roverandom

• 1925 yilinda, tolkien ailesi tatildeyken, ailenin en kücük elemanı michael cok sevdiği kücük oyuncak köpeğini kumsalda kaybeder ve babası da onu sakinleştirmek için "yürrü lan eve, eşşek sıpası" demek yerine michael için oturup gercek bir köpek hakkında bir öykü yazar, ve köpeğin kayboluşunu açıklar. öykü, bu öyküdür, bize de okuyup takdir etmek düşer.
• ulan benim babam niye böle değil diye üzülmeme neden olan kitap.
• tolkien'in bu kitabı, sinirli bir büyücünün rover adlı köpeği bir oyuncağa çevirmesi ve rover'ın bu büyücüyü bulup kendini tekrar eski haline döndürmesi için aya ve denizin altına yaptığı yolculuğu anlatıyor.
  
  bu hikayenin oğlu michael'ın sevdiği küçük köpeğini kaybetmesi üzerine onu neşenlendirmek için yazılması da kitabın ayrı bir güzelliği olsa gerek.
• fikrimce hayao miyazaki tarafından animesi yapılması gereken tolkien yapıtı.
• tolkien'in iki numaralı oğlu michael tolkien'a atfettiği kitaptır.
  
  kitap, geçtiği mekanlar açısından 3'e ayrılır.
  
  birincisinde, küçük köpek rover'in bir büyücüyü ısırdığı yer olan bir ingiliz kasabasıdır, burada köpek persli bir büyücü olduğu söylenen artaxerxes'in paçasını ısırır ve büyücü bu işe sinirlenerek onu küçük, oyuncak bir köpeğe çevirir.
  
  ikinci bölümde ise, tanıştığı 2. büyücü olan (ve ilki kadar hırçın olmayan) psamathos psamathides ile tanışır. ve bir martı olan mewile birlikte ay'a giderler ve burada ay'daki adam ile vakit geçirirler.
  
  üçüncüsü ise denizin dibinde, deniz kızlarının ve denizdeki yaşlı adam'ın krallığında, artaxerxes'in "sakinleşmesini" beklerken yaşadığı maceraların anlatıldığı bölümdür.
  
  aslında kitaba da ismini veren roverandom adını, köpeğe ay'daki adam vermiştir. gezgin olan "rover" ve rastgele anlamına gelen "random" isminin birleştirildiği bir isimle, deniz altındaki bir diğer rover adlı köpek şöyle bir espri yapmıştır; "ay'daki adam'ın fikrini beğendim. bundan sonra ben de sana roverandom diyeceğim, senin yerinde olsam bundan sonra bu ismi kullanırdım -olduğun yerden sonra nereye gideceğini hiç bilmiyor gibisin!"
  
  fakat ilginçtir ki kitabın çocukça ve basit ilerleyen anlatım biçmi, kitabın sonlarına doğru epey ayrıntıya giriyor; bu da tolkien'in bir masal olarak başlattığı bu hikayeyi çok beğenmesi ve keyif alarak süslemesi anlamına geliyor olabilir (benim görüşüm), üstelik çocuklara da anlatılması pek uygun düşmeyen, mayınlar, sigara ve tütün betimlemeleri (artaxerxes'in tütün içmesi, suyun altında bile içmesi ve "emekli" olduğunda bir tütün dükkanı açması) tolkien'in, bu masalı resmen çocuğunun elinden alıp kendisine yazdığının kanıtıdır. ayrıca kitapta birçok mitolojiye ve tarihsel olaylara da gönderme vardır; üstelik kimi nesneler, insanlar ve mekanlar hobbit, yüzüklerin efendisi ve silmarillion'da da kullanılmaya devam etmiştir. (şapkasında mavi tüy taşıyan artaxerxes, tom bombadil ile benzerlikler gösterir, ay'da yetişen ve kışları yapraklarını dökmeyen fakat altın rengine bürünen ağaçların, loth-lorien'deki mallorn ağaçlarına benzemesi, dünyaları birbirinden saklayan gölgeli denizler, silmarillion'da da elf yurdunu saklar)
  
  üstelik bu kitabında tolkien'in sanayileşme ve onun bir yan ürünü olan gürültü ve kirlilikten duyduğu rahatsızlığı da bu romanında çok kez dile getirmiştir. denizdeki yaşlı adam'ın bir mayına yanlışlıkla oturması sonucu ölmesi (s. 86), yakıt yağı yüzünden eski bir iskandinav deniz tanrısı olan niord'u hasta etmesi ve denizden kaçması (s. 86), bir galler dağı olan snowdon'a şişe bırakan adam (s.64), çevre kirliliğine ve gürültüsüne duyduğu endişeyi dile getirir.
  
  ayrıca burada bahsetmeyeceğim birçok mitolojik efsaneye ve inanışlara ait kişileri ve olayları da kitabına yansıtmıştır; bu şekilde bir çocuk romanı olan roverandom, bazı yönleriyle çevre endişesini yansıtan, eski mitolojik efsanelerin ve olayların, yazarın kendisi tarafından (biraz da espriyle) yorumlandığı, çok farklı eleştirel ve fantastik bir roman haline gelmiştir. üstelik kitabın bir bölümünde ismi britanya olarak verilen bir deniz tanrısından bahseder rover; (1800lerde gençler arasında popüler olan bir benzetmedir; britanyanın deniz gücünü resmeder ve hatta bir süre paralara basılmıştır, elinde çatal tutan bir insan olarak) fakat ay'daki adam, britanya ile ilgili olarak; "ayaklarını hiç ıslatmıyor. kumsalda kalıp aslanları okşamakla yetiniyor. bir peninin üzerinde elinde bir yılanbalığı çatalıyla oturuyor -zaten denizde dalgalardan daha fazlası vardır başa çıkılması gereken" (s.86) diye cevap veriyor ki, bu da britanya'nın birinci dünya savaşı sonrası yaşadığı durgunluğu ve hatta ikinci dünya savaşına kadar olan çalkantılı avrupa'yı betimlediği söylenebilir. böylelikle, ikinci çocuğun (kitapta michael tolkien, ortanca çocuk olması vesilesiyle böyle betimlenir) bu oyuncak köpeği kumsalda kaybedişinden duyduğu üzüntü, roverandom kitabıyla efsaneleşir.
  
  kitap; amaç olarak hayal kırıklığı içerisindeki bir çocuğun rahatlatılması olduğu için, köpek olabilen en uzak yerlerde macera yaşamıştır (ay, pasifik okyanusu gibi) ve aslında gerçek bir köpek olarak hayatını sürdürdüğü anlatılmıştır.
  
  not: entry'de verilen sayfa numaraları ithaki yayıncılık roverandom ikinci baskıya göredir.
• tolkien'in ayni isimli kitabının baş kahramanının adı..bir ingiliz "köpeciği"^* olan roverandom'ın asıl ismi ingilizce'de ve latince'de "korsan,serseri" anlamına gelen rover'dır..ancak aydaki adam'ın köpeği olan ay köpeğin de adı rover olunca aydaki adam ona bu ismi vermiştir...
  
  (bkz: senin adın bundan sonra mustafa kemal olsun)
• 6.45 tarafindan basilan tolkien in yeni kitabi
• aslında biraz daha üzerine düşebilecek kadar uzun yaşasaydı bunu da yüzüklerin efendisi gibi bir kitabı çevirecekti diye okumuştum bir yerde.
• bazı kitaplar vardır çocuklar için yazılmıştır ama büyüklere hitap eder. işte bu öyle bi kitap değil. sadece çocuklar için.
• orta dünya mitolojisinin müjdecisidir adeta.
  o büyücüler, kuleler, canavarlar falan. güzel kitap velhasıl.