propofol

• propofol verdiğiniz hastalara ne sorarsanız sorun doğru cevap verirler ve size söylediklerini de kesinlikle hatırlamazlar.
• ozellikle brons düz kaslarinda gevseme yaptigi icin ameliyat olacak astim hastalarinda tercih sebebidir.dogruyu soyleten ilac sanildiginin aksine propofol degil bir benzodiazepin olan midazolamdir.
• propofol anestezide induksiyon icin kullanilan hipnotik bir ajandir, yani amaci anestezinin devamini saglamak degil baslangicta hizli bir sekilde hastayi uyutmaktir dolayisiyla birkaç örnek dışında genel olarak anestezinin idameside kullanılmazlar. ancak turlu ekollerde perfuzatorle surekli infuzyon halinde verilebilmektedir. temel olarak anestezinin idamesi narkotikler ve inhalasyon ajanlari ile saglanir, bu sure zarfinda hastanın immobilizasyonu acisindan da noromuskuler bloker ajanlar uygulanir.
  
  propofol uygulandigi bolgeden baslayarak santrala dogru hafif-orta siddette bir yanma hissi uyandirir. bunun onlenmesi icin lokal anestezik ajanlar kullanılabilir. ancak bu ajanlar propofol enjeksiyonu oncesinde uygulanmaz, bilakis propofolun çekildigi enjektore propofolun ardindan eser miktarda cekilerek karistirilir ve birlikte uygulanirlar.
  
  bir çok tip ogrencisi ameliyat olduklari zaman bu ilacin hastasi olurlar. hatta uyumadan once yaninda ameliyata giren arkadasina "olm, hemen bunun ismini al. bi sise raki icmis gibiyim. almazsan serefsi........" gibi demecler veren kisiler de mevcuttur.
  
  (bkz: ayyas tip ogrencileri)
• anestezi teknikeri bunu sol damardan vermeye başladıktan iki üç saniye sonra teknikerle göz göze geldim. böyle bir mutluluk yok. "oooğ hocam bu çok iyiymiş ya" dedikten sonrasını hatırlamıyorum. aradan 10 dakika geçmiş. uyandığımda muhabbet kuşlarının delirdiği anlardaki gibi takır takır, dur durak bilmeden konuştum. 5 dakika sonra ise normal kimliğime döndüm.
  
  verdiği mutluluk hissine dayanarak söylüyorum, kesinlikle bağımlılık yapar. kolay ulaşılamaması lazım.
• propofolle alakalı zaten yeterince bilgi verilmiş. bende söylenmeyen vede dikkat çekmek istediğim birkaç şey eklemek istiyorum.
  propofol etki süresi hızlı başlayan ve hızlı biten bir anestezik ilaçtır. kol-beyin kan akımı süresi kadar kısa bir sürede etki eder. bu kadar kısa sürede etki etmesinin sebebi ise güçlü lipofilik (yağda çözünür) özelliğinden kaynaklanmaktadır. ıntravenöz olarak kana verildikten sonra kanda nerdeyse hiç çözünmez (kanın hidrofilik özelliği) ve kan-beyin bariyerini hızlıca ve kolayca geçerek, etki edeceği reseptöre ulaşır (kan-beyin bariyerinin lipofilik özelliğinden dolayı kolayca çözünür).
  etki suresinin kısa olmasının sebebi ise; 'bir karaciğer kan akımı hızı' kadar kısa bir sürede metebolize edilmesiyle alakalıdır. böylece karaciğer kan akımını azaltan ilaçlar (beta blokörler gibi) propofolün etki süresini uzatır. yani kısacası karaciğer enzim sistemleriyle, diğer ilaçlara oranla daha az ilişkilidir.
  bir diğer özelliği ise konteks duyarlı yarılanma ömrünün kısa olmasıdır. burdaki konteks ilacın infüzyon suresini belirtiyor. yarılanma ömrü ise, propofolün plazma konsantrasyonun yarıya düşmesi için geçen süreyi. tüm bunlar bilgisayar modellemeleri ile ortaya çıkarılıyor. bir karşilaştırma ile daha detaylı bir şekilde açıklamaya çalışalım. mesela propofol ve dormicum infüzyonu süresi uzadıkça, dormicumun etki süresi giderek uzarken (yarılanma süresi uzarken), propofolün uzamaz yada daha az uzar. (burda propofol infüzyon sendromuna dikkat etmek gerekiyor. bu sendrom genellikle belli bir sürenin yada dozun üzerinde propofol kullanımı sonrası görülen ölümcül bir komplikasyondur. o yüzden propofole dikkat!!!)
  yani bu şu demek; propofol birkaç saatlik tiva (total intravenöz anestezi) için uygunken, yoğun bakım hastaları gibi orta uzun süreli sedasyon vs için yada literatürde belirtilen doz yada sürelerin üzerinde uygun değildir.
  genelde ameliyat olacak hastalar propofolü hem sever hem sevmez. sevmezler çünkü doku irritasyonu yaptığından dolayı damardan verilirken inanılmaz bir ağrı yapar. o yüzden lidokainle birlikte kullanılması önerilir. hastalar severler çünkü çok doyurucu ve huzur verici bir uykusu vardır (bu benim tecrübem).
  birde propofolün en sevdiğim özelliği çok güçlü bronkodilatör olmasıdır (buraya dikkat çünkü bi o kadar da güçlü solunum baskılayıcısıdır, o yüzden herzaman herkesin ,heryerde kullanması uygun değildir). ayrıca bu güçlü bronkodilatör özelliği ameliyathanede hayat kurtarıcı olabiliyor.
  bir diğer dikkat edilmesi gereken özelliği ise, güçlü vazodilatör özelliği. buda özellikle yaşlı, kardiak problemleri olan (özellikle sınırda ve düşük ejeksiyon fraksiyonu olanlar ile, hipotansiyona ve hipoperfüzyona hassas organ hasarı olan hastalar) hastalarda dikkatli olmayı gerektirir.
  propofolün yumurta lesitini ve soya icerdiginden dolayı, soya alerjisi olanlarda kullanilmaması öneriliyor. burda akla yumurta alerjisi geliyor. literatüre baktığımızda bazı kaynaklarda yumurta alerjisi olanlarda da kullanılabileceği belirtilmiş. sebep olarak ise; birçok kişinin yumurtanın beyazına alerjisi olması ama propofolün içindeki lesitinin yumurtanın sarısından üretilmesi gösterilmiş. bizede uzmanlarımız asistanken kullanmayın demişlerdi. bilemiyorum. bu konuda her hekimin, literatürü detaylıca tarayıp kendisinin karar vermesi gerektiğini düşünüyorum. açıkcası ben her ilaca, yumurta alerjisi olsada olmasada, 'her ilaç anaflaksi yapabilir' mantığı ile, hazırlıklı bir şekilde yaklaşıyorum.
  edit: azalirken uzarken diye degiştirildi.
• intravenöz enjeksiyon ile kullanılan genel anestezik . süt rengindedir. bulantı- kusma yan etkileri az , hafıza kaybına sebebiyet vermeyen avantajlı bir anesteziktir. reçete dışı ulaşılabilen ülkelerde uykuya dalmakta sıkıntı çeken insanlar kullanıyor. (bkz: propofol uykusu) bu şekilde ülkemizde de bazı anestezi uzmanı veya asistanı hekim arkadaşların kullanımı ve maalesef ki ölümleri duyuluyor. çünkü doza bağımlı olarak hipotansiyon ve solunum baskılaması yapıyor. bu ilaç yüzünden meydana gelen ölümlerden en meşhuru hemen herkesin bildiği gibi michael jackson'ınki.
  
  ek olarak herhangi bir şekilde doktorunuz tarafından propofol aracılığı ile anestezi altına alınacaksanız ve yumurtaya alerjiniz varsa bunu da hatırlatın, ki size her halükarda sorulacak olmasına rağmen bilinmesinde fayda var.
• şu an türkiye'de depolarda olmayan, hastanemizde bitmesi ile operasyonlara ara verdiğimiz ilaçtır.
• 2,6-diisopropylphenol. lipid içeriği azaltışmış türevi olan ampofol, daha az bakteriyel kontaminasyon riski içerir. fakat lipid içeriğinin azaltılması, enjeksiyon yerindeki ağrıyı arttıran bir faktördür.
• düzenli alkol alan kişilerde küçük miktarlardaki enjeksiyonu bile kalp ve solunum durmasına (bkz: apne) (bkz: bradikardi) yol açabilen ilaç.
• sadece ameliyathanede değil ameliyathane dışında da hayat kurtarıcı bir ilaçtır. kendi subjektif deneyimim: genel durum bozukluğu ve dirençli status epileptikusta hayat kurtarıcıdır. bugüne kadar işe yaramayan sadece 1 hastam oldu.