• perfect degeri ifade eden mistik kavram. latince "perfectus"tan gelmektedir.
    istatistikte de kendine kullanim alani bulmus olmasi ise beni hic ilgilendirmez.
  • istatistikte bir olayın ya da durumun olasılığını belirten sayı. 0 ile 1 arasındadır, 1 değeri %100 ihtimale tekabül eder. terimdeki p probability kelimesinin kısaltmasıdır.
  • deney yapildiktan sonra null hypothesis dogru olsaydi deneyden alinan sonucu ya da null hypothesisin daha aleyhine bir sonuc alma olasiligidir.
    su ana kadar bir kac tane yerde istatistikte en fazla yanlis kullanilan/yorumlanan kavram oldugunu okudum/duydum. matematikci olmayan bir cok kisinin kulllandigini goz onune alinirsa dogrudur. hatta wikipedia'da p-value makalesinde p degerinin ne olmadigi ayri bir bolumde anlatilmis.
  • birden büyük olması durumunda ait olduğu bileşenin istatistiki olarak etkisi yoktur anlamına gelir...
  • significance leveli sabitleyerek bu değerlerin altında yada üstünde elde ettiğimiz sonuçlara göre durumu doğru/yanlış olarak yorumlamak yerine bizi null hypothesisin yanlış olduğuna yönlendirecek en küçük değeri tespit edebiliriz. böylelikle araştırmamızı inceleyenler kendileri bir significance level belirleyebilirler. işte bu değere p value of the test denir.

    ayrıca :
    küçük bir p-value demek : hipotezi reddetmek için elinizde güçlü kanıtlarınız var.
    büyük bir p-value demek : hipotezi reddetmek için elinizde zayıf kanıtlarınız var.
  • kendime anlatır gibi örnekleyerek anlatayım:

    bir bilimsel araştırma yapıyorsunuz, örneğin iki durum arasında bir ilişki keşfetmeye çalışıyorsunuz. çok sallama bir örnek veriyorum: obezite ile hipertansiyon. şimdi böyle bir araştırmada öncelikle bir sıfır hipotezi kurgulamanız gerekir, o da söz konusu iki durum arasında bir ilişki olmadığı iddiasındadır. yanı sıfır hipotezi der ki "obezite ile hipertansiyon arasında herhangi bir ilişki yoktur". işte siz araştırmanız süresince elde ettiğiniz bulgular sonucunda sıfır hipotezini reddedeceksiniz (yani anlamlı ilişki vardır sonucuna varacaksınız) ya da reddedemeyeceksiniz. hipotezi reddetmeyi başardığınızı düşünelim; yani elinizdeki bulgular ilişkiye işaret ediyor. sadede geldik; p değeri ne, biliyor musunuz? eğer sıfır hipotezi aslında doğru olsaydı sizin elinizdeki bulgulara ulaşma ihtimalinizi ifade edecek olan değerdi. yani p = 0,0002 olsaydı bu, sıfır hipotezinin doğru olduğu durumda sizin bu bulgulara ulaşma olasılığınızın yalnızca on binde 2 olacağını ifade ederdi. bu çok çok düşük bir olasılık ve bulgularınızın obezite-hipertansiyon ilişkisinin gerçekten de var olduğunun bir kanıtı olabileceğine "kabul edilebilir ölçüde" işaret ediyor. diğer yandan, örneğin p = 0,08 olsaydı bu sefer de tam tersini söyleyecektik: diyecektik ki "sıfır hipotezinin doğru olduğu takdirde benim yine bu bulgulara ulaşma ihtimalim zaten yüzde 8'miş, yani çok yüksek bir yüzdeymiş, dolayısıyla obezite-hipertansiyon ilişkisine işaret eden bu bulgularıma çok da fazla güvenmesem iyi olacak". ha, böyle diyecektik ama bu biraz subjektif bir çıkarım: belirlediğimiz istatistiksel anlamlılık kriteri p değerinin 0,05'ten küçük olmasını şart koşuyor olsaydı (p<0,05) böyle diyecektik; yoksa p<0,1'i şart koşuyor olsaydı p = 0,08'lik bulgularımıza yine "ben sana güveniyorum ve seni sıfır hipotezini çürütmek için yeterli görüyorum kardeş," diyebilirdik, problem olmazdı.

    umarım yararı olur. en azından "bu ne biçim anlatım, bildiğimi de unutturdun >:| " diyen olmaz inşallah. bu arada hata varsa da bildirin.
  • nasıl hesaplandığı ve matematiksel istatistiki mantığı eksik kalmış bir mevzu.
  • parametrik ve parametrik olmayan testler için farklı şekilde hesaplanmaktadır.
    p = integral {örneklem istatistiğinden sonsuza / eksi sonsuzdan örneklem istatistiğine} [ (anakütle ortalaması - örneklem ortalaması) / örneklemin standart sapması ]
    yukarıdaki intergal işlemi, sürekli test istatistikleri için geçerlidir. istatistik standartlaştırıldıktan sonra test istatistiği ve örneklem istatistiği (z değeri, n(0, 1)) hesaplanır, bundan sonra tek yönlü ve çift yönlü anlamlılık analizine göre değer hesaplanır.
    diğer taraftan anlamlılık düzeyi ile ilgili olarak boshi yeterince açık anlatmış, ekleyecek pek birşey yok*
    not: pi değeriyle yakından uzaktan alakası olmayan değer.
  • aslinda hicbir seyin kaniti olamayacak, fazlasiyla kotuye kullanilmaya musait bir degerdir. neden kanit olamaz? cunku hesaplamalarda sadece null hipotezi goz onune alinmis, yani null hipotezi disinda bir hipotez goz onune alinmamistir de ondan.. ustune ustluk, null hipotezi eger dogru ise, basitce kanitlanabilir ki p-degeri tekduze (uniform) dagilima sahiptir. yani null hipotezi dogru oldugunda, p=0.00007 bulmak ile p=0.9 bulmak arasinda bir fark yoktur.

    buna verilen guzel bir ornek: bir iskambil destesinin bildigimiz normal bir iskambil destesi olup olmadigini goz onune almamiz isteniyor. bir kart cektik ve kupa papaz cikti, bunun normal destede cekilme olasiligi 0.02. bu istatistiksel olarak "anlamli" bir deger degil mi? peki bu sonucu, deste eger normal deste olsaydi kartin gelme olasiliginin dusuk olmasini, destenin normal bir deste olmadigina dair kanit olarak kabul eder miydiniz?

    facts about p values makalesi
    dance of p-values
  • <0.0001 olunca mutlu eden.
hesabın var mı? giriş yap