plazma
-
sıcaklığı yükseltilen maddenin iyonlaşmış haline verilen isimdir. moleküllerin atomlardan farklı olarak 2 tane daha serbestlik derecesi bulunur, bunlar titreşimsel ve dönel serbestlik dereceleridir.
bir gazın sıcaklığı arttıkça, moleküllerin titreşimsel enerjisi artar, öyle ki bir noktadan sonra oda sıcaklığında dikkate alınmayan 3. dönel eksenin serbestlik derecesi de 500 derece üzeri sıcaklıklarda artık dikkate alınmaya başlanır.
buna rağmen gazın sıcaklığı yükseltilmeye devam ederse bir noktadan sonra titreşim enerjisi artık o kadar yükselir ki moleküller arası bağları kırar. bu sıcaklıklardan itibaren ideal gaz denklemi çöp olur ve artık kullanılmaz. gazın dinamiğini çözebilmek için kimyasını modellemek gerekir. zira gazdaki moleküler bağlar kırılsa da bunların gazdaki bütün moleküller için kırılması sıcaklık arttıkça devam eder.
örneğin havayı ısıtırsanız, oksijen moleküllerin kırılması 2500 kelvinde başlarken ancak 4500 kelvinde tamamlanır. azot molekülleri ise daha yüksek sıcaklıklarda, 4500 kelvinde kırılmaya başlarken 9000 kelvinde ancak tamamlanır. tabii basınç arttıkça bu değerler daha da artacaktır. azotun oksijenden daha geç kırılmasının nedeni ise, oksijen 2 bağ yaparken, azot molekülünün 3 bağ yapmasıdır. bağların kırılması için daha çok enerji gerekmektedir.
eğer bu bağların tamamen kırılması gerçekleştirildikten sonra da sıcaklık artırılmaya devam ederse, atomların titreşim enerjisi o kadar artar ki, ya farklı tip atomlar elektron seviyelerindeki farktan dolayı birbirleriyle normal sıcaklıklarda kararsız olacak bağlar yaparlar ya da elektronlarını kaybederler.
işte hem serbest elektronların, hem de pozitif yüklü iyonların olduğu maddenin bu haline plazma adı verilir. genellikle atmosfere giriş aşamasında görülse de, plazmanın birçok farklı alanda daha kullanımı vardır. bunlar arasında plazma yakıtlı uzay roketleri örnek olarak verilebilir.
örneğin dünya'ya dönecek bir insansız uzay aracında ablatif ve rejeneratif ısı kalkanları mevcuttur. bunlar hipersonik mach rejiminden dolayı atmosfere girerken etrafında bir şok tabakası yaratır ve bu hipersonik rejimden dolayı şoktan sonra plazma oluşur. bu yüksek sıcaklıktan dolayı mürettabatın ve uzay mekiğinin aşırı ısıdan korunması gerekir, ısı kalkanı bu yüzden bir mekiğin en kritik komponentidir.
örneğin mars'ın atmosferi %90'dan fazla oranda karbondioksitten oluşur. eğer mars'ın atmosferine girecek bir ısı kalkanı tasarlanacaksa, mach sayısının ve giriş şartlarının karbondioksit plazma haline gelene kadar sıcaklığı artırılarak değerlendirilmesi gerekir. çünkü co2 triatomik bir gaz olduğu için serbestlik dereceleri bambaşkadır. -
-
--- spoiler ---
bu mal dişi bir gün manyağın tekinin damarına basar, adamı delirtmek için elinden geleni yapar, adam sonunda delirip bunun kafasını bir şeyler ile ezer, sonra bu olay vahşi adam masum kızı öldürdü diye haber olur ve hepiniz burada duyar kasarsınız...
--- spoiler ---
enteresan bir canli.
toplu taşımada kendisine yer vermeyen erkeğe hakaret edip, fotoğrafını paylasan kadına bakış açısı tam olarak yukarıdaki gibi.
efendim ben bırakın böylelerinden yer beklemeyi aynı araca binmeyi uygun görmeyenlerdenim. kazara yanıma bir erkek otursa içim içimi yer mesela. sonra yanına erkek oturdu diye rahatsız olan medeniyetsiz kezban oluruz biz.
nasıl tiplerle bir arada yaşıyoruz. şaka gibi değil mi?
zaten herkes damarına basanin kafasını eziyor. -
https://www.bidouille.org/prog/plasma
adresinden nasil yapilabileceginizi ogrenebileceginiz demo seyi. -
entry lerinden oldukça zeki biri olduğu izlenimi aldığım yazar.
-
kanda alyuvarlarla akyuvarların içinde bulunduğu sıvı.
-
kendi kendini mi imha etti bilmiyorum ama, bir anda ortadan kaybolmuş yazar.
-
maddenin dördüncü halidir. plazma, magnetik alandan etkilenmediği veya elektrik yüklenmediği durumlarda gaz gibi davranır. astronomik ölçekte plazma sıradan bir şeydir. güneş bir plazmadır, ateş bir plazmadır, floresan ve neon lambaları plazma içerir.nasa'dan dr. dennis gallagher dediği gibi kainatın % 99.9'u plazmadır, uzayda dünya gibi çok küçük bir parça kayadır.
-
maddenin çok yüksek enerjili, atom, iyon, molekül ve serbest elektronların bir arada olduğu akışkan halidir.
plazmanın kullanım alanları -
bundan 500 milyon yıl önceye kadar karada canlı yok iken bitkiler vardı. bunlar arasında eğereltiotunun şimşek ile tutuşması sonucu dumanlar alevlenmişti, yükselen alevler ne katı, ne sıvı ne de gazdı. maddenin 4. hali hali dediğimiz plazmaydı ve dünya ilk kez ateş ile tanışmıştı.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap