tıp dünyasıyla haşırneşir olanlarınız veya sırf zevk için tıbbi dergileri takip edenlerimiz (ki çoğunlukta olduğumuzu tahmin ediyorum) bilirler; son yıllarda yeni ilaçlarla ilgili gayet önemli sonuçlar veren bir çok değerli araştırma, dergi editörlerinin deney sonuçlarını incelediklerinde
placebo etkisini fazla düşük bulmaları ve bu nedenle de araştırmanın sonuçlarına güvenmemeleri sebebiyle yayımlanmamakta, sayısız cesur araştırma gün ışığı göremeden tıp fakültelerinin nemli mahzenlerinde çürüyüp gitmektedir.[1]
bu vahim durumun önüne geçilmesinin en etkili ve en ucuz yolu, aynı deneyleri standart
placebo ilaçlar yerine "çifte etkili placebo" (ç.e.p.) adı verilen iki kat daha kuvvetli placebolarla tekrarlamaktır.
çifte etkili placebo ilacının geliştirilmesi sürecinde bir takım sorunlar çıkabilir. mesela, standart placebo ilacının etkisi ve kuvveti tam olarak bilinmediğinden, o etkinin iki katını hesaplamak da oldukça zor olacaktır. fakat tıp dünyasında kullanılan tüm placeboların etkileri ölçülüp, sonra onların ortalaması alınabilir.
ayrıca ç.e.p.’nin
food and drug administration veya
sağlık bakanlığı gibi yetkili merciilerden onay alabilmesi için etkisini, yan etkilerini ve güvenilirliğini ölçen bir takım deneylerden geçmesi gerekecek büyük ihtimalle. o deneylerde
placebonun doğası gereği deney grubunda olan ve çifte etkili placebo verilen hastaların kullandıkları ilacın
placebo olduğunu bilmemeleri lazım gelecektir. deney grubundaki hastalara hangi hastalıkları için ve ne tür bir ilaçla tedavi edildiklerini söylememek tıp tarihinde rastlanmayan bir olay olsa da, genç araştırmacıların yaratıcılıklarını ve hayalgüçlerini kullanarak bu sorunun üstesinden geleceklerine inanıyorum. (
kontrol grubundaki hastaları dert etmeyiniz, onlara her zamanki standart placebodan verin gitsin.)
son olarak, eğer
çifte etkili placebo bir gün tüketicinin beğenisine sunulur, eczanelerde satılmaya başlanırsa, satıldığı kutuda kesinlikle bir
prospektüs veya ilacın özelliklerine dair bilgi verebilecek uyarılar bulunmamalı, çifte etkili de olsa,
placebonun doğasına ve amacına aykırı düşülmemelidir.
*------
[1] william cheesecake, "the effects of
incessant telephone harassment and sleep deprivation on the productivity of foolish journal editors who refuse to publish my research papers", journal of mediocre scientists, summer 2003
