riyad

• "suudi arabistan'ın başkenti" diye yazalım buraya da...
• dogusunda kirkbin amerikali yasayan, al-mamlakah (kingdom), faisaliah, euromarche, city plaza vb. alisveris merkezleri ile unlu olan, king saud universitesi ve imam universitesi gibi universiteleri bulunan, gecesi bile gunduz gibi paril paril parlayan, en zengin ve en iyi yapilandirilmis baskentlerden birisidir.
• gcc ulkeleri icerisinde dolasirken ilk kez dilenen bir arap gordugum, duzenli sayilabilecek ama son derece cirkin olan suudi arabistan baskenti.
  
  ulke uc ana bolgeye bolunmus durumda; eastern region - en onemli sehir endustrinin bulundugu dammam, western region - en onemli sehir kizildeniz kiyisindaki mekke ve medine ye yakinligi yuzunden haci akinina ugrayan cidde, ve central region - en onemli sehir burokrasi merkezi riyad.
  
  diger sehirleri gormedim, ama duydugum ve yasarken gozlemledigim kadari ile en muhafazakar sehirlerden biri imis -mekke ve medine'yi saymiyorum elbet. icki kesinlikle yasak, konsolosluklar ve illegal olarak compound larda bulunanlar haricinde alkol bulmak mumkun degil. hatiri sayilir bir westerner topluluk var compondlarda yasayan. turkler entersan bir sekilde berber ve asci olarak toplumda kendine yer bulmus, public bir yerde turkce konusunca insanlar turk oldugunu anlayabiliyorlar.
  
  attraction merkezleri; iki tane gokdelen var - ikisi de hayatimda gordugum en etkileyici modern binalar arasinda..biri faisalia, digeri kingdom..bir sekilde fotograflarini bulup bakmakta fayda var. bunlarin haricinde sehir de hicbi sey yok. land of misery. nargile icmek en onemli sosyal etkinlik, onlari bile insanlar cok socialize olmasinlar diye herhalde sehiden 30 dakika oteye atmislar..
  
  seriat polisi var, boyle hayvan gibi herifler, gorsen yolunu degistirirsin, alisveris merkezlerinde falan dolasiyorlar, yolda insanlari falan ceviriyorlar birseyi begenmezler ise. korkunc hikayeler duydum. eger ezan okunurken disarda falansan ve yemek yiyorsan ve seriat polisi gorursen hemmen uza! millet kosa kosa kaciyo. tam hayvanlar.
  
  benim basima gelmemekle beraber riyad'da bir compound yasayan br arkadasimdan duydugum hikayeye gore herifler telefonlari da dinliyormus, bu arkadasim manitasi ile ilgili konusurken bi ara herifin teki araya girip "sen ne pis seyler konusuyosun, sus!" gibi bisey demis, eleman korkudan hemen kapatmis.
  
  ah, en onemli kisim; yasarken bir an oyle bir an geliyorki dunya sadece erkeklerden olusmus gibi hissediyorsunuz. insanlar zaten pasakli ve pis, bi de kadin yok. kabus.
  
  kisaca allah kimsenin yolunu dusurmesin.
• unuttugum bir detay..expatler arasinda "chop chop square" diye anilan bi meydan var sehir merkezinde. kafa-kol buralarda ucuyor. anons ediyorlar, gidip izliyorsun. ben gormedim gerci ama denilen o ki kalabalik senn yeni oldugunu anlayinca one dogru itekliyormus, daha iyi gor de ibret al diye.
• bir ağustos günü yolumun düştüğü şehir. ağustos sıcağı öyle değil boyle olur dedirten, fırın kapağı açılınca yüzünüze gelen sıcak esintiye sahip bir şehirdir. otellerin tanıtımında 24 saat soğuk su şeklinde ilanlar görebilirsiniz
• qatar ve kuwait e gore oldukca serin olan memleket.
  jubail daha da serin..
• oldukca duzenli planlanan ve planlanmaya devam eden suudi arabistan baskentidir.
  
  riyad, burokrasi merkezi ve ozellikle de kralin yasadigi yer oldugu icin biraz daha kati kurallara sahiptir.
  
  ulke, aslinda 3 ana bolgeye degil, 13 bolgeye bolunmustur.
  
  insanlarin sosyallesmesi icin, sehir disinda sayilabilecek bir uzaklikta, sadece ailelerin girebildigi amusement parklar vardir. bu parklar birer lunapark olup, iclerinde yapay goller, piknik alanlari vb bir suru aktivite dahi bulunur. bunlara disardan bakan hic bir sey anlamaz, haricten gazel okur. colun ortasinda cimde piknik yapmak daha zevkli oluyor.
  
  seriat polisi diye adlandirilan adamlara mutawwa deniyor. bunlar tarafindan defalarca cevrildim, esim yanimdayken basini kapatmasi icin uyardilar. adamlarin ulkesinde, adamlarin kuralini degistirmeye degil, ona uymaya calisirsan rahat edersin. ne oluyor, bir iki dakika kapatiyorsun kafayi, sonra aciyorsun. adamlara saldirirsan, ya da dangalaklik yaparsan, adamlar sonucta polis ve istediklerini yaparlar. namaz vaktinde, namaz kilmiyorsan, kasinma, dolasma sokakta, bin arabana git, ya da araban yoksa dolasma ortada. kimse kosa kosa da kacmiyor ayrica. bir arkadas ve esinin yanina gelip, bu uyarinin bizim gibi yabancilarin daha rahat yasamamiz icin oldugunu, rahatsiz edilmememiz icin oldugunu kibar dille ve super ingilizceyle anlatanlar bile olmus.
  
  yok oyle telefon dinleyelim, spy cam koyalim, gelis gidislerini kaydedelim.
  
  insanlarin bir kismi pasakli ve pis. ama suudlu olanlarin uzerlerine giydikleri beyaz kiyafetlerde simdiye kadar bir tek leke bile gormedim. pasakli ve pis dedigimiz insanlar elleriyle yemek yiyor, yalin ayak dolasabiliyor, ama cok ilginc, uzerlerindeki beyaz kiyafet -ki omuzdan neredeyse topuklara kadardir- hic kirlenmiyor.
  
  kadin yok diye birsey yok, faisaliah ve kingdom kuleleri, ozellikle carsamba gunleri tiklim tiklim olur, kadini ve erkegi oradadir. kadinlar da var disarida, ama hepsi siyah bir kiyafet icindedir (zorunlu).
• insan buraya efsanevi bir varlik olarak gidip, odun olarak donuyor.
• kaldigim otelde namaz saatinde internet web eri$iminin bir yarim saat sureyle durdugu $ehirdir. ilk once kaale almadim bir sorun var diye dun ak$amdan beri bakiyorum tam ezan okunurken baglanti gidiyor, yarim saat eri$im yok allahtan msn i kapatmazsaniz sohbetlerinize devam edebiliyorsunuz, kapatirsaniz yarim saat o da baglanmiyor. (ulan proxylerde erisim zamanlari belirtilir de genelde calisma saatleri disi olur, bu amacla kullanildigini da gormu$ oldum)
• suudi arabistan'ın 13 bölgesinden (eyaletinden) biri.