• per, espn.com yazarlarından john hollinger'ın dünya basketboluna sunduğu ve son dönemde büyük saygı uyandırdığı bir çalışma. ezberleri bozan, her oyuncunun saha içerisinde ayrı görevleri olduğunu hatırlatan ve yine her oyuncuya gösterdiği performansın tam karşılığını veren bir çalışma. ezberleri bozmak, dedik. bu yüzden, kolay olmayabilir per'in açıklanması ya da anlaşılması. elimizden geldiği kadarıyla, karanlık noktaları aydınlatmaya çalışacağız.

    sayısal bir örnekle başlayalım hemen.

    bir a ve bir de b oyuncumuz olsun. a, 28 sayıyla sahanın en skorer ismi olurken takımının mağlubiyetini engelleyememiş. maçı kazanan ekibin hücumdaki en büyük skor performansı ise, b tarafından 18 sayı ile olmuş. ilk anda, a'nın b'den daha iyi bir gece geçirdiğini düşünebilirsiniz. belki, öyledir. ama belki de değildir. farkı yakalayabilmek adına detaylara bakmamız gerekebilir.

    # 28 sayı ile oynayan a'nın istatistikleri şöyle olsun:

    9-20 saha içi isabeti. 4-9 serbest atış isabeti. 0 hücum ribaundu. 2 savunma ribaundu. 6 asist. 1 top çalma. 0 blok. 3 top kaybı. 4 faul. 28 sayı.

    b'nin istatistiklerinden önce, john hollinger'ın çalışmasındaki mantık ve formülün oluşturduğu ana fikrin ne olduğuna dair fikirler sunalım.

    ana fikir belli, aslına bakılırsa. yalnızca, skorlara bakılarak oyunun diğer alanlarında etkili olan oyunculara haksızlık edilmemesi. evet, nba'de rüya bir beş kuracaksak ilk olarak en skorer oyunculara yöneliriz; ama biliriz ki, her takımın en az bir veya iki tane de iyi savunmacıya ihtiyacı vardır. aksi halde, sezon içerisinde çift haneli skorlara nadiren çıkabilen ben wallace ve san antonio spurs'ten bruce bowen'ın basketbol kariyerleri olmazdı.

    herkesin hakkını verebilmek adına da formül içerisinde birbiriyle uyumlu bazı katsayılar var. sayılar, olduğu gibi alınıyor. herhangi bir katsayıya ihtiyacı yok. ama, özellikle saha içi şut denemesi, hücum ribaundu, asist ve blok gibi, oyunun görünmeyen taraflarında var olan istatistikler, kritik anlamlar içerebiliyorlar.

    # formül: [(pts x 1.0) + (fgm x 0.4) + (fga x -0.7) + ((fta-ftm) x -0.4) + (oreb x 0.7) + (dreb x 0.3) + (stl x 1.0) + (ast x 0.7) + (blk x 0.7) + (pf x -0.4) + (to x -1.0)]

    kısaltmaların açılımını da verelim.

    pts: sayı, fgm: saha içi şut isabet sayısı, fga: saha içi şut deneme sayısı, fta: serbest atış isabet sayısı, ftm: serbest atış deneme sayısı, oreb: hücum ribaundu, dreb: savunma ribaundu, stl: top çalma, ast: asist, blk: blok, pf: faul sayısı, to: top kaybı.

    buna göre, a oyuncusu için per: 16.8

    # 18 sayı ile oynayan b'nin istatistikleri ise şu şekilde olsun:

    4-6 saha içi isabeti. 10-10 serbest atış isabeti. 3 hücum ribaundu. 3 savunma ribaundu. 1 asist. 3 top çalma. 1 blok. 0 top kaybı. 2 faul. 28 sayı.

    john hollinger'ın düzeneğine göre 15.00'ın üzerindeki tüm per ortalamaları, söz konusu oyuncunun kalburüstü olduğunu kanıtlıyor. toplu bir bakış daha atmış olalım, ortalamalar ve değerlendirmeler özelinde:

    35.00: asırlar boyunca anlatılacak bir sezon.
    30.00: açık ara mvp adayı.
    27.00: güçlü bir mvp adayı.
    25.00: zayıf bir mvp adayı.
    22.50: hakiki bir all-star.
    20.00: kılpayı all-star.
    18.00: iyi bir ikinci tercih.
    15.00: iyi bir ortalama oyuncu.
    13.00: rotasyon oyuncusu.
    11.00: dakika çalmak için kullanılan oyuncu.

    çift hanelerde, yukarıdaki gibi bir durum söz konusu. 9.00 ve 5.00 sınırları için yorum yapmak, pek kolay değil. büyük saygı gördüklerini söylemek de.

    yanı sıra, 35.00 sınırını geçen herhangi bir oyuncu da bulunmuyor, nba tarihi'nde. (bir sezonluk performans olarak.) 12 oyuncu, ayrı sezonlarda 30.00 barajını geçmiş durumdalar. 31.84 ve 30.23 sınırları arasında değişen 12 performans arasında michael jordan, 4 ayrı sezonda 30.00+ per ile zirvede. jordan'ın arkasında üçer sezonla shaquille o'neal ve wilt chamberlain geliyor. diğer iki performans ise, hakeem olajuwon ve tracy mcgrady'den.

    2007-08 ve 2008-09 sezonu'ndaki görüntülere geçmeden önce, b oyuncusu için per: 22.0

    2007-08 sezonu'nda lebron james ve chris paul, 30.00 per seviyesine çok yaklaşmış olsalar da, yukarıda isimlerini saydığımız beş oyuncunun arasına girmeyi başaramadılar. lebron james, sezonu 29.23 per ile bitirdi. chris paul ise, 28.39. amare stoudemire, kevin garnett ve dirk nowitzki'nin lebron ve paul'ü takip ettiği listede normal sezon mvp'si kobe bryant, 24.31 per sekizinci olabildi.

    29.23: lebron james, cleveland cavaliers
    28.39: chris paul, new orleans hornets
    27.61: amare stoudemire, phoenix suns
    25.30: kevin garnett, boston celtics
    24.66: dirk nowitzki, dallas mavericks
    24.41: tim duncan, san antonio spurs
    24.34: manu ginobili, san antonio spurs
    24.31: kobe bryant, los angeles lakers
    23.88: chris bosh, toronto raptors
    23.61: chauncey billups, detroit pistons

    john hollinger, birkaç noktada per çalışmasını farklı kılmaya çalışıyor.

    birincisi, per sıralamasına girebilmesi için, herhangi bir oyuncunun sezon boyunca en az 500 dakika forma şansı bulması gerekli. aksi takdirde, sıralamada bulunması pek de sağlıklı değil. ikincisi de takımların tercihleri. detroit pistons ve golden state warriors örneği. pistons, çok daha az pozisyon sayısı ile maçlarını sürdürürken warriors, rakibine kıyasla hızlı hücum tercihinden dolayı fazla pozisyon buluyor. burada da devreye katsayılar giriyor.

    tabii, işin bir de diğer yüzü var. lebron james, chris paul veya kevin garnett'ten ziyade. içlerinde jason collins, francisco elson ya da brian scalabrine geçen cümleler.

    7.00: smush parker, denver nuggets
    6.84: francisco elson, milawkuee bucks
    6.64: dominic mcguire, washington wizards
    6.55: jeff mcinnis, charlotte bobcats
    6.15: jarron collins, utah jazz
    5.89: mardy collins, new york knicks
    5.11: brian scalabrine, boston celtics
    4.47: casey jacobson, memphis grizzlies
    4.23: trenton hassell, new jersey nets
    3.45: jason collins, minnesota timberwolves

    nba.com ile john hollinger'ın per hesaplamaları arasında bazı farklar var, yine de.

    hollinger, per kavramına daha komplike bakıyor. bu yüzden, formülü biraz daha karışık. oyuncuların istatistiklerini önce 40 dakikaya orantılıyor, ardından belli katsayılarla hesaplamalar yapıyor. nba.com, daha basit bir yöntem belirlemiş durumda: [(pts + reb + ast + stl + blk) - (fga-fgm) + (fta-ftm) + to)] bu yüzden, espn ve nba arasındaki per görüntülerinde farklılarla olabilir.

    john hollinger'ın hesaplarına göre, 2008-09'daki en verimli 5 oyuncu:

    32.05: lebron james, cleveland cavaliers
    30.69: chris paul, new orleans hornets
    29.14: dwyane wade, miami heat
    25.72: dwight howard, orlando magic
    25.23: kobe bryant, los angeles lakers

    son olarak, bir noktaya daha değinmiş olalım. 1986-87 sezonu'ndan itibaren gerçekleşen performanslar, hesaba katılabiliyor. çünkü, formül içerisindeki tüm istatistiklerin aynı anda devrede olduğu ilk sezon, 1986-87. buna bağlı olarak, son 21 yıldaki en iyi 25 ''tek maç'' performansının (ki eşitliklerden dolayı 27'ye çıkıyor) 14'ünde michael jordan ismi var.

    peki, birinci sırada kim var? 81 sayılık performansıyla kobe bryant? hayır, yine michael jordan. 28 mart 1990. cleveland cavaliers deplasmanı. chicago bulls, uzatmalar sonrasında rakibini 117-113 mağlup ediyor. michael jordan'ın performansı fena değil. 23-37 saha içi isabeti. 21-23 serbest atış isabeti. 7 hücum ribaundu. 11 savunma ribaundu. 6 asist. 4 top çalma. 1 blok. 2 top kaybı. 5 faul. 69 sayı.

    28 mart 1990. 64.6'lık per ile michael jordan, bu anlamda tüm zamanların en iyisi. (tek maç performansları göz önüne alındığında.)

    kobe bryant'ın 22 ocak 2006 günü toronto raptors önündeki performansının (28-46 saha içi isabeti. 18-20 serbest atış isabeti. 2 hücum ribaundu. 4 savunma ribaundu. 2 asist. 3 top çalma. 1 blok. 3 top kaybı. 1 faul. 81 sayı.) karşılığı ise, 63.5 per. üçüncü sırada da 27 ocak 1990 günü takımı utah jazz'in milwakuee bucks'ı 144-96 mağlup ettiği gecede sergilediği performansla karl malone var: 60.2 per.

    per konusunda tek bir normal sezon maçında 60.0 barajının üzerine çıkan üç oyuncu, michael jordan, kobe bryant ve karl malone.

    playofflar'daki en iyi performans ise yine michael jordan'a ait. 29 nisan 1992. chicago bulls'un miami heat'i 119-114 mağlup ettiği karşılaşmada jordan, 20-30 saha içi isabeti. 1 hücum ribaundu. 4 savunma ribaundu. 5 asist. 4 top çalma. 2 blok. 2 top kaybı. 3 faul. 56 sayı. jordan'ın bu performansının per karşılığı, 49.8.
    "bu harika yazı için http://eraysozen.blogspot.com/ a bakmanız yeterli olacaktır"
  • basketbolda, basketbolcunun oyuna kattigi herseyin sayiya dokulmus hali. nba'de en yuksek kariyer efficiency ortalamalarina sahip oyuncular asagidakilerdir:

    ---------------------------------------
    1. michael jordan - 27.91
    2. shaquille o'neal - 26.87
    3. lebron james - 26.20
    4. david robinson - 26.18
    5. wilt chamberlain - 26.13
    6. bob pettit - 25.37
    7. tim duncan - 25.05
    8. neil johnston - 24.67
    9. charles barkley - 24.63
    10. kareem abdul-jabbar - 24.58
    11. magic johnson - 24.11
    12. karl malone - 23.90
    13. dirk nowitzki - 23.84
    14. kevin garnett - 23.81
    15. kobe bryant - 23.64
    16. hakeem olajuwon - 23.59
    17. larry bird - 23.50
    18. oscar robertson - 23.18
    19. tracy mcgrady - 23.07
    20. yao ming - 23.03
    21. jerry west - 22.90
    22. elgin baylor - 22.70
    23. elton brand - 22.38
    24. moses malone - 22.31
    25. julius erving - 21.97
    26. dolph schayes - 21.94
    27. john stockton - 21.83
    28. pau gasol - 21.77
    29. bob lanier - 21.69
    30. clyde lovellette - 21.67
    ----------------------------------------
  • oldukça yanıltıcıdır. örneğin new york knicks tarihinin maç başına bu istatistik açısından en etkili oyuncusu kimdir dersiniz? patrick ewing mi, latrell sprewell mi? yoksa bernard king veya carmelo anthony mi dersiniz? hayır enes kanter çıkıyor.

    bana göre bu istatistikten daha manalı olan value over replacement ve box plus minus istatistikleridir.
  • oyuncunun basketbola kattığının sadece rakamsal olayıyla ilgilenir. final serisinde atılan bir son saniye üçlüğüyle seyirciye taco hediye etmek amacıyla atılan bir üçlüğü aynı kefeye koyar. iyi savunmacıların hakkını vermez, tabii 7 blok ve 6 top çalmayla oynamazlarsa. bu puanlamaya göre chris paul'un savunması sidney moncrief'inkinden iyidir. ne kadar sağlıklı olduğu elton brand'in moses malone'dan, tracy mcgrady'nin de jerry west'den daha üstte olmasından anlaşılır. amerikan futbolu'ndaki passer rating/qb rating olayının basketbola da çakılmaya çalışılmış halidir. gereksizdir.
  • (bkz: win shares)
hesabın var mı? giriş yap