sorunsallar (6)
  • insanda hayati öneme sahip olan kalp kasının istem dışı çalışması.

    ilk öğrendiğimde çok enteresan gelmişti bana.
  • ben kalp kaslarımı istemli olarak çalıştırıyorum. hatta uyurken kalbimi dinlendiriyorum çok yorulmasın diye. ufkunuzu sikeyim demiş miydim..
  • dogal ormanlarin etkili bir klima sistemine sahip olmasi.

    her gun ya sabah ise gitmeden once ya da aksamustu eve gelince yanimizdaki ormana kosmaya ve yurumeye giderim. bunu aylardir yapmama ragmen ilk kez bir sey farkettim. tipik bir akdeniz erkegi olarak normalde 3 adim yurusem dorduncu adimda terlemeye baslarim ama ormanda bazi gunler 5-10 km yurumeme ragmen hicbir zaman terlemiyordum (hatta yanimda getirdigim husky cinsi kopekler bile hic etkilenmiyordu). eve gelir gelmez bunun sirrini cozmek icin arastirmalara basladim ve ozet olarak su bilgileri buldum:

    1. dogal ormanlarda (dogal ormandan kastim kendi kendine olusan ormanlar) hem insanlarin hem de hayvanlarin sicaktan etkilenmemeden rahatca dolasabilmesi icin belli basli mekanizmalar mevcut. en basta akla gelen agaclarin dallari ve yapraklarinin olusturdugu golge ortami var ve golgede hava sicakliginin gunese direkt maruz kalan bir yere gore birkac derece daha dusuk oldugu biliniyor. yalniz ormanlarin sogutucu etkisi bundan ibaret degil.

    2. ormanlarda hem agaclar hem de toprak mevcut nemi emerek azaltmaktadir. bu da ormanda takilan insan ve hayvanlarin hissettigi nem miktarini buyuk olcude azaltmaktadir. agaclar ne kadar buyuk ve toprak ne kadar el degmemisse emilen nem de o kadar yuksek oluyormus. bu da terlemelerin onune geciyor.

    3. insanlar nasil gunes isigini emerek d vitaminine cevirerek kullaniyorsa agaclar da gunes isigini buyumek icin kullaniyor. bu durumda dallarin ve yapraklarin yarattigi golgenin yanisira agaclar gunes isiginin onemli bir kismini somurdugu icin yuzeye inen sicak isinlarin miktari azaliyor. kisaca colde beyaz giymek nasil gunes isigini yansitip ferahlamaya sebep oluyorsa agaclar da benzer etkiyi yapiyor.

    4. bir yerde karbondioksit toplanirsa ortamda sera etkisi yapar ve ortam giderek sicaklasir. zaten global isinma da son 100-150 yilda dunya'da artan karbondioksit ve benzeri gazlarin sonucunda olusuyor. gunduzleri fotosentez yapan agaclar gunes isigiyla beraber karbondioksit alip oksijen verdigi icin sera etkisini azaltiyor ve ortamin serinlemesini sagliyor. bu da ormanda yasayan insan ve hayvanlara cok faydali. aslinda 2 ve 3 numarali maddeler de fotosentezle alakali.

    5. ormanlarda hava temiz oldugu icin hareket halindeki canlilar (insan ve hayvanlar) daha az efort sarfediyor ve daha efektif calisiyor. bu da terlemenin onune geciyor (bir cok hayvan turunun terlemesi insanlardan farklidir. ornegin kopeklerin terlemesi dilini disari cikartip hizli hizli nefes alip verme yoluyla gerceklesir ama terlemenin mantigi tum hayvanlarda aynidir). havanin kirli oldugu bir ortamda terlemeden 2-3 km yuruyebilirseniz havanin temiz oldugu bir ortamda benzert efortla 5-6 km yuruyebilirsiniz.

    6. sehrin gurultusunden uzak ve bir yandan kus civiltilari bir yandan nehir akintisi duydugunuz bir orman ortaminda huzurlu ve sakin bir ortam olacagi icin kalp atis hiziniz daha dusuk olacaktir. bu da terlemeyi azaltan ve yorgunlugun onune gecen bir baska etken.

    7. dogal ormanlarin cogunun icinden onlarca nehir, dere ve cay gecer ve akan su durgun sudan daha soguk oldugu icin bu sular da cevreyi sogutma etkisi gosterir. nehir ne kadar buyukse ve ne kadar hizli akiyorsa bu sogutma o kadar etkili bir sekilde hissedilir. ayni zamanda ormanda kosan kisiler bu nehirlere ne kadar yakindalarsa bu etkiyi o kadar rahat hissederler.

    8. son arastirmalar ozellikle kuzey bolgelerde bulunan agac turlerinin (ornegin cam agaclari) az bulutlu havalarda terpene isminde bir kimyasal salgilayarak bulutlarin boyut olarak buyumesine yardimci oldugunu ortaya koyuyor. bu kimyasal sayesinde agaclarin bin metre yukaridaki bulutlara kadar etki edebildigi ortaya cikmis.

    ayrica bu arastirmalarda bu faydalarin cogu yukarda da bahsettigim gibi "dogal ormanlarda" yani kendi kendine olusan ormanlarda gorulmus. yoksa bir yerdeki ormanda 50 bin agaci kesip sonra baska yere 50 bin agac dikince ayni faydalar gorulmuyor cunku her ormanda o ormana en uygun olan agac cesidi en uygun olan sekilde buyuyor ve evrimlesiyor. dogal olmayan yollarin faydasi daha az oluyor. aynisi bir agaci bir yerden sokup baska yere tasima icin de gecerli.

    ozet gec diyenlere: hem insanlara hem hayvanlara sayisiz faydasi olan ormanlari koruyun, kollayin. kollamayanlari uyarin, dinlemezlerse odunla dovun.

    yaziyi sonuna kadar okuyanlara bu sabah cektigim bir resmi hediye ediyorum: http://goo.gl/bmq4ut

    not: bu konunun uzmani degilim. bu yuzden yazida hatalarim varsa duzeltmekten cekinmeyin. duzeltme babinda gelen ozel mesajlari bu entry'nin sonuna eklerim.

    kaynakca:

    https://www.theguardian.com/…/forests-climatechange

    http://www.livescience.com/…-earth-effectively.html

    http://www.nature.com/…rnal/v6/n6/abs/ngeo1800.html

    http://www.atmos-chem-phys.net/4/557/2004/

    http://www.fao.org/…rep/article/wfc/xii/1018-b2.htm

    http://phys.org/…forests-earth-air-conditioner.html

    edit: ozelden @cherokee ekledi: "ağaçlar aynı zamanda toprağın derinlerinden aldığı suyu, yapraklarından terleme yoluyla atarken de havayı serinletir. sıvı halden, gaz haline geçen su etrafından enerji alır ve etrafındaki havayı soğutur. eğer ağaçlar olmasaydı, toprağın derinliklerindeki su/nem, üstündeki topraktan dolayı buharlaşamayacağı için havayı soğutamayacaktı. fakat ağaçlar bu suyu yüzeye çıkarıp, yapraklarına yayarak; geniş bir buharlaşma alanı sağlıyorlar."
  • formula1 logosundaki f ve 1 karakterlerini görmek...
  • (bkz: emniyet kemeri)

    cnn türk'te altyazıda geçen bilgiye göre bayramda trafik kazalarının bilançosu; 129 ölü,471 yaralı.

    önsöz: bu bilgiyi ogrendigimde yazmistim buraya, sonra duzenlerim diye de kenara koymustum.

    arabaya binen insanlarin emniyet kemeri takmamasini ben anlayamiyorum. arabama binen insanlari bircok kez yuksek sesle ikaz etmem gerekti ve bu beni gercekten cok rahatsiz ediyor. ustelik sorun sadece emniyet kemeri ile de sinirli kalmiyor. bunun egitim seviyesiyle, yasam standartlariyla, dunya gorusuyle falan alakasi yok. trafik bilgisinin onemi ve eksikligi ulke insanimizda had safhada.

    °°°entry°°°

    (bkz: yiğitlik vurarak ağalık vererek olur)

    saab muhendisi nils bohlin, 1958 yilinda saab'in ilk firlatma koltugunu icad etmesine yardim eder ve daha sonra dusman adina calismaya baslar.

    volvo, ilk olarak saglamliligi ile bilinen kamyon uretimiyle taninmisti. daha sonra ise araba uretimine gecen volvo, tipki saab gibi cekici goruntusu olmayan ama tank gibi saglam arabalar uretmeye baslar. nils'i işe alan volvo, onu insanlarin arabalari icinde guvende olmasini saglamasi icin gorevlendirilmisti.

    bir sabah nils'in aklina yeni bir fikir gelir. kucuk bir tren rayi yapar ve uzerindeki vagonun bir tarafina koltuk, diger tarafina da cam koyar. vagon bir taraftan birakildiginda hizlica gider ve sona geldiginde aniden durur. koltuga da yumurta koyar, vagonu birakir ve yolun sonuna gelindiginde yumurta, koltuktan firlayip cama carpar. kirilir. yumurtanin bulundugu yerden firlamamasi icin kucuk bir capraz kemerle yumurtayi koltuga sabitler ve bu fikirini kisa surede gelistirerek emniyet kemerini icad eder.

    modern emniyet kemerinin mucidi olan nils, icadini volvo'ya sunar. volvo yoneticileri de; bu icadin tum insanlik icin cok buyuk oneme sahip olacagini dusunurek, milyar dolarlik bulusun bedelsiz olarak rakipleri tarafindan da kullanilmasina izin verir.

    °°°entry°°°

    yazarın notu: sadece bayram tatilinde hayatlari etkilenen bunca insan varken, bunun kac tanesinin bu icadi kullanmamasi sonucu zarar gordugunun incelenmesi gerekli. adamlarin milyar dolardan vazgecmesinin nedeni ilkokullarda bireylere anlatilmali. trafik egitimi verilmeli. bir arabaya binip de emniyet kemerini takmayan insan, gunu gelince toplumdan ayristirilmali.

    hayat, emniyet kemerini takmamayi gerektirecek kadar ucuz olmamali arkadas.
  • ilgili linkte görünen emniyet kemeri susturucu aparat gibi muhteşem ürünlerin bir çok ülkede (en azından bildiklerimde) temin edilememesi.
    ahanda ilgili ürün
    arabanın kıpırdaması ile beraber bik bik bik beyin ütüleyen genel tasarım sorununa pratik çözüm üretmiş nadide ülkelerden birisi olmamız.
  • ana gibi yar olmaz, bagdat gibi diyar olmaz lafinin aslinda ane gibi yar olmaz, bagdat gibi diyar olmaz oldugunu ogrenmem. ane bagdat taki bir ucurumun ismi imis. yar da bildigimiz ucurum mus.
    edit; yalniz bir suru kez yazilmis herkes biliyormusda ben bilmiyormusum onu gordum
  • ayın kuzey ve güney yarımkürede alt-üst olarak ters şekilde görülmesi.

    ilgili görsel
    aynı tarih aralığı için kuzey yarımkürede ayın evreleri
    güney yarımkürede ayın evreleri

    kaynak
  • ufuk s.kicilerden, silikon vadisi çocuklarından ve bilumum cinyuslardan af dileyerek;

    sivrisinek ısırığına deodorant sıkmanın kaşıntıyı ortadan kaldırdığını öğrenmek. uykusuz gecelere son.
  • lenslerin ilk olarak körler için üretilmiş olması.

    lensler ilk olarak tek gözü kör olan kişilerin aynaya bakınca psikolojilerinin bozulmaması, kendini kötü hissetmemesi için üretilmiştir. zamanla ise günümüzde kullandığımız halini almıştır.
hesabın var mı? giriş yap