pigou vergisi

• ismini ingiliz iktisatci arthur cecil pigou'dan^* almis vergi cesitidir. iktisadi dissalliklar icin uretilmis bir cozum onerisidir. ornegin uretimiyle cevreyi kirleten bir firma, cevresel ve toplumsal maliyetleri yuklenmez. dolayisiyla negatif dissalliga sebep olur, gereginden fazla uretip ekonomik kaynaklarin ziyanina yol acar (pareto optimallik, yani ekonomistlerin sosyal refah tanimi acisindan). bunun onune gecmenin yollarindan biri hukumetin (yerel, milli) uretilen her bir birim mal icin ek vergi koymasidir. vergi artinca uretimin ozel maliyeti de artar ve negatif dissallik azaltilir.
  
  negatif dissalliklar sadece uretimde degil, tuketimde de ortaya cikarlar. trafige cikan motorlu tasit kullanicilari, cevreye ve diger insanlara verdikleri zararlari icsellestirmezler. bunun sonucunda da cevre kirliligi, trafik sikisikligi, zaman ve isgucu kaybi gibi toplumsal sorunlar artar. benzin tuketimine uygulanan vergiler pigou vergisi'nin uygulamada en yaygin orneklerinden biridir. optimal pigou vergisi oraninin ne oldugu tartisma konusudur.
  
  not: diger taraftan pozitif dissallik yaratan mal ve servisler, sadece piyasalara birakildiginda yeteri kadar uretilmezler. sosyal acidan optimal olan uretim miktarina (marjinal sosyal maliyet = marjinal gelir) ulasmak icin subvansiyon uygulanabilir (ona da pigou subvansiyonu denir).
  
  (bkz: cevre vergisi)
• abd'de benzin vergilerinin artirilmasi gerektigini dusunenler arasinda bulunan iktisatci gregory mankiw, blogunda "the pigou club manifesto" diye bir sey cikarmis ve bu konudaki goruslerini ozetlemis:
  
  http://gregmankiw.blogspot.com/…club-manifesto.html
  http://www.economics.harvard.edu/…s/smart taxes.pdf
• kirlilik vergisi de denir buna. maliye araçları kategorisinde yer alır. amacı ise firmalardan kaynaklanan negatif dışsallıkların maliyet olarak yüklenmesidir.
• olumsuz bir externality'nin etkisine karsi koyma amaçli alinan vergiye “pigovian tax” denir. kavramin isim babasi: (bkz: arthur pigou)
• dışsallıkların içselleştirilmesi