reichstag yangını

• takvimlerin,27 $ubat 1933 tarihi gösterdigi günün ak$amında almanya'nın berlin $ehrinde nasyonal sosyalistlerin ileri gelenlerinden joseph goebbels'in evinde ziyafet verilmektedir.davetliler arasında henuz yeni $ansölye olmu$ adolf hitler'de bulunmaktadır..yemek esnasında bir telefon gelir.telefondaki ki$i lakabı putzi olan ernst hanfstaengldir.hanfstaengl heyecanlı bir ses tonuyla telefonda "reichstag yanıyor..reichstag yanıyor.." diye bagırır..fakat goebbels bu iddiayı yeterince inandırıcı bulmaz ve ilk olarak durumu hitler'e bildirmemeyi daha uygun bulur.o sıralarda ise,ba$bakan yardımcısı evinde donemin cumhurba$kanı konumunda olan paul von hindenburg'u agırlamaktadır..onların bulundukları mevki ise reichstag'a oldukça yakındır ve dumanlar pencerelerden seçilmektedir..yangını gören ba$bakan yardımcısı,kendi arabasıyla hindenburg'u evine kadar emniyetli $ekilde ula$tırır.bu sırada durumu tekrar degerlendiren goebbels bir kaç telefon sonucunda reichstag'ın gerçekten alevler içerisinde olduguna emin olduktan sonra durumu hitler'e bildirir..ziyafet yarıda kesilerek anında reichstag'ın bulundugu yere gelinir^*..hitler oldukça kızgındır.lakin ondan daha kızgın olan birisi varsa o da goebbels'dir..zira goebbels o gün,gestapo $efi rudolf diels'e döner ve "i$te komunist ihtilali ba$lıyor! bir dakika bile bekleyemeyiz.acımak yok.her komunist bulundugu yerde öldürülecek.bütün komunist vekilleri hemen bu gece sallandırılacak.." $eklinde emir verir..
  
  sonrasında nurnberg mahkemesinde dahi yangının,tam olarak iç yüzü aydınlatılamaz.fakat yangının naziler tarafından,kendi siyasi amaçları dogrultusunda çıkarıldıgına dair $upheye yer bırakmayan kanıtların mevcut oldugu su yüzüne çıkar..nazilere yönelik ve dogruluk payı yuksek olan iddialardan biri $udur;
  hitler'in yakınında bulunan isimlerden olan hermann goering'in oturdugu yer olan ba$bakanlık sarayından reichstag'a kalorifer borularını geçirmek için öncesinde bir tünel kazılmı$tır.sonrasında s.a isimli kıtaların lideri olan karl ernst,kendisine baglı hücum taburlarından birkaçını tünelden reichstag'a geçirir.ellerindeki bol miktardaki yanıcı ve kimyevi maddeyi reichstag'a dökerek geldikleri yoldan geriye dönerler.bu olayın birkaç gün öncesinde ise s.a'lardan birkaç ki$inin bar da rastladıkları bir kundaklama hastası,yarı kaçık hollandalı komunist marinus van der lubbe'yi ise ufak tefek parçalar yakması için içeri sızdırırlar.buldukları ki$inin komunist olması naziler için inanılmaz bir $anstır..ve onlar bu $ansı iyi degerlendirmeyi bilmi$lerdir..
  van der lubbe yangını ba$lattıgı gerekçesiyle hemen orada yakalanır ve sonrasında mahkemeye çıkarılır.mahkemede suçu sabit görülür,idam edilir.seçimlerden hemen önce meydana gelen bu olay nazilerin iktidar için göze alamayacakları $eyin olmadıgına dair en ciddi kanıtlardan biridir.fakat adolf hitler'in planları istedigi gibi yolunda gitmemi$ -en azından yangın sonrasında- ve istedigi oy destegini seçimlerden sonra alman halkından alamamı$tır..
  
  faydalanılan kaynaklar;
  william l. shirer-nazi imparatorlugu-1
  rudolf diels-lucifer ante portas
• modern diktatörlüğün başlangıcı, bir nevi politika biliminin kilometre taşıdır. yönetim biçimi ne olursa olsun, bu tip eylemlerin amacı halkta korku uyandırmak ve istenilen düşmana yönelmelerini sağlamak için devletçe desteklenen ya da sadece bilinen ama engellenmeyen bir terör eylemini gerçekleştirmek, akabininde de kamu vicdanının "suçlu budur! bakın biz size bunların hepsi kötüdür demiştik!" şeklinde tezahür etmesini sağlamaktır.
  
  "...grant emergency powers to the prime chancellor.."
  
  bir yerden tanıdık herhalde..
• 1933 yılında tüm avrupa ya yayılan nazi ateşinin ilk tahribatı. naziler ve hitler sosyal demokratları ve komunistleri suçlamış, tepkilerini bu iddialara dayındırarak zulumlerine başlamışlardır. yıllar sonra yapılan araştırmalar yangının şu an ismini hatırlayamadıgım bir hollandalı anarşist tarafından çıkarıldıgını ortaya koymuştur.
• 12 mart muhtirasi oncesindeki ataturk kultur merkezi yangini'nin buyuk benzerlik gosterdigi provokasyon.
  devlet mekanizmasinin baski kurabilmek icin tarih boyunca basvurdugu en bilinen yontemlerden birinin, alman fasizmine saldiri gerekcesi yaratmak icin uygulanan ornegi.
  bayrak yakma provokasyonlari, hadep kongresinde bayrak indirilmesi, trabzon galeyanlari bu siniftan sayilabilir.
  ortaligi atese verenler, sonunda bu atesin kendilerini de yakacaginin farkina varmamislardir.
• (bkz: 15 temmuz 2016 darbe girişimi tiyatrosu)
• 11 eylül 2001'de abd'ye, 15 temmuz 2016'da ise türkiye'ye sıçramış yangındır.
• hitler ve partisinin ekmeğine yağ süren olay. şöyle ki, reichstag yangınını komünistlerin ülkeyi ele geçirme teşebbüsü olarak lanse eden hitler, olaydan bir gün sonra hindenburg'a, anayasanın kişi hak ve özgürlüklerini garanti eden bazı maddelerini ortadan kaldıran bir kararname imzalattı. bu kararnameye dayanılarak binlerce kişi tutuklandı ve tahmin edilebileceği gibi bunların arasında sadece yangından sorumlu olduğu düşünülen insanlar değil hitler'in siyasi düşmanları da vardı.
  
  hitler, parlamentodan yasama yetkisini 4 yıllığına kendisine devredecek bir "yetki kanunu" çıkarmasını istiyordu. fakat bunun için anayasanın değişmesi gerekeceğinden 2/3 çoğunluğa ihtiyaç vardı. reichstag yangını sonrası hindenburg'a imzalattığı kararnameyi burda da devreye soktu ve nazilerin parlamentodaki sayısal üstünlüğü ele geçirmesine yetecek sayıda muhalif milletvekilini tutuklattı. tasarı oylandı ve yıkıldığı güne kadar hitler diktatörlüğünün meşru temelini oluşturacak olan yetki kanunu oy çokluğuyla kabul edildi. artık hitler hem yasayan hem de yürütendi. hal böyleyken yargıyı da ele geçirmesi fazla uzun sürmedi.^** aslen nazilerce tertiplendiği sanılan reichstag yangınının tetiklediği bu süreçte hitler'in amacı kanuni bir perdenin arkasına gizlenerek iktidarı ele geçirmekti; başarılı da oldu.
• nazilerin çıkarıp muhalifleri bastırmak için kullandığı ibretlik yangın.
  ama filmin sonunu da söyleyeyim; diktatör yakalanacağını anlayınca kendisini sevgilisiyle beraber intihar ediyor.
• bu olaydan sonra hindenburg denen bunak reichstag fire decree'yi yayınlayarak nazi hükümetine olağanüstü yetkiler vermiştir.
  naziler de işlerine gelmeyen herkesi tutuklamaya girişmiştir.
  sonrası için (bkz: enabling act)
• bugün deniz baykalın parti grup toplantısında ergenekon operasyonunu benzettiği olay.