örgütsel bağlılık

• örgütle ilişkisi ile şekillenen ve çalışanların örgütün sürekli bir üyesi olma kararını almalarını sağlayan davranış.
  
  önceleri tek boyutlu ele alınan bu kavram daha sonra geliştirilerek üç boyutlu örgütsel bağlılık modeli haline getirilmiştir. bu üç boyut, “çıkar bağlılığı”, “içten bağlılık”, “minnet bağlılığı” olarak nitelenmiştir. bu üç kavramı tanımlarsak
  
  içten bağlılık; bir bireyin kendisini örgütüyle özdeşleştirdiği, örgütüyle etkileşim halinde olduğu ve örgütün bir üyesi olmaktan mutlu olduğu duygusal bir yönelme durumudur.
  
  çıkar bağlılığı; çalışanların, örgütten ayrılmaları durumunda sahip oldukları yatırımları ve yan-faydaları kaybedeceklerine inanmaları ve iş alternatiflerinin sınırlı olmasını dikkate almaları sonucu zorunluluk nedeniyle o örgütte çalışmaya devam etmeleridir.
  
  minnet bağlılığı; örgüt üyeliğinin sürdürülmesi konusunda çalışanların hissettiği yükümlülük duygusudur. örgütün yıllar içerisinde kendilerine sağlamış olduğu statü veya doyumdan bağımsız olarak, çalışanların örgütte kalmalarının ahlaki açıdan doğru olduğunu düşünmeleri sonucu ortaya çıkmıştır.
• örgütsel bağlılığı olan çalışanlar daha uyumlu, daha doyumlu, daha üretken olmakta, daha yüksek derecede sadakat ve sorumluluk duygusu içerisinde çalışmakta ve böylece örgütte daha az maliyete neden olmaktadır.
• çalışanın örgüte karşı genel tutumudur.
  
  ayrıca (bkz: herzberg'in motivasyon-hijyen teorisi)
• örgütsel bağlılık, çalışanların işletmenin amaç ve değerlerine yüksek düzeyde inanması ve kabul etmesi; işletmenin amaçları için yoğun çaba ve gayret sarf etme isteği; örgütte kalmak ve örgüt üyeliğini sürdürmek için duydukları güçlü arzu şeklinde tanımlanmaktadır.
  
  bu konuda önemli iki araştırmacı olan allen ve meyer örgütsel bağlılığı; duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık olarak 3 boyut halinde ele almışlar. bunlar kişinin söz konusu işletmeyle olan ilişkisini karakterize eden ve işletmenin içinde kalma kararını etkileyen psikolojik etkenlerdir aynı zamanda.
  
  duygusal bağlılık, çalışanın örgüte dâhil olma ve örgütle özdeşleşme yükümlülüğünü ifade etmektedir. duygusal bağlılığı etkileyen unsurlar örgütsel özellikler, kişisel özellikler ve iş deneyimleri olarak sıralanabilir. örgütsel özellikler; örgütsel büyüklük, özerklik ve sorumluluğun dağılımını kapsamaktadır. kişisel özellikler ise cinsiyet, yaş ve örgütte kalma süresini kapsamakta iken iş deneyimleri ise örgütsel adalet ve örgütsel destek gibi faktörleri içermektedir.
  
  devam bağlılığı ise örgütten ayrılma sonucunda ortaya çıkacak maliyetlerle ilgilidir. iş deneyimi ve örgütte çalışma süresinin artmasıyla beraber bireyin yaşamında bir takım değişiklikler olmaktadır. birey ihtiyaçları doğrultusunda elde ettiği kazançlara göre yatırım yapmakta ve harcamalarda bulunmaktadır. sahip olduğu maddi statü ve değerlere göre kendine özel bir yaşam standardı oluşturmaya başlamakta, bu yaşam standardını aynı şekilde sürdürebilmek için işine devam zorunluluğu hissetmektedir. aksi takdirde bu iş sayesinde elde ettiği ev, araba gibi maddi kazanımların yanı sıra zaman içerisinde elde ettiği statünün de yitirilme olasılığı ortaya çıkmaktadır. kişinin herhangi bir alternatifi yok ise, örgütten ayrılma sonucu ortaya çıkabilecek maliyeti göz önüne alıp işine devam etme kararı alabilmektedir.
  
  örgütte kalmak için hissedilen zorunluluk duygusu normatif bağlılık olarak tanımlanmaktadır. normatif bağlılığı yüksek olan çalışanlar kendilerini örgütte kalmak zorunda hissetmektedirler. aile ve bireyin içinde yaşadığı toplum, normatif bağlılığı etkileyen unsurların başında gelmektedir. bu bağlılık bana göre bağlılık duygusu daha kuvvetli olan x kuşağında daha fazla vardı. y kuşağında pek fazla olduğu söylenemez.
  
  yapılan araştırmalar örgütsel bağlılığı yüksek olan çalışanların görevlerini yerine getirmede daha çok çaba sarf ettiğini ve işten ayrılma niyetlerinin daha düşük olduğunu göstermektedir. örgütsel bağlılık, şirketler için önemli faktörlerden biri olan personel devir hızı^* ile yakından alakalı olduğu ve maliyetleri ciddi anlamda azalttığı için şirketler, kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri, prim sistemi, çalışan anneler için kreş desteği, esnek çalışma saatleri gibi çalışanlarının örgütsel bağlılığını arttırıcı politikalar izlemektedir.