sahelanthropus tchadensis

• bu ismin ikinci sözcüğü telaffuz edilirken t söylenmez, ç ile başlanır.
  tsunami sözcüğü de böyledir. sunami diye telaffuz edilir. çaykovski diye telaffuz ettiğimiz isim de tchaikovski diye yazılır aslında.( hlathguth'a saygılar)
• hominid olarak kabul edilen ilk insan fosilidir. toumai olarak ta anılan bu fosil, orta afrika ülkesi çad'ta bulunmuş ve 7 milyon yıl öncesine tarihlenmiştir. üzerinde tartışılan en eski hominid örneği olan hominid-pongid ayrımından önceki ilk örnektir.
• http://upload.wikimedia.org/…_-_tm_266-01-060-1.jpg
• insan-şempanze ayrımından sonraki döneme tarihlenmiş, insan evrim ağacında olduğu bilinen en eski hominindir.
  
  özelliklerine kısaca değinen bir video için:
  
  https://www.youtube.com/watch?v=emxheeovbhs
• eldeki fosiller ve bugünkü bilgilerimiz çerçevesinde bildiğimiz en eski hominid türü
  sahelanthropus tchadensis 'in 6 ile 7 milyon
  yıl önce yaşadığı sanılıyor. afrika'da çad'da bulunan fosil üzerinden yapılan incelemelerden küçük bir kafası ve küçük bir beyni olduğu anlaşılıyor.
• 7 milyon yıl önce yaşadığı düşünülen chlca'ya zamansal olarak bu kadar yakın olması dikkat çekicidir.
• sahelanthropus tchadensis, iki ayak uzerinde yurume becerisine sahip olan [ bugun bilinen] en eski hominin turu.
  "iki ayak uzeirnde yurumek" deyince, bugunku insan gibi cok becerikli sekilde yurumek degil, ama gene de "iki ayak uzerinde yurumek" sozkonusu.
  
  4.4. milyon once yasamis olan baska bir hominin olan, ardipithecus ramidus'un kesfi sayesinde sunu ogrendik:
  ayak basparmaginin bizim ayagimizdaki gibi diger ayak parmaklarinin yanina gelebilmesi icin milyonlarca yil gecmesi gerekti.
  ardipithecus'un ayak basparmagi bile sempanzelere benzer sekilde ayrik sekilde idi.
  iki ayak uzerinde yurume becerisi icin cok fazla bir donusum ve cok uzun bir zamanin gecmesi gerekli oldu. sadece ve sadece 'kemik' yapida bir donusum yeterli olamazdi, eklem, kas, damar ve sinir sisteminin mutlaka es_zamanli olarak evrim gecirmesi gerekliydi. kendimize bakinca, gecirmis oldugunu goruyoruz.
  
  ( burasi cok onemli )
  sahelanthropus tchadensis, sempanze 'ler ile [panina] ile bizim [ hominina] yolumuzun [ tur olarak] ayrildigi zamana cok ve cok yakin.
  
  (dna ve fosil calilsmalari)
  evet,
  sahelanthropus 'un kesfinden cok once yapilan molekuler calismalar, sempanze ile insanin yol ayriminin 9 - 5 milyon yol icinde oldugunu gosteriyor [ bazi kaynaklara gore 8 ila 5 milyon yil]. iki ayri yontem ile ve farkli zamanlarda yapilan calismalarin birbirlerini destekler ozellikte oldugu goruluyor.
  
  (soru:)
  sahelanthropus 'un bipedal [ iki ayak uzerinde yuruyen] bir tur oldugunu nereden biliyoruz?
  (cevap:)
  kafatasinin alt kisminda bulunan 'foramen magnum' adi verilen yapinin ozelliginden biliyoruz.
  ileride elde edilecek daha fazla bulgu ile, daha detayli bilgiler gelecektir, ama foramen magnum yapisi bize cok sey soylemis durumda.
  
  (ara bilgi:)
  foramen magnum: omuriligin kafatasi icine girdigi yer.
  
  (zamana iliskin not:)
  7milyon yil ifadesinin onemini anlamak icin soyle bir ornek verilebilir:
  homo sapiens (yani bugun yasamakta olan insan turu) yeryuzunde yaklasik olarak 250bin yildir yasamaktadir [ son (2022 yili) verilerine gore 230bin yil; ya da 0.23 milyon yil]
  
  zaman demisken,
  bugunku "cad" ulkesinin sinirlari icinde kesfedildigi icin sahelanthropus tchadensis adi verilmis.
  "cad' deyince, gozumuzde sahra colu mu canlaniyor? evet, kesinlikle.
  ama sahelanthropus 'un yasadigi zamanlarda oralar yesillik ve agaclik bir yerdi.
  
  insani "insan" yapan ozelliklerden birisi olan "iki ayak uzerinde yurumek" (bipedalism) konusuna dokunmus olduk.
  bugunku homo sapiens seklini alabilmesi icin, baska yapilarin da evrimlesmesi zorunlu idi.
  neler evrimlesmedi ki?
  kafatasinin yapisindaki degisiklikler, beyinin buyumesi, kafanin on kisminin kuculmesi (ve 'yuz' dedigimiz yapinin bugunku seklini almasi), hyoid kemikteki degisme, alet yapma ve konusma (iletisim) becerisi, ilk akla gelen ornekler.
  
  "internetin_arkeolojisi" konusunda tez yapan gelecek_zaman_insanlarina faydamiz olsun diyerek, fosillesmis_internet_kalintisi birakabilmek icin, zaman buldukca bunlarda dan bahsetmek isterim.
  
  ve,
  konu ile ilgili birden fazla kaynak verilebilirse de, simdilik bir adet guzel bir kaynak ile bitirelim :
  [https://www.nature.com/…-and-ardipithecus-67648286/
  
  https://www.nature.com/…-and-ardipithecus-67648286/ ]
  
  tanim/anahtar_kelime: evrim, insan, bipedal, hominin, sahelanthropus tchadensis, ardipithecus, internet_arkeolojisi.
  
  post.scriptum: isteklisi ve meraklisii olursa daha fazla kaynak yazilabilecektir.
  editus: imla...
• bu tür, evrimin önemli bir basamağını oluşturur.
  -primat annelerin, çocuklarının eğitimleri daha uzun süregelmiştir. çocuklar, ne yiyeceğini bilmenin yanı sıra nasıl yiyeceğini öğrenmiştir.
  -farklı yiyecekler için farklı araçlar kullanılmıştır ve bu araçlarda ustalaşmak için sürekli tekrar yapmak alışkanlığı doğmuştur.
  -nesneler ve araçlar uzun mesafelere taşınabilecek seviyeye bu tür ile gelmiştir.
  -alfa hominidlerin soyundan gelen hominidler, bugün hala alfa genlerini taşır. erkek hominidler, güç dengesini dişilerin elinden almıştır ve ataerkil toplum yapısının tohumlarını atmışlardır.
  -alfa erkekler arasındaki rekabetler, hiyerarşi denilen şeyi oluşturmuştur. ittifaklar, stratejiler, ihanetler, fetih arzusu, çok eşlilik, savaş içgüdüsü, bu tür tarafından geliştirilmiştir. ilk siyaset bu tür toplumunda ortaya çıkmıştır.
  
  -yaklaşık beş milyon önce afrika kurumaya, sahra bölgesindeki büyük tropik ormanlar azalmaya başladı ve belli kısımları bugün sahra çölünü oluşturacak seviyede yok oldu. sahelanthropus aileleri hareket etmeye, yeni kaynaklar aramaya başladı. bu göçlerden sonra afarensis, abel, africanus, kenyathropus, anamensise evrildi.
  -sonrasında sediba adı verilen bir tür ortaya çıktı. australopithecus mu yoksa ayrı bir homo tür mü halen pek karar verilememiştir. sediba, homo habilis'e evrildi. homo habilis homo erectus'a, homo erectus homo neanderthalensis'e, homo neanderthalensis ise homo sapiense evrildi.