plak koleksiyonu

• küçükken evde görüldüğünde 'ne gereksiz' şeklinde bi aşağılamayla bakılan, para ettiklerini bir yerden duyunca acaba çaktırmadan birkaç taneyi satsam mı diye düşünülen, müzik ve manevi değerinin farkına varıldığında da göt olunup tadir edilen koleksiyondur.
• aklıma ahmet hamdi'nin
  
  "rüyası ömrümüzün çünkü eşyaya siner"
  
  sözünü getiren koleksiyondur. plak dediğiniz şeyin bir mazisi vardır, içine sizin de kendi maceranızdan birşey kattığınız bir mazi olur bu sonra. annemden babamdan yaşlı plaklar var evde, bu plaklar çalınırken kimlerin başından neler geçti, hangi evlere girip çıktı bu plaklar diye düşünmeden edemiyorum.
• koleksiyonların koleksiyonudur kanımca. bir plak koleksiyonunu sadece görmek bile bir keyiftir, kaldı ki plaklara dokunmak, okumak ve dinlemek..
  internetin yaygınlaşmasıyla birlikte daha bir yaygınlaştı plak koleksiyonu da. hayatında ilk kez 2000 yılında plak alan ve merak salan insanlar türemeye başladı. ama bu beraberinde plakların fiyatlarını yükseltti.
  
  bir de bilgi; kendi plaklarını toplayan, kendi plaklarının koleksiyoneri olarak (bkz: ilhan irem)
• eskilerin yaptığı kolleksiyonlardan.^* günümüz gençleri cd biriktiriyor.^*
• http://www.vinylshopuk.co.uk/
• (bkz: kullanılmış plak durumu açıklamaları)
• bit pazarlarında bulunabilecek hazinelerin muthis katkilarda bulunabilecegi zenginlik.
• meşakatli, masraflı fakat bir o kadar da keyifli bir iştir. plağın seçimi, temizliği, muhafazası ve dinleme şekli plak koleksiyonunun en sorunsuz biçimde uzun yıllar korunabilmesi için dikkat edilmesi gereken noktalardır.
  
  plak seçimi: plak seçimininde etkili olan bazı unsurlar vardır.
  
  plağın fiziksel durumu: plak, yapısı gereği çizilmeye müsait bir metadır. zarfında/kabında saklanmayarak ortalıkta gelişigüzel bırakılan veya üst üste koyulan plaklar kaçınılmaz olarak bir süre sonra sürtünmeden dolayı çizilmeye maruz kalacaktır. uygun koşullarda saklansa bile sık kullanılan plakların kabından sürekli çıkartılması zamanla zarf sıyrıklarına yol açacaktır. bu sıyrıklar çok önemli değildir ama derin çizikler plağın cızırtılı çalmasına hatta atlamasına neden olur. derin olmasa bile çok miktarda çizik de sürekli bir dip sese sebep olacağı için ses kalitesini ve dinleme zevkini azaltacaktır. genel kanı bütün plakların cızırtılı ses verdiği yönünde olsa da aslında yeni bir plağın ses temizliği neredeyse cd'ye muadildir. ayrıca bazı plaklarda çatlak, kırık veya kopmuş kısımlar olabilir. koleksiyon amacı dışında dinlemek için bu tür plakları almayın. bunların dışında nemli ortamda muhafaza edilen plaklarda bazı lekeler oluşabilir. bu tür plakları tercih etmediğim için lekelerin dinlemeye olan etkisini ayrıntılı olarak deneyimleyemedim ama çizikler kadar olmasa da etkisi olacağını tahmin ediyorum. görsel açıdan ise kötü durduğu bir gerçektir. sonuç olarak plağın fiziki durumu hem dinleme kalitesini hem de koleksiyon değerini direkt etkiler. eğer plağı alırken dinleme imkanı yoksa plağın durumunu iyi aydınlatılmış bir ortamda incelemek gerekir. zira plağın görüntüsü dinleme kalitesini çok büyük oranda yansıtır.
  
  plak kabının durumu: genel olarak plağın koleksiyon değerini etkiler. temiz, yırtığı, eksiği ve kat izi olmayan kapak hem görsel olarak daha hoş durur, hem de plağın daha iyi muhafaza edilmesini sağlar. bununla birlikte alınacak plağın promosyon özelliklerinin de bilinmesi önemlidir. zira bazı lp plaklar şarkı sözlerini ve/veya müzisyene/gruba ait fotoğrafları içeren bir kitapçığa, özel tasarımlı bir iç zarfa ve şömize sahip olabilir. ayrıca zarf veya açılır kapak olarak iki farklı şekilde sunulmuş olabilir. eksiksiz bir plağın koleksiyon değeri artacağı için bu noktalara dikkat etmek gerekir. 45'lik plaklarda ise böyle ayrıntılar yoktur. genel olarak kağıt zarf, az bir kısmı ise karton zarf/açılır kapak şeklinde sunulur.
  
  plak seçimiyle ilgili önerim; kendinize bir kondisyon alt sınırı atayın ve o sınırın altındaki plakları özel durumlar dışında almayın. ancak bu şekilde iyi bir koleksiyona sahip olabilirsiniz. bir koleksiyoner için plak kabı da plak kadar değerlidir. ancak nadir ve iyi durumdaki bir plağı sırf kabı kötü halde diye almamak da olmaz. belki başka bir yerde sadece kapağını veya plağı değil ama kapağı iyi durumda olanını bulma ihtimali olabilir. bunun dışında temiz ve yıpranmamış olmasına rağmen bir şekilde yırtılmış olan kaplar görünmez bantla ve bir kağıt yapıştırıcısıyla kullanılabilir hale getirilebilir.
  
  plak temizliği: sahaflardan, internetten veya ordan burdan alınan plaklar genelde yıllardır kullanılmamanın veya özen gösterilmemenin sonucu kirli olarak elimize geçmektedir. o nedenle temizliğinden emin olmadığımız plağı aldığımız gibi dinlemeden önce kısa bir temizlik işleminden geçirmemiz gerekiyor. öncelikle tozu çeken ve plağa zarar vermeyecek nitelikte micro fiber yapıda bir bezi distile su ile nemlendirerek plağı tozlarından iyice arındırıyoruz. bunu yaparken plak oluklarının yönünü takip etmek gerekiyor. temizleme işleminin ardından antistatik plak fırçasıyla plak oluklarının üzerinden tekrar geçiyoruz. bu işlemler sonunda plağımız kullanıma hazır hale geliyor. ara ara fırça yardımıyla plağımızda oluşan yeni tozları ve elektriklenmeyi gideriyoruz.
  
  plağın muhafazası: birinci kural, hiç bir plağı kapsız olarak saklamayın. eğer plağın özgün kapağına sahip değilseniz piyasada bulabileceğiniz plak kaplarından yararlanabilirsiniz. lp plakların ayrıca iç zarfı da olmalıdır. iç zarfları da piyasadan temin edebilirsiniz. daha değerli bir koleksiyona sahip olmak için plakları ayrıca pvc bazlı dış kaplarda muhafaza edebilirsiniz. bunların dışında nemli ve tozlu ortamlar plaklar için risk oluşturacağından bu duruma da dikkat edilmelidir.
  
  dinleme şekli: plağın temini, temizliği ve muhafazası konularına dikkat edilse bile yanlış kullanımdan dolayı dinleme esnasında plaklar zarar görebilir. o nedenle pikabın gerekli bakımları yapılmalı ve kullanım süresi dolan iğne yenisiyle değiştirilmelidir. ayrıca kol ayarı da en uygun oranda olmalıdır. zira fazla verilen ağırlık plak oluklarına yapılan baskıyı arttıracağından daha çabuk yıpranmasına yol açacaktır. pikap kolunun elle kullanımı da plakların zamanla yıpranmasına neden olmaktadır.
  
  plak koleksiyonu hakkındaki tecrübelerimi elimden geldiğince aktarmaya çalıştım. eksiklik olmamasına dikkat ettim ama ayrıca sormak istedikleri olanlar iletişime geçebilirler.
  
  sonuç olarak plak dinlemek kalite ve zevk işidir. plağın bulunması, temizlenmesi, kapağının onarılması, saklanması hatta dinlemek için kabından çıkartılması bile keyif vericidir. dinlemeye başlandığında ise bu keyif daha da artar. plak kaydındaki o sesin ahengi başka hiç bir medyanın veremeyeceği bir etkidedir. keyifli dinlemeler.
• dunyanin en guzel isidir. ufak capta bir ilgiyle baslayan (cd koleksiyonu coktan nufuza ermisti elbette) ve dogumgunumde bana hediye edilen pikapla birlikte artik durdurulamaz bir saplanti haline gelen hobi. hobi demeye bin sahit lazim zira bu ise gercekten giriyorsaniz ve de benim gibi notasi olan her seyi dinlerim diyen bir muzik manyagiysaniz basiniza cok fazla is acilabiliyor. isin maddi yonu sadece bir kismi ama cogunlukla yurtdisinda siparis verildigi icin ve isin cenneti olan amerika'dan turkiye'ye nakliye bedelleri omur torpusu oldugundan maddi yuk gercekten bu isi zorlayici bir hale sokuyor.
  
  bunun yaninda plak koleksiyoncusu icin yapilmamasi gereken seylerden biri alim donemlerinde kesinlikle muzikle alakali kitap okunmasidir. bir kitap yuzunden ingiltere'deki ne kadar blues sanatcisi varsa ogrendim ve bu hic iyi gelmedi bunyeme.
  
  bu arada plak koleksiyonculuguna baslayacak insanlara ilk tavsiyem evinize derhal celik raf alin. baska hicbir sekilde istediginiz gibi duzenleyemezsiniz plaklarinizi. hele sayi 300 sinirini asiyorsa ve boxset'leri de iceriyorsa baska hicbir sansiniz kalmadi demektir. her turlu rafta sansimi denedim. egik bircok raf elde ettim.
  
  satin almak icin en ideal yer ebay. nakliye konusu onemli oldugundan oncelikle uk ve fr versiyonlarina bakilabilir. de versiyonunda ilginc seyler cikabiliyor ama nakliyesi diger avrupa ulkelerine gore pahali. arananlar hala bulunamiyorsa buyrun .com'a ama tek plak alacaksaniz amerikadan 14-16 dolar arasi nakliye oduyorsunuz.
  
  diger bir kaynak discogs. ama tabii burada insan bunyesine cok cazip gelen ve sacma sapan fiyatlara ozel plaklar almanizi saglayabilen acik artirma sistemi yok. ama ebay'e gore daha garanti alim yaparsiniz.
  
  musicstack de bir opsiyon ama bana gore cok zayif kaliyor bilgi eksikligi sebebiyle. yine de buradan da alisveris yaptim ve gayet memnun kaldim.
  
  eil ise bu isin en uc noktasi. henuz firsat olmadi lakin ozellikle bazi plaklarda sacma sapan fiyatlandirmalar mevcut tamamen koleksiyonculara adandigi icin. ebay'den aldigim plagin ayni baski ve ayni kosullardakini burada 10 kati fiyatla gordum. yiyen olursa diye olta atan bol.
  
  ama muzik sever bir insan olarak (muzige ve muzik kulturune hastayim desem daha dogru olur) ugrasilabilecek en guzel seydir. asiksinizdir plaklariniza. yasimdan buyuk plaklari apayri bir saygiyla tutuyorum, kucukleri ozel bir sevgiyle kucakliyorum. her birini ozenle temizleyip turune gore siralandiriyorum. bir iki sene sonra kendilerine oda bile tahsil edecegim gibi gorunuyor. cok deger verdigim kitaplarim bile benden bu derece memnun degildirler herhalde.
  
  not: eklemeyi unutmusum. penguin'in 3 tane guide'i var. jazz, blues ve classic. uzak durun bu kitaplardan. gosteren olursa orali bile olmayin, asla bakmayin. bunu okudugunuzu bile unutun. yoksa bitmez bu is, sonu gelmez. gelmiyor. yoksa basucu kitaplariniz oluyorlar, akliniza bir sey gelince zirt acip bakiyorsunuz, bilgisayari acip ariyor ve ne oldugunu anlamadan aliyorsunuz.
• muzigin en guzel dinlenildigi format olan 45lik ve 33luklerin koleksiyonunun yapilmasidir. hicbir teknoloji bi pikaptan dinlediginiz plagin sesinin verdigi guzelligi, orjinalligi ve hazzi veremez. benim de basta massive attack ve portishead'le birlikte 70lerin aranjman 45likleriyle basladigim bu koleksiyon, zamanla bilimum zep, floyd ve queen plaklari eklenerek kendi capimda hazinemi olusturacak. daha koleksiyona katacagim yuzlerce yerli yabanci plak var. masrafli fakat bi o kadar da degerlidir bunu yapmak... yalniz gecen gecelerimin sarapla tamamlayicisidir. ayrica bi ara hatun kaldirmak icin arac olmustu, umarim o furya gecmistir.
  http://www.discogs.com/