rigoletto

• g verdi'nin basyapit operasi..uc perde ve italyancadir..hikayesi victo hugo'nun pariste tek bir temsilden sonra cok kiskirtici ve ayartici oldugu gerekcesiyle yasaklanan oyunu "le roi s'amuse"'ye dayanir..hikayeyi modern zamanlarin en buyuk trajedisi diye tanimlayan g verdi bundan bir opera yapabilmek icin baya ugrasir ama cabalari italyan sansurculer tarafindan yeteneklerini itici ahlaksizliklar ve mustehcen sacmaliklara harcamakla suclanir..sonuc olarak ustunde baya calisilir ve herkesi hosnut edecek olan rigoletto ortaya cikar ve verdi besteyi ilk temsile yetismesi icin kirk gunde tamamlar..
• bir konu ozeti verelim: en bi ahlaksiz adam mantua duku sarayinda bir balo vermektedir..adi duk kontes ceprano ile flort ederken dukun kambur soytarisi rigoletto kocasi kont ile dalga gecer..bu arada bir baska kont olan monterone duku kizinin namusuna leke surmekle herkesin onunde suclar partinin icine eder..rigoletto da neyine lazimsa kontla dalga gecer ve ofkeli kont tarafindan lanetlenir..bu arada ayni aksamin ilerleyen saatlerinde rigoletto'nun kizi gilda intikam atesiyle yanan kont ceprano tarafindan kacirilir ve sarayina goturup bi guzel bastan cikarir..bu arada rigoletto da obur kont adiherneysenin lanetinin isledigini dusunerek intikam yemini eder ve onu oldurtmek icin sparafucile adinda bir kiralik katil tutar..sparafucilenin kizkardesi maddelena dukle asna fisne yaparken katil de isini bitirecektir guya..bu arada rigoletto ve dukun kendini en temiz duygularla sevdigine inanan safsalak gilda bu olaya kulak misafiri olurlar ve gilda bedbaht olur, babasi tarafindan avutulmaya calisilarak eve gonderilir..rigoletto da katili dukun cesedini geceyarisi getirmesi icin ayarlar..gilda ise kilik degistirerek doner ve maddelanin kardesine "artik ben de duke asigim bagisla onun canini" diye vikvik eden muhabbetine tanik olur..sparafucile de goturcek baska bir ceset bulmalari sartiyla kizkardesinin istegini kabul eder..gilda da kendini kurban etmeye karar verir (la havle)..rigoletto geceyarisi geldiginde kendisine dukun cesedi oldugunu sandigi bir cuval verilir, ama kendisi sonra uzaktan gelen dukun sesini duyunca cuvali acar ve canini hakka teslim etmek uzere olan kizini gorur..gilda da uzulme babacigim ask icin oldum hede hodo diyerek adami rahatlatsa da olmeden once lanet yerine gelmistir artik ve rigoletto yikilir tabi..
  anafikir: bilmedigin adama yamuk yapma, babalara gelme.
• "bella figlia dell'amore" adindaki super kalite quartet (rigoletto, gilda, duk ve maddelena), dukun kadinlar donektir ne yapsam yeridir seklindeki futursuz aryasi "la donna mobile" ve yine elimi sallasam ellisi seklindeki aryasi "questa o quella" en unlu parcalarindandir operanin..
• insanin tuylerini urperten bir prelude'u vardir
• ilk yazildiginda adi la maledizione^* dir.provalarinda bile ce$itli sansurlere ugramasi ve adinin begenilmemesi uzerine donemin polis memuru tarafindan adi rigoletto olarak degi$tirilir.
• ekşi sözlük izmir zirvesi 3te "aha sen demi susersin?" sendromu yaşatan suser. takip edeceğiz...
• budapeste de cok ciks bi bar adi..mekan super kizlar sahane..ancak saat 11 den sonra
• aralık 2003 ten itibaren mersin devlet opera ve balesinde sahnelenmeye başlayacak opera eseri..
• (bkz: bella figlia dell'amore)
• (bkz: caro nome)