim diyerek twitter hesabından şu videoyu paylaşan eğlenceli insan. şu insandan bile eğlence kavramını alabildim ya anca allah da benim belamı vermesin.

    https://www.youtube.com/watch?v=eh8u1nc3d5e

    türkçesi için özet geçersem, piramitlerin dünya dışı varlıkların yardımları ile yapılmış olabileceği savına karşın, "avrupalılar gelip piramitlerin nasıl yapıldığını anlamadıkları için böyle şeyler söylüyorlar. zeki insanlar her renkten gelebilir. siz nasıl yapıldığını çözemiyorsunuz diye bunu yapanların başka varlıklardan yardım almış olması gerekmez. sadece, piramitleri yapan insanlar kadar zeki olmadığınız kabul edin ve tartışma burada sonlansın" diyor.

    iyi ki özet geçtim.
hesabın var mı? giriş yap