• "robot" sözcüğünün kökeniyle ilgili doğrulu yanlışlı kimi yazılar yazılmış burada daha önce. öner ünalan'ın (ya da bilinen öteki adıyla ragıp gelencik'in) "dil günlüğü"nden (evrensel basın yayın, 2012) aşağıya alacağım kısa bölüm, öte yandan, daha derli toplu bilgiler veriyor (s. 23) :

    3 ekim '73

    [...] asimov, çek yazar karel çapek'in yazdığı bir oyunun 1923'te ingilizceye r. u. r. (rossum's universal robots) adıyla çevrildiğini andıktan sonra şöyle yazıyor: "... rossum had discovered the secret of creating artificial men. these were called 'robots' from a czech word meaning 'worker', and the word entered the english language and gained a strong hold there."

    webster'e göre çek dilinde 'robot' (robotnik) "serf" demekmiş. 'robota' zorunlu çalışma (iş) anlamına geliyormuş. ikisi de 'robotiti'den (ağır iş yapmak) türemiş. çapek, rossum'un yarattığı yapma insanlara bu adı vermiş. demek ki oyunun adı 'rossum'un serfleri' veya 'rossum'un ırgatları'. robot sözcüğü ingilizceye "yapma insan" anlamına bürünerek girmiş. "robot gibi" deyimi ise "mekanik olarak" anlamına kullanılıyor.

    sözcüğün serüveni ilginç! peki ama, çekler bugün 'robot' anlamına hangi sözcüğü kullanıyorlar? 'robotnik' eski anlamını korudu da ingilizceden 'robot' sözcüğünü mü aldılar; yoksa 'robot'a yeni bir karşılık mı buldular; yoksa 'robotnik'i her iki anlamda mı kullanıyorlar?
  • bülent ecevit'in çok güzel bir şiiri.

    ellerim dallar gibi açılır bazen allah'a,
    ki allah'tır veren bu güçsüz ellerimi benim
    senin, ellerimden güçlü ellerin ki, ben verdim.
    onlar kapalıdır allah'a...
    bir parça demirden ibaretsin allah'a göre,
    korkma günahların için
    ben yüklenip günahlarını senin
    görülmemiş bir ağırlık vereceğim göksel terazilere
    allah allah olduğu için yarattı beni;
    ben allah olamıyorum ne kadar yaratsam...
  • cek dilinde isci anlamina gelir, daha sonra ingilizceye gecmistir.bazi eski bilimkurgu filmlerinde tobor denmistir bunlara. asimov'un 3 robot yasasi cok meshurdur ayrica. gelecekte eger robot kullanimi yayginlasirsa, kullanilacak kurallarin bu yasaya uygun olacagi dusunulmektedir
  • nişanyan'ın çok güzel irdeleyip özetlediği sözcük. ondan alıntılarsak; fransızca ve ingilizce robot "mekanik insan" sözcüğünden geliyor. fransızca sözcük çekçe robot "mekanik işçi" sözcüğünden alıntıdır. ilk kez 1920'de karel capek r.u.r.* adlı romanında bu sözcüğü kullanmıştır. bu sözcük çekçe robota "mecburi hizmet, angarya, köle emeği" sözcüğünden türetilmiştir. çekçe sözcük eski slavca aynı anlama gelen rabota sözcüğünden alıntıdır. çekçe sözcükle aynı hintavrupa köklü almancada arbeit emek demek.

    benim dikkatimi de tıp okumuş olan (1915, kiev) mihail bulgakov'un başta horozlu havlu olmak üzere erken öykülerini 1926 yılında meditsinskii rabotnik (tıp işçisi) dergisinde yayınlatması bilgisiyle çekti. o zaman dergi henüz eski anlamıyla robot sözcüğünü içeriyormuş.

    "karım onunla* mutlu - en azından benimle olduğundan daha mutsuz değil. çocuklarım ona baba diyorlar ve ondan harçlık istiyorlar." susan sontag - i, etcetera

    (bkz: rosumovi univerzalni roboti)
    (bkz: bot/@ibisile), otomat
  • tarihde robot fikri hayatımıza ilk olarak antik yunan ve roma mitolojisinde, çeşitli mitlerde ve efsanelerde kendini gösterir. örnek verecek olursak hephaistos (vulcan), demircilik ve zanaat tanrısı olarak bilinir ve bir çok tanrıya çeşitli silahlar yaptığı gibi zeus'un emriyle de insanları cezalandırmak için gönderilen ilk kadın pandora yı(temelde kendisine cyborg de diyebiliriz bence) ve birçok otomatı da kendisi yapmıştır.

    ayrıca, antik mısırlılar ve çinliler gibi eski uygarlıkların da mekanik cihazlar ve otomatlarla ilgili bazı çalışmaları olduğu da bilinmektedir. şimdi de robot kelimesinin nereden geldiğine bakalım; işte burada çok eskiye gitmeyeceğiz ve ibremizi 1920'ye ayarlayacağız.çek yazar karel capek'in 1920 yılında kaleme aldığı rossum'un evrensel robotları(r.u.r) isimli tiyatro oyunda geçmektedir.(ara not:@stefan kuntz önerisi üzerine okuduğum bir yazıda: karel capek, yaratığı bu olguyu tanımlamak için başlangıçta latince iş, emek anlamına gelen başka bir neolojizm olan labori'yi kullanmış ancak bundan memnun değilmiş. kardeşi daha sonra , sörf işçiliği veya köle anlamına gelen çekçe robota sözcüğünü işaret etmiş). işte bu meşhur isim çek dilindeki robota kelimesinden türemiştir ve köle işçi veya angarya işçisi anlamına gelmektedir. işte şimdi anladınız terminatör ve matrix gibi evrenlerde robotlar bizi neden yok etmek istiyor.

    yukarıdaki mitolojileri geçecek olursak bu karmaşık makineler aslında ilk olarak su değirmenleri ve rüzgar değirmenleri gibi otomasyon sistemlerle hayatımıza girmiş oldu diyebiliriz. çünkü bu sistemler, robotların öncüleri olarak görülebilecek şekilde, manuel iş gücüne olan ihtiyacımızı azaltmıştır.

    bence robotlar hakkında ilk gerçek girişimleri leonardo da vinci yapmıştır diyebiliriz. çünkü otomatik makineler ve robot diyebileceğimiz karmaşık makineler hakkında ilk somut tasarımlar ve çizimler yapmıştır. bu gün bile bu tasarımlar, hala denenmektedir.

    biraz daha yakın tarihe gelecek olursak karel capek'in yazdığı kitabın işe yaradığını göreceğiz ve 1928 yılında ilk insansı robot olan eric bir kaç el ve kol hareketiyle hayatımıza girmiş olacak.

    bu akım tabii ki edebiyat kültürümüz de çok derinden etkileyerek robotlar üzerine baya bir düşünmemizi sağlayacak hatta ısaac asimov gibi yazarlar 3 robot yasası diye felsefi düşünceler türeterek robotların insanlarla etkileşimini ve ahlaki sorumluluklarını ele alacak . ve edebi hayal gücümüz tripio gibi robotları tutunda robocop, terminatör ve matrix gibi evrenleri yeşertecek.

    tekrardan konumuza dönecek olursak elle tutulur ilk modern robot 1954'te george devol tarafından icat edildi ve unimate olarak adlandırıldı. tamamıyla bir fabrika işçisi olarak üretilen bu robot asıl sanayi devriminin öncüsü oldu diyebiliriz. şimdilerde ise bir çok fabrikada bu arkadaşın çocukları çalışmaktadır diyebiliriz.

    robotların gelişimine ve geleceğine bakacak olursak hayal gücümüzle beraber bilgisayar teknolojisinin katkısı bir birlikte günümüz robotları daha karmaşık hale geldi. daha gelişmiş kontrol sistemleri, yapay zeka algoritmaları ve sensör teknolojileri sayesinde robotlar çevrelerini algılayabilir, kararlar alabilir ve daha geniş bir işlevsellik kazanabilir hale geldi diyebiliriz.

    sonuç olarak günümüzde robotlar endüstriyel üretimden sağlık sektörüne, ev içi kullanıma kadar pek çok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. cerrahi robotlar, insansız hava araçları, otomasyon sistemleri, hizmet robotları, eğitim amaçlı robotlar ve araştırma amaçlı keşif robotları gibi çeşitli türlerde robotlar bulunmaktadır. bu robotlar, insan yaşamını kolaylaştırmak, tehlikeli işleri üstlenmek, verimliliği artırmak ve bilimsel keşiflere katkıda bulunmak gibi çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır.

    ......son.......

    kaynak:123
  • dünyada yükselen trend robot teknolojisidir (bak trend kelimesi kullanınca çok bilgili duruyorsunuz ben de sürekli kullanıyorum). yakın zamanda dünyada bir çok işi robotların yapacağı ve firmaların bir ton problem üreten insanoğlunu kapının önüne koyup onlarca yıl sesini çıkarmadan çalışacak ve hak hukuk istemeyecek robotları kullanmaya başlayacağı söyleniyor.

    neyse bunlar gelişmiş gavur ülkelerinin sorunu biz şimdi bu işten güzel para nasıl kazanırız ona bakalım.

    1) ülkemiz pıtırak gibi özel okul dolmuş ve pide fırınını kapatıp ineğini satan özel okul işine girmiştir. öncelikle ilk yapacağınız çevrenizde yeni açılmış özel okulların listesini çıkarmak. sakın eski ve köklü okulları gözünüze kestirmeyin iki dakikada foyanızı anlarlar. bakacağınız okullar böyle yeni açılmış,badanası kurumamış ve genelde ortaokulu zor bitirmiş yeni zenginler tarafından kurulan okullardır.

    2) gidin ınternet üzerinden beş on tane lego robot oyuncağı alın. ama gerçekleri çok pahalıdır siz çin malı yego mego marka çakmasını ve ucuzunu alacaksınız. öyle gerçek lego almaya kalkarsanız para dayanmaz o işe.

    3) sonrasında kendinize güzel bir teknoloji platformu kurun. bunu yapması zor değil. önce afilli bir isim uydurun. mesela robokids falan (robotun robosu ve çocuğun kidsi) ingilizce olması lazım çünkü öyle türkçe teknoloji platformu ismi olmaz. hadi size bir kaç isim daha uydurayım şimdi düşünmekle falan kalori yakmayın. roboclub,edurobot,schoolrobot falan filan. yeter ki ingilizce olsun canım benim.

    4) gidin kurduğunuz teknoloji platformuyla alakalı bir kaç site,blog ve facebook sayfası açın.içeriği başkalarından çalabilirsiniz. önemli olan böyle parlak,caf caflı olması. zaten kimse okumayacak görselliği güzel olsun yeter.

    5) güzel bir tanıtım dosyası hazırlayın. böyle amerikan sitelerinden robotlarla,uzay mekikleriyle oynayan çocukların resimlerini koyun. işte bizim robokids sayesinde çocukların hepsi şimdiden bilim insanı olacaklar,sizin de çocuğunu dahi olabilir gibisinden gazlayıcı lafları da ekleyin.

    6) sonra başlayın özel okulların müdürlerinden veya kurucularından randevular almaya.randevu aldıktan sonra projenizi ballandıra ballandıra anlatın,dosyalarınızı sunun ve teknoloji çağında bu konuyla ilgili gözükmenin bir özel okulun pazarlamasına ne kadar yarayacağını güzelce ifade edin. teknoloji - robot ve okula yeni kayıt eşittir para kelimeleri okul sahiplerinin gözünü açacaktır. sunumuzun profesyonel olmasına falan gerek yok zaten bir çok okul sahibinin teknolojiden anladığı cep telefonunda facebooka girmekten öteye geçmez. verin gazı,verin mehteri. tabi bu iş teknoloji işi olduğundan masrafı çok olur diyerek çok para isteyeceksiniz ama okulun bu konuda kazanacakları daha da fazla olacağı için isteyeceğiniz para çok canlarını yakmaz. sakın az para istemeyin çünkü öyle ucuza teknoloji projesi olmaz.

    7) şimdi bir ay sonrası için bir teknoloji günü düzenleyin. mesela "zıttaroğulları koleji tech days." bakın nasıl karizmatik duruyor. sonra okulun her sınıfındaki öğrencilerden "robotik teknolojisi araştırma grupları" kurun. bu gruplara girecek öğrencileri okulun müdürü ve öğretmenlerle beraber seçin. burada akıllı ve zeki öğrencilerden çok anası babası zengin ve okul aile birliğinde görev alan öğrencileri seçeceksiniz. ancak araya süs olsun diye bir kaç zeki öğrenci atmayı da ihmal etmeyin.

    8) çinden getirdiğiniz lego oyuncakları verin arkadaşlara başlasınlar robot yapmaya. zaten bu oyuncakların kullanım kılavuzu falan olduğundan bu iş çok zor olmayacaktır. çocuklar bir şey yapamaz diye düşünmeyin,en kötü halde ana babaları oturup yapacak veya zengin bir aileyse sırf o iş için bir elektronik mühendisi falan tutacaklardır. her anne bana çocuğunun dahi olmasını ister çünkü çocuk dahi olursa kendisi de bu işten sebeplenir.
    (yahu bizim oğlanda dahi çıktı,zekayı benden aldığı belli ehi ehi) durumu.

    9) çocuklar yaptıkları zırva sapan robot oyuncaklarla bir ay sonra hazır oldukları zaman caf caflı bir organizasyon düzenleyin. çocuklar yaptıkları acaip robotları şişine şişine anlatsınlar. burada dikkat etmeniz gereken ortada yarışma falan olmaması çünkü siz bir çocuğa ödül verirseniz diğerlerinin ailelerini kızdırırsınız. bu sebeple her grubun öğrencilerinin "eserlerini" bol bol övün. hepsine plastikten yapılma kupalar,şiltler ve sertifikalar verin. özellikle sertifika ve kupalar çok önemli. üzerlerinde yazan " okulumuz öğrencisi alican falanfilanoğlu -tech days robotics genç dahi ödülü kazanmıştır" gibi kelimeler hem çocukları hemde ailelerini gururdan delirtecektir. hele anne babaları o ödüllerin resimlerini sosyal medyalarında paylaşa paylaşa bitiremez.

    10) organizasyon sonunda herkes mutludur. çocuklar ve aileleri gururlanmıştır. okul idaresi müthiş reklam yapmış ve konuyu duyan diğer insanlarda "bu okul teknolojiye çok önem veriyormuş bizim çocuğu da oraya verelim" moduna girmişlerdir. sizde iki tane çin malı legoyla eşek yükü para kazanmanızın yanında bir de "teknoloji gurusu ve ülkemizde teknolojinin gelişimi için çalışan idealist bilim insanı" makamları kazandınız. daha ne istiyorsunuz.
  • güney afrika'lıların bildiğimiz trafik lambasına taktıkları isimdir. yol tarif ederken mesela "go straight ahead and turn right on the second robot, eh" deyiverirler - konuyla alakasız birinin bu tarifi duyunca "adamlar nası gelişmiş baksana neriman, her taraf robot dolu demek ki" diye düşünüp kendini bilimkurgu romanında sanması an meselesidir.
  • insan eksik olduğunun farkındadır. bu eksikliğini gidermek için araçlar icat etmiştir, kanadı olmadığı için uçak, hızlı olamadığı için otomobil vs.

    bilimkurgu metinlerinde, filmlerinde vs. robotun insan şeklinde tasviri enteresandır. bir robotun var edilmek istenmesinin temel amacı insanın yapamadığı ve/veya yapmakta zorlandığı işlerin üstesinden gelebilmesi ise biçim neden insan figürü oluyor?

    temel sebep insanın ‘bir diğer insan’ üzerinde görmek istediği fetiş unsurları olmalıdır. insanın, diğer insanların kendisinin olmasını istediği gibi olması isteği robot denilen araca insan görünümünü kazandırmıştır. geleceğin robotlarını insan görünümünde hayal ederiz. örn; honda’nın ürettiği asimo.
  • bulent ecevit'in muthis siiri.

    kendi sesinden dinlemek icin: http://alkislarlayasiyorum.com/…bulent-ecevit-robot
  • 2000 yılında olmamıza rağmen elde avuçta sony firmasına ait bi "robot köpek" war sadece; oysa ki neler anlatıyolardı. japonların hayatlarını adadığı, teknolojinin öncesi devirlerden beri, üzerine türlü fantaziler kurdukları cansız ama canlıymış gibi hareket edip, tepki verebilen mekanizma.
hesabın var mı? giriş yap