öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler
-
kamera lensinin yuvarlak olmasına rağmen görüntünün dörtgen elde edilmesi. cevabın çok basit olduğunu tahmin edebiliyorum. 3 kelime yazsam google a bulurum ancak bilinmezlik zevk veriyor bana .
-
iddiaya serçe parmağıyla girilmesinin sebebi kaybedeninkinin kesilmesi eski bir asya geleneği
-
türler arasında döllenme neden başarısız olur?
efenim şimdi bişeyler oldu farklı türler çiftleşti. spermatozoon(lar) kuyruklarını kamçı gibi kullanarak bazı zorlu bölgeleri geçer ve zona pellucida (zp) ile karşılaşırlar. 10-15 mikrometre kalınlığında olan zp yapısında 4 farklı türde protein ihtiva eder (zp-1,zp-2,zp-3,zp-4). bunlardan özellikle zp-3 proteini türe özgüdür. zp'nin geçilmesi için spermatozoonun baş bölgesinde yer alan ve akrozom adı verilen, proteolitik enzim içeren organelden çok sayıda enzim salgılanır ve temelde zp-3 yapısı değişir ve zp geçilir. akrozom enzimlerinin ve zp'nin yapısı türe özgü olduğu için türler arasında döllenme çabası çoğunlukla başarısız kalır.
umarım faydalı bir bilgidir sizler için. faydasız olanlardan özür diler iyi günler dilerim -
*cinsel istismar beyni nasıl etkiliyor?
stres nedir ve gerekli midir?
stres, walter cannon’ın tanımına göre itici veya tehdit içeren durumların algılanmasına vücudun verdiği fizyolojik bir tepkidir. karşılaştığımız stres durumlarındaki istenmeyen uyaran metabolizmaya zarar verebilmektedirler. ağır stres yaratan durumlarda örneğin travma sonrası stres bozukluğunda metabolizma kısa veya uzun süreli stres yanıtları üretir. insan beyninde stres anında kortizol, adrenalin gibi glukokotikoid, kortikotropin salan hormon ve adrenokortikotropik hormonları devreye girer. bu durum stres dengesi için kaçınılmazdır ve kısa süreli etkileri için gereklidir. ancak uzun sureli etkileri olumsuzdur. ayrıca bu hormonların vücuttan alınması da istenmeyen bir durumdur çünkü bu evrimsel olarak hayatta kalma becerimizi olumsuz yönde etkiler. uzun süreli stresin ve sinir sisteminin uzun süreli stres hormonları salgılanmasının insan ve hayvanların sağlıkları üzerinde olumsuz etkilere yol açtığı çalışmalar bulunmaktadır. insanlar üzerindeki etkilerine bakılırsa; ülser, diyabet, büyümenin engellenmesi, bağışıklık sistemi etkileri, bilişsel sorunlar, dikkat dağınıklığı, anksiyete, uykusuzluk, depresyon, sanrılar, hezeyanlar gibi sorunlar gözlemlenebilmektedir.
*cinsel istismar, travma sonrası stres bozukluğu ve beyin?
dsm-iv’e göre kişinin yaşadığı strese neden olan travmatik olaylar saldırı, tecavüz veya savaş deneyimleri gibi diğer kişilerden gelen şiddet veya tehlike içeriyorsa kişide travma sonrası stres bozukluğu gelişme olasılığını arttırır. ayrıca travmatik olaya maruz kalan kişilerde uykuya dalma veya uykuda kalmada güçlük, sinirlilik, öfke patlamaları, odaklanma güçlüğü ile ani ses ve hareketlere abartılı tepkileri içerir.
peki günümüzde ne yazık ki sıklıkla duyduğumuz istismar nedir? istismar beyinde hangi bölgeleri etkiler? istismar; unutulmak, geriye atmak ve bastırılmak istenen bir olgudur. kişi bununla baş etmeye çalışırken beyin de bir taraftan durmaz, çalışmaya devam eder. schacter (1996) uzun süren stresin (savaş gazilerinde ya çocukluktaki istismar vakalarında) glukortikoidlerin yükselmesine neden olduğunu iddia eder. beyin görüntüleme çalışmalarında da, hipokampal hacmin bu tür popülasyonlarda ciddi oranda azaldığı gözlenmektedir. fakat kişi gerçekten hatırlasa da, bu onları hatırlamak istememe sebepleri doğrultusunda, kendi istekleri doğrultusunda hatırlamayabilirler.
çok genel anlamda bakıldığında beynimiz dört ana bölümden oluşmaktadır: beyin sapı diensefalon, limbik sistem ve korteks. bilindiği üzere korteks en gelişmiş yapıdır ve bu yapıların her birinin ayrı ayrı işlevleri vardır. köpek gibi büyütülmüş çocuk kitabında cinsel istismara uğramış bir kız çocuğundan bahsedilmektedir ve belirtilerinin beyin yapıları ile ilişkisine dikkat çekilmiştir. örneğin, vakalarda sıklıkla görülen tepkilerden uyku ve dikkat sorunları beyin sapı ile hassas motor kontrolü ve koordinasyon diensefalon ve korteks, belirgin sosyal gecikmeler limbik sistem ve korteks, konuşma ve dil sorunları korteks ile açıklanmaktadır. ayrıca travma sonrası stres bozukluğu yaşayan başka vakalarda da dissosiyasyon ve hiper uyarılma tepkilerine de yer verilmiştir.
istismar gibi tüm travmatik olaylar beklenmedik bir durumdur. günlük hayatımızdaki stres uyaranlarına karşı bir süre sonra tolerans geliştiririz. ancak travmatik olaylardan kaçınmamız söz konusu olamamaktadır. önceki yaşantılarımız, ailemiz, kişiliğimiz ve sosyal desteğimiz travmaya verdiğimiz tepkiler üzerinde etkili olabilmektedir. istismar vakalarına yaklaşımda ise, kişinin olayı ne zaman ve ne kadar anlatmak istediğine saygı göstererek, yaş grubuna göre ona yardımcı teknikler sunabiliriz, drama ve resim çizme vs. göz teması, samimi ve sıcak bir dinleme ortamı kişiyi rahatlatabilmektedir.
*peki cinsel istismar sonrası?
cinsel istismar kişinin bedenine değil, aslında beynine, yani ruhuna yaşatılan bir travma olarak düşünülebilir. kişi kendi bedeninin içerisinde ve seçtiği güvenli alanda yaşarken beklenmedik bir durum ile kişinin hayatındaki süreklilikler bozulur. artık o eski o değil. o beden eski beden değil ve o zihin yani o beyin eski beyin değil. kendisinin oluşturduğu tüm yapılanmayı tersine çeviren bir travmadır. örneğin; karınca yuvasının bozulması, arı kovanının parçalanması. insan tüm vücudunda ve ruhunda her bir hücrenin dağıldığını tekrar aynı şekilde toparlanamayacağını düşünür. beyin bu yeni durumu anlamlandırmak ve kendini tedavi edebilmek için hızla çalışır ancak her bireyin çevresel ve sosyal desteği getirmiş olduğu kişilik yapılanması farklı olduğu için parçalar aynı yöntemle aynı şekilde yerine yapıştırılamaz.
travma…
tedavi edilebilir ama yaşanılanlar asla unutulamaz.
çünkü beyin kaydeder ve unutmaz.
hazırlayan: gülin şentürk
kaynaklar: [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/…/articles/pmc1670392/ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/…/articles/pmc1670392/]
[https://www.bridgestorecovery.com/…er-sexual-abuse/ https://www.bridgestorecovery.com/…er-sexual-abuse/] -
*babalar çocuk gelişiminde anahtar rol oynuyor.
michigan state üniversitesi’nde yeni yapılan bir araştırmaya göre yürümeye başladıktan sonraki dönemde çocuğun dil gelişiminden bilişsel gelişimine kadar, pek çok konuda babalar büyük rol oynuyor. araştırma babaların çocuk üstündeki önemine dair en bağlayıcı kanıtı içeriyor. “geçmiş araştırmada babaların çocuklar üzerinde gerçekten doğrudan etkisi olmadığı ve ancak evde farklı bir ton yarattığı, annelerin çocuk gelişiminde önemli etkileri olduğu düşünülürdü. fakat yaptığımız bu araştırmayla babaların çocuklar üzerinde hem kısa dönemde hem de uzun dönemde gerçekten doğrudan etkisi olduğunu gösterdik,” diyor baş araştırmacı doç.dr. claire vallotton. 17 bölgedeki early head start programlarında yapılan anket değerlendirilerek, 730 aileden gelen veri kullanıldı. araştırmacılar, ebeveynlerin depresyon gibi çocuklar üzerinde stres ve mental sağlık etkilerini inceledi. ebeveyn stresi ve mental sağlık gibi hususlar, çocukla etkileşimin nasıl olduğunu göstererek gelişimi ortaya koyuyor. araştırmada babalardan kaynaklanan bakım stresinin 2 ila 3 yaşlarındaki çocuklarda anne etkeni göz önünde bulundurulsa da, bilişsel ve dil gelişiminde zararlı etkileri olabileceği bulundu. bu etki cinsiyete bağlı değişkenlik sergilerken, erkek çocuklarında kız çocuklarından daha büyük etki yarattığı gösterildi.
diğer bulguda ise anne ve babaların akıl sağlığının çocukların davranış problemlerinde önemli etkileri olduğu bulundu. ayrıca babaların mental sağlığının çocukların sosyal kabiliyetlerinde önemli farklılıklara yol açabileceği belirtiliyor. aslında babaların depresyonda olmaları çocuk küçük olduğunda annelerin mental etkilerinden daha fazla etkili sağlıyor. çocuğun büyütülmesinde baba daha faydalı ve eşit olarak , gelişimlerinde büyük rol oynayabilir.
kaynak :
https://www.sciencedaily.com/…6/07/160714110912.htm referanslar : tamesha harewood, claire d. vallotton, holly brophy-herb. more than just the breadwinner: the effects of fathers’ parenting stress on children’s language and cognitive development. ınfant and child development, 2016; doı: 10.1002/icd.1984
claire vallotton, tamesha harewood, laura froyen, holly brophy-herb, catherine ayoub. child behavior problems: mothers’ and fathers’ mental health matters today and tomorrow. early childhood research quarterly, 2016; 37: 81 doı: 10.1016/j.ecresq.2016.02.006 -
türkçeye ve türk kültürüne son derece vakıf olan macar araştırmacı dr. bela horvath budapeşte'deki turan cemiyetinden ve istanbuldaki tahsil-i sanayi'den aldığı referanslarla, osmanlı'da ittihat ve terakki'nin iktidarda olduğu 1913 yılında anadoluda bir seyahate çıktı.
bu seyahatte son derece ilginç kültürel, etnografik ve sosyolojik gözlemlerde bulundu.
devlet adamları, aydınlar ve subaylar ve sıradan anadolularla konuştu, onların geleceğin türkiye’sine ait görüşlerini kaydetti.
108 yıl önce bu toprağın insanlarının detaylıca anlatıldığı bu eserde (bkz: anadolu 1913) anadolu insanının adet ve görenekleri, alışkanlıkları, hayata bakışının yanısıra türk modernleşmesinin cumhuriyetin kurulmasından 10 sene önce ittihat ve terakki & jön türklerle muhafazakar ve kaderci çoğunluğa rağmen filizlenme çabaları da görülmekte.
kitaptan ilginç bulduğum bazı satırbaşları şöyle;
eğer sözlenmeden bir kız, bir erkekle birlikte görülürse o kız dile düşüyor. hele bir de ilişkinin daha ileri bir noktaya vardığına hükmedilirse, kız toplum tarafından tamamen dışlanıyor.(s.7)
aynı anda beş cephede birden savaşmak, aynı anda da iç sorunlarla uğraşmak zorunda kalmak çok zor bir iş olsa gerek... bu ülkede ordunun ana dayanağı anadolu'dan toplanan müslüman askerlerden oluşuyor. işte bu askerler eğer ekmeği ve suyu varsa cephede sonuna kadar dayanıyorlar(s.18)
dilenciler sadaka istiyorlar ama 1 para verdiğinizde almıyorlar bile, 10 para istiyorlar...(s.21)
ahmet bey modern türk subaylarının bir temsilcisi idi. türkiye'nin geleceği üzerine sohbet ediyoruz; 'ilk ve en önemli iş eğitim sistemimizin reformu, meslek eğitimi, teknik ve sanayi eğitimi ve milli bilinç yaratmak' diyor. 'halkın dini liderleri olan hocalar bazı emekli ve huzursuz subaylarla birlik olup ilerici ittihat ve terakki hükümetinin en önemli hasmı durumundalar... biz kadınlarımızı modernleştirmek istiyoruz... çoğumuz artık karılarımızın açık olarak avrupalı giysilerle dolaşmasına izin vermek istiyoruz ama bu mümkün değil. bu giysilerle halkın arasına çıkamazlar, çünkü bu ülkede çok fanatik insan var ve eşlerimizde biz de bu yüzden saldırıya uğrayabiliiriz.(s. 23)
köylüler sabah hayvan dışkılarını toplayıp çamurla karıştırıyor, biçim verip duvara yapıştırıyorlar.
ayrıca yemek ya da kahve pişirmek için kullanılan bu maddeden yakılan ateşin nasıl dayanılmaz bir koku çıkardığını varın siz düşünün(s.24)
türk insanı dürüst, iyi kalpli, misafirperverdir... türk insanına güvenebilirsiniz. yoksullara destek olur, dilencilere bir şey veremeyecek durumda da olsa, onları kovalamaz, 'inayet ola' veya 'allah versin' diyerek teselli eder. türk insanı kaderci ve elindekiyle yetinebilen bir kişiliğe sahiptir. bu özelliği ona bir yandan batının nörotik, asabi, migrenli insanlarına göre hayatın daha derin tadına varabilme yeteneğini verirken, diğer yandan ise hayat karşısında pasifleşmesine neden olur.
doğu kültürünün geri kalmasının nedeni dinin tutucu yapısıdır. (s.42)
yörükler müslüman ve türk. her ne kadar iyi niyetli ve uysal bir halk olsalar da kültürel gelişmenin en alt katında oldukları her hallerinden belli(s.52)
kadercilikleri türklerin ve diğer müslüman halkların en ciddi zayıflıkları. her şeyi allahtan ve devletten bekliyorlar. türkler girişken ve yaratıcı olamıyorlar. eğer isterse ve mümkünse allah ve hükümet yardım eder diye düşünüyorlar. 'devlet okullar yapsın, para versin, tüm kullarını korusun, baksın, yani gereken her şeyi yapsın' diye düşünüyorlar. (s.53)
kızlar oldukça genç yaşlarda, daha onaltısına basmadan evlendiriliyorlar.
koca 'boş ol' derse kadın eşyalarını toplayıp kendi anne babasının evine gitmek zorunda...
kadının hukuki durumundaki güvencesizlik nedeniyle ailede kadınlar hep ikinci planda kalıyor, kocalarının bazen zalimce baskılarına boyun eğiyorlar. (s.58)
çerkezler kamalarını mücevherlerle süslü gümüş kınlarda taşırlar. erkeklerin bu giysisine çerkezler kendi dillerinde 'adige' der. uzun çizmeler ve başlarına giydikleri sivri şapkalar kıyafetlerinin diğer ortak özellikleridir. güzellikleriyle tanınan çerkez kızları evleninceye kadar kapanmazlar. (s.90)
türk kadını 14-15 yaşında kocaya verildiğinden ve ardından bir sürü çocuk doğurduğundan 40-50 yaşına geldiğinde artık çok ihtiyar görünüyor.(s.96)
insanı çatlatan bu sıcakta biraz kavun yeyip uzandıktan sonra türk insanının yatıp, keyif yapmayı neden bu kadar çok sevdiğini anlıyorsunuz. bu sıcak yörelerin çocuğu olan homeros bunu binlerce yıl önce dile getirmişti; 'insan öyle de böyle de nasıl olsa ölüyor; çok çalışan da, hiç çalışmayıp boş oturan da!'(s.98)
hacıbektaş'tayız. burada insanlar son derece açık görüşlü. ramazan ayında oruç tutmuyorlar, kadınlar sokakta kapanmıyorlar, hatta gerektiğinde erkeklerle de konuşuyorlar. ama ahlaki değerlere son derece bağlılar. (s.103)
ovanın ortasında mogan gölü ve eymir gölü parlıyor... işta ankara. 1913' yılında 50 bin nüfusa sahiptir. tepedeki surlar(akkale) artık harabe halinde.
ankara balık pazarında her türden insan koşturuyor. sırtlarında plastik yagmurluklarıyla avrupalılar, köşe başında pazarlık kavgasi yapan kara bir afrikalı, diğer yanda ermeni satıcı, kollarını dirseklerine kadar sıvayıp müşteri çağıran rum lokantacılar, sarı kaftanlı arap tüccarlar, boylu poslu kürt katırcılar, herşey, herkes birbirine karışıyor...(s.108) -
-
abd'de yapılan bir araştırma, kaygı düzeyi ile zekâ seviyesi arasında bağlantı olabileceğini ortaya çıkardı. columbia üniversitesi, amerikan sağlık enstitüsü ve bir ilaç firmasının ortak çalışmasında; yaygın anksiyete bozukluğu olan 26 kişinin beyin fonksiyonlarını mr ve zeka testleriyle incelendi. sonuçlar 18 sağlıklı insanın değerleriyle karşılaştırıldı. araştırmanın sonuçlarına göre anksiyete bozukluğu olan bireylerin zekâ seviyelerinin normal insanlara göre daha yüksek olduğu ortaya çıktı. uzmanlara göre endişe insan zekâsıyla birlikte gelişmiş bir duygu, dolayısıyla zekâ düzeyi ile korku arasında ilişki var.
aydınlandım ve onur duydum :) -
osmanlı'da hayır sahipleri kendilerini tanıtan kitabeler yazdırdıklarında hacı unvanları varsa "zairi beyti kerim" yani allahın evini ziyaret eden,
medineye gittiyse de "çehresayı süddeyi dergahül fahrül mürselin" yani peygamberin dergahının eşiğine yüzünü süren yazdırırlarmış. -
sizi depresif durumlardan kurtarabilecek bazı unsurların farkına varmak. bazen bir arkadaş, bazen bir sevgili, bazen bir film bazen de bir kitap oluverir bu.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap