prime lens

• zoom yapmayan, sabit odak uzakligina sahip lenslere denir. genelde en keskin fotograflari bu tur lensler ceker ve hizlidirlar (f/2 ve asagisi).
• 20-30 yil oncesinde kadar butun fotograf makinalarinda standart olarak 50 mm prime lensler kit lens olarak verilirdi, eger pahali bir makina aldiysaniz f1.4 yoksa anca yarisi kadar isik alabilen f1.8. sonra insanlar nedense zoom yapabilmeyi hizli lenslere tercih etmeye basladilar.
• ilk akla geleni 50mm f1.8'dir. ortalama değerlere sahip olduğu için yaygın kullanılır.
  
  peki bu prime lens nedir ve özellikleri nelerdir?
  prime lens sabit odak uzaklığı olan lenslere verilen genel bir isimdir yani zoom özelliği yoktur.
  
  siz hareket etmedikçe vizorden gördüğünüz görüntüye lens üzerinden müdahale etme şansınız yoktur, yakınlaşma veya uzaklaşma söz konusu değildir bu sebeple fotograflamak istediğiniz anı kadraja yerleştirirken sorun yaşayabilirsiniz. sağdan soldan kadraja girmesini istemediğiniz objeler yüzünden şekilden şekile girmek zorunda kalabilirsiniz.
  
  sabit odak her zaman ihtiyaçları karşılamayacağından yedek makinanız yok ise lens değiştirmek zorunda kalacağınız anlamına gelir. stüdyo ortamında bile üşenenler^* için açık havada tozdan, havadan sakınarak bu işi yapmak daha da zor bir hal alır.
  
  bu lensleri biraz kötüler gibi başladık ama her lens gibi bunun da kullanım alanı vardır ve gayet de şahsına münhasır bir lenstir üstelik seveni de çoktur. genellikle de portre fotograflarının çekimi için kullanılırlar.
  
  mercek yapısı ve sayısı itibariyle daha keskin ve renkleri daha canlı görüntü verirler. diyaframları daha geniştir bu da alan derinliği konusunda avantaj sağlar, beni net çek ama arkam bulanık olsuncu arkadaşlarınızı mutlu eder. ayrıca diyafram genişliği düşük ışık koşullarında iyi performans gösterir.
  
  diğer lenslere nazaran fiyatının uygun olmasına rağmen verdiği keyif yüksektir.
• nikon'un kutsal prime üçlemesi;
  
  (bkz: nikon af nikkor 35mm f/2d) ~ (bkz: nikon af-s nikkor 35mm f/1.4g)
  (bkz: nikon af nikkor 50mm f/1.4d) ~ (bkz: nikon af-s nikkor 50mm f/1.4g)
  (bkz: nikon af nikkor 85mm f/1.4d if) ~ (bkz: nikon af-s nikkor 85mm f/1.4g)
  
  fakir adamın üçlemesi ise daha çok şuna benziyor;
  
  (bkz: nikon af nikkor 35mm f/2d)
  (bkz: nikon af nikkor 50mm f/1.8d)
  (bkz: nikon af nikkor 85mm f/1.8d)
• fotoğraf dünyasına giriş yapıp o tutkuya kapılanların karşısına er ya da geç çıkar bu tabir: prime lens veya sabit lens. çoğu kişi fiyatlarına bakınca hemen vazgeçer bu sevdadan (bkz: ülke ekonomisinin felakete koşması). söz konusu otomatik odaklanma ise fiyatlar ekonomi dostu değildir.
  
  fakat çoğu bilmez ki makinelerine uygun bir adaptörle manuel sabit lens takarak bu sevdayı, coşkuyu doruklarına kadar yaşayabilirler. örneğin samsung nx300 cihazıma 50 tl'ye bir m42 adaptör alıp, 60 tl'ye de bir adet helios 44 2 serisi sabit lensi kullanabilirsiniz.
  
  ben 18-55 ve 50-200 lenslerime ek olarak chinon ve heliosm42 sabit lens aldım şu ana kadar. performans / fiyat oranı o kadar muhteşem ki devamı gelecek.
• af konusunda roketlemek isteyenlerin tercihi.
  tele lens af karşılaştırmalarında duyacağınız genel cümle şu şekilde olur:
  xx-xxx mm zoom lens af gayet hızlı bik bik.
  xxx mm roket. yakalayamıyorsa makineniz yeterince hızlı değildir.
• en iyileri canon 85mm f:1.8'dir.
• sabit odak uzaklığına, yani basit bir tabirle, lensin zoom halkasını çevirerek uzağa ve yakına zoom atma özelliğine sahip olmayan lenslere verilen isimdir.
  
  genelde porte ve ürün fotoğrafçılığında tercih edilir çünkü çekmek istediğimiz obje bizim kontrolümüzdedir. kadrajı, fotoğrafı çeken kişi ya kendisini ya da objesini hareket ettirerek ayarlayabilir.
  
  aklıma gelen tek dezavantajı;
  diyelim ki sokak fotoğrafçılığı yapmak istiyorsunuz ama elinizde 35mm, 50mm, 85mm, 135mm vs. gibi lenslerden bir tanesi var. bu size kısıtlı olanaklar tanır. hareket etmek, objeye yakınlaşmak ya da uzaklaşmak zorundasınız. oysaki zoom lens ile sadece zoom halkasını çevirerek istediğiniz kareyi yakalarsınız (aslında bu bahsettiğim dezavantaj bile değildir, sadece sık kullanım alanı olan ve sıkça sorulan, "sokak fotoğrafçılığında prime lens kullanımı nasıl olur?" sorusuna bir yanıt mahiyetindeydi).
  
  avantajları ise;
  -açık diyafram (f/2.8, f/2, f/1.8, f/1.4...) özelliğine sahip olmaları ve bu sayede alan derinliğine (arkası bulanık) sahip fotoğraflar elde edebilme,
  -açık diyaframdam dolayı düşük ışıkta güzel sonuçlar verebilme,
  -keskinlik ve netlik konusunda "vay be ne güzel çıktı" dedirttirebilme.
  
  ek bilgi: daha keskin ve net olmalarının nedeni, bu lensler sabit odaklı bir şekilde dizayn edildikleri için mercekler tek bir açıya odaklanmış ve o açıda da tabiri caizse ellerinden geleni yapmakla mesuller. zoom lenslerde her açıda netlik kazanacağız diye her bir açı kendinden taviz vermektedir ama bu prime lenslerde geçerli değil. "sana verdik tek bir açıyı, elinden gelenin en iyisini yap, tek görevin budur senin" deniliyor merceğe. olay aslında bundan ibaret.
• prime lensler sabit açıda lenslerdir. standart lensler f/0.95 ten başlar ancak bunun altına inen özel üretim lensler de var. standart lenslerde en çok görülen stoplar f/1.2, f/1.4, f/1.8 dir.
  
  zoom lenslere gore daha kücüktürler ve daha az optik elemandan oluşurlar. daha az hareketli parçaları vardir. bu nedenle f/1.4 bir prime ne kadar kaliteli olursa olsun f/2.8 bir zoom lensten her ikisi de f2.8 acikligindayken cok az bir miktar daha fazla isik gecmesine neden olacaktir. bunun nedeni daha az optik eleman, ve bunun sonucunda daha az kirilma olmasidir. zoom lensin genelinde ortalama olarak yakin bir isik olcumu yakalansa da prime lens ile ayni aciklikta daha fazla isik yakalanacaktir. bu da zoom lens ile gorulmeyen parlamalarin yakalanmasina, gorulmeyen renk tonlarinin kaydedilmesine yol acar. bu farklar gece fotografciliginda acikca gorulebilir. gunduz isiginda cekilen bir fotografta da genele yayilan daha aydinlik bir fotograf sağlayacaktır. burada belirtilen farklar bir olcude post edit programlari ile giderilebilir ama prime lensin sonuclarinin da gelistirilebilecegini unutmayin.
  
  zoom lensler daha ufak oldugundan f1.2 bir lens taşınabilir boyutta üretilebilir. bu da daha bulanık arka alan görüntüsü ve daha dar bir net alan derinligi saglamak icin avantaj saglar. yani secilen konuya odaklanildiginda arkada kalan nesneler bulaniklastirilarak konu olarak secilen nesne izole edilebilir.
  
  eskiden zoom lenslerle prime lensler arasında keskinlik konusunda da farklar vardı ancak bugün zoom lenslerin geliştirilmesiyle bu farklar en üst seviye zoomlar için ortadan kalkti.