nil savaşı

• amiral horatio nelson komutasındaki 14 pruva hattı kalyonu (onüç adet 74lük bir tane 50lik) ile amiral françois paul brueys komutasındaki 13 pruva hattı kalyonu (bir tane 120lik, üç tane 80lik, dokuz tane 74lük) ve dört fırkateynden oluşan fransız donanması arasında 1/2 ağustos 1798 tarihinde vuku bulan deniz muharebesidir. sonucu napolyonun mısır seferini ve fransanın asyaya yönelik düşlerinin geleceğini belirlemiştir.
  
  napoleon bonaparte hindistana varmak amacıyla mısıra çıkmıştı. çıkışından üç hafta sonra nelson'un filosu fransız donanmasını demirlediği abukir körfezinde buldu. fransız donanması iskele tarafını korumak amacıyla 8 metre derinliğindeki sığ bölge yakınına güney-kuzey yönünde bir hat oluşturacak biçimde demirlemişti. brueys ingiliz donanmasını görünce fazla endişelenmedi zira düşmanının haritalanmamış tehlikeli sularda vakit geceye yaklaşırken savaşa gireceğini düşünmüyordu. bu yüzden hazırlıkları ağırdan aldı. ancak karşısındaki düşman sıradan bir denizci değildi. brueys yanıldığını anlayacaktı.
  
  nelson yaptırdığı gözetlemelerden fransızlarla sığlık arasında gemilerin geçebileceği kadar bir aralık olduğunu farketti. pruva hattını ikiye ayırdı: bir kol fransızların iskele tarafına dolaşacak, diğeri de sancak tarafını ateşe alacaktı. gün batarken ingilizler saldırıya geçtiler. kuzeyden esen rüzgar fransız hattının güneyindeki gemilerin yelken açmasını da engelliyordu.
  
  ingilizler hareket edemez haldeki fransızları çapraz ateşe alarak birer birer haklamaya başladılar. fransız sancak gemisi olan 120 toplu "l'orient" tüm direklerini kaybederek sürüklenmeye başladı. gemide çıkan yangın saat 22:00'de cephaneliklere ulaşınca dev kalyon muazzam bir patlamayla havaya uçtu. amiral brueys daha gemi havaya uçmadan önce gelen bir top güllesi ile hayatını kaybetmişti. bin kişilik mürettebattan sadece yüz kişi kurtuldu.
  
  l'orient'in acı sonu muharebenin de sonu oldu. kalan fransız gemileri teker teker teslim oldular. sadece hattın en güneyindeki généreux ve guillaume tell kalyonları ile diane ve justice fırkateynleri demir alıp kaçabildi. fransızlar 1700 ölü, 600 yaralı ve 3000 esir kayıp verirken ingiliz kayıpları 218 ölü ve 677 yaralıda kalmıştı.
  
  nil savaşı fransız devrim savaşlarının kalanında ingiliz deniz üstünlüğünü sağladı. bonaparte mısırda kısılıp kalmıştı ve artık fransayla bağ kuramayacaktı. asyadaki hayati ingiliz çıkarlarına yönelik fransız tehdidi artık sona ermişti. her bakımdan nil savaşı tarihin kesin sonuçlu deniz muharebeleri arasındadır.
• aynı zamanda milattan önce 47 yılında yapılan bir savaşın da adıdır.
  jül sezar komutası altındaki roma ve 7. kleopatra komutasındaki mısır orduları ile rakip kraliçe 4. arsinoe ve kral 13. ptolemaios arasında nil deltasında yapılan savaştır.
  
  aslında sezar, 13. ptolemaios ve 7. kleopatra arasındaki mısır iç savaşını sona erdirmeyi planlıyordu. ancak gelişen şartlar uyarınca bir taraf seçmesi zorunlu hale geldi ve jül sezar tercihini kleopatra'dan yana kullandı ^*
  ptolemaios tek başına jül sezar'ın rakibi olamayacağına kanaat getirerek kaçtı ve topladığı orduyla beraber iskenderiye'ye gelerek romalılar'ı kentin küçük bir bölümüne sıkıştırmayı başardı.
  bunun üzerine sezar küçük asya'dan müttefik birlikler getirtti ve bu birliklerle mö. 47 şubat'ında nil deltasında çarpışan romalılar ve mısırlılar'dan galip çıkan romalılar oldu.
  böylece mısır'ın kontrolü sezar'ın eline geçti.
  jül sezar, mısır tahtına kleopatra ve kardeşlerinden 14. ptolemaios'ü çıkardı.
  bu savaş sonucunda da mısır tahtının güvenliği sağlanmış oldu.
  
  sezar savaştan sonraki 2 ay boyunca mısır'da kalıp kleopatra ile gününü gün etti.^*