para da var o zaman

• bağımlısı olduğum kilit cümle. bu cümleyi sarf etme potansiyelinde olan kişilerle konuşmayı severim. muhabbetin harlanmasını ve bu cümlenin sarf edilmesini inat, merak ve sabırla beklerim. duyar duymaz hemen sigara uzatırım ve hiç sekmez, karşımdaki kişi de zor yanan çakmağını çıkarıp ilk önce benim, sonra kendi sigarasını yakar. sigaradan çektiği ilk nefesi kafasını yana çevirip üfler. aklına o gün ya da o zamanlar geldiği için suratında ''dur daha hikaye yeni başlıyor'' sırıtışı ile yeniden bana döndüğünde o sihirli cümleyi tekrarlar. para da var o zaman...
  
  anlaşılacağı üzere artık para yoktur. zaten hiçbir zaman da olmamıştır. o zaman olmuştur sadece. bir yerden çıkmış, alakasız bir yerden gelmiş, olmadık bir işten kazanılmıştır. genelde kıt kanaat veya kendine yetecek kadar parayla geçinenlerin eline para geçmesi olmadık işlerin, denenmemişlerin, bir daha ne zaman yapacağızların, dünayaya bir kez geliyor olmanın farkındalığının habercisidir. büyük bir cesaret ile sonunu düşünmeden para ezmek problem değildir, zira zaten parasızlık alışılmış bir durumdur ve onunla baş edilebilir.
  
  hikayeler genelde klişeler silsilesidir. ancak dinlemesi de bir o kadar keyiflidir. hikayenin düşüşe geçtiği ve parasızlığın yaklaştığı anlar, ikinci sigaraların anlatıcı tarafından meyus bir şekilde ikram edildiği zamana denk düşer. o zamanki har vurup harman savurma eğiliminin günümüze bir izdüşümüdür bu. zamanında yapılmış olanların büyük bölümünü izzet ve ikram oluşturduğu için, o an sigara ikramında bulunmak kaçınılmaz olur.
  
  bu sefer siz yakarsınız sigarayı. peşine de mutlaka ''eee'' dersiniz. ''eeesi...'' ile karşılanır sizin bu telkininiz. hikayenin bitişinin göstergesidir aynı zamanda. henüz anlatılmamış kısımlarda fazlaca önemli hadise bulunmadığı için kısaca özet geçilir. paranın ilk ele geçtiği ana dair bir geri dönüş ile hatırlatma yapılır. hikayedeki kişi veya kişilerden birkaçı hakkında da bilgi verilir. tamamının parasızlığına vurgu yapılır. para olduğu zamanlardan geriye kalan ve anlatıldığı halde eskimeyen anılar, bu zamanların parasızlığının bir amortisi sayılır.
  
  böyle bir hikayeyi en son 7-8 yıl önce yeniköy sahilinde kokoreç satan bir adamdan dinlemiştim. sabaha karşı 4 civarıydı. bardan çıkmıştık. tabi, para da var o zaman...
• bir doblosu olan enişte, bir sadece adı bilinen uzak akraba mottosu olan söz.
  
  bu amcalar genelde sigaradan sararmış bıyık ve diş kombinasyonuyla çocukluktan beri en sevilen kişilerdendir. sürekli anlatırlar, sıcak kanlı ve sevecen oldukları için çocuklarla da araları iyidir.
  
  hayatlarının en parlak yıllarını anlatırlar da anlatırlar, "para da var o zaman" derken gözlerinin içi parlar.
• mütemadiyen anlatılan konunun palavra olma ihtimalinin yüksek olduğunu gösteren sözlerdir.
  
  - iki hatun var
  - nasil seviştik geziyoruz eğleniyoruz
  - "parada var o gün".
• https://guldum.net/post/168752655668