rahmet yolları kesti

• "bu dünyada üç mahluka katiyen insaf etmeyeceksin: bindiğin ata, sevdiğin karıya, bir de cebindeki paraya."
  
  bu cümleyi kemal tahir uzun iskender'e söyletiyormuş. felsefesine gram katılmasanız bile okurkenki canlılığına, dil kıvraklığına, kurulan evrenin duygusuna ve tarihselliğine değer rahmet yolları kesti. bu dadından yinmez dil, tarihi^* ve genelde soft olmakla birlikte skandalöz, ensestiyöz, arzulu cinsellik kemal tahir'in bütün kitaplarının özel damgasıdır. onda bidiğiniz aşkı fazla beklemeyin, ama kemal tahir seks satar'ı erkenden keşfetmiş, kendi nişini yaratmayı bilmiştir.
  
  bir de uzak ve dolaylı bağlantı. bela tarr'da hele de satantango'da hiçbir sinemacıda görülmeyecek kadar sert ve sevimsiz yağmur (artı vıcık vıcık çamur) kullanımı vardır. bizim edebiyatımızda buna en yakın yağmur tasviri her halde adından da belli olan rahmet yolları kesti'de olsa gerektir. keşke hemen şu sıra kitabı yeniden okuyabilecek olsam.
  
  kemal tahir'in ince memed ve eşkıya tiplemesine karşı çıkardığı romanı (hangisi erken çıkmış olursa olsun) rahmet yolları kesti'dir.
  
  "yiğit bu dünyada nam için yaşar."
  
  [silahı bir ömür boyu taşırsın, bir kez gerek olur.] metinde nasıl geçtiğini anımsayamıyorum, bu mealen anımsama.
  
  "köyün kamburu kambur değildi, ince uzun, tığ gibi bir delikanlıydı demeli, bunu da en az köyün kamburu kadar inandırıcı bir kitapla meydana koymalı. yedi çınar yaylası'nda çınarların yedi tane değil de üç tane olduğu, rahmetin de katiyen yolları kesmediği gene aynı yoldan eserle gösterilmelidir." kemal tahir - notlar (sanat - edebiyat 2)
  
  "işte böyle, ömrüm seni sevmekle nihayet bulacaktır. rahmet yolları kesti'nin fransızcasını aldım. hasretle." nazım hikmet'ten münevver hanıma mektup
  
  (bkz: kemal tahir/@ibisile)