• savunma sanayi alanında üretim yapan, türkiye'nin ilk ve en büyük özel sektör fabrikasının temellerini 1925 yılında istanbul, haliç'te atan kişidir. fabrikanın tamamı yerli sermaye ile kurulmuştur.

    şakir zümre, 1885 varna doğumludur. bulgaristan' daki türkler içinde avrupa''a eğitim görebilme olanağı bulan ilk türk gençlerden biridir. varna'da ilk ve ortaokulu bitirdikten sonra lise ve yüksek eğitimini cenevre'de tamamladı. 1908'e cenevre'de hukuk fakültesinden mezun oldu. birinci dünya savaşı'nda, varna türk milletvekili olarak bulgar parlamentosu' da bulundu. ve o yıllarda sofya'da görevli bulunan, türk askeri ataşe, yarbay mustafa kemal bey (atatürk) ile yakın arkadaşlık kurdu.

    şakir zümre ile atatürk arasında sofya'da başlayan yakın arkadaşlık ve dostluk, türkiye'nin ulusal bağımsızlık savaşı yıllarında da artarak devam etti. mareşal fevzi çakmak'ın yakın akrabası olan şakir zümre, anadolu'da bağımsızlık savaşı veren ulusal güçlere, yurt dışından silah ve cephane göndererek, "imalat-ı harbiye" konusunda uzman, usta ve teknisyen bularak hizmet etti. bu hizmetlerinin karşılığında tbmm tarafından istiklâl madalyası ile ödüllendirildi.

    büyük zaferin kazanılmasından ve cumhuriyetin ilanından sonra bulgaristan' dan ayrılarak türkiye'ye geldi. atatürk'ün uygun görmesiyle türkiye'nin savunma sanayinde ilk özel sektör fabrikasını kurdu.

    şakir zümre uzun yıllar türk ordusunun gereksinimi olan silah ve cephanelerin üretimini yaptı. şakir zümre bulgaristan' dan getirilen yabancı usta ve teknisyenler ile ilk yapıma başlamış ve kısa bir süre sonra fabrikada yerli işçi ve usta yetiştirmeyi başarabilmişti. ve 30'lu yıllarda artık fabrikanın tüm personeli türkler'den oluşmaktaydı. fabrikanın çalışmaları ise artık çok daha geniş bir alana yayılmıştı.

    türk ordusunun hava kuvvetleri'nin ilk cephane gereksinimleri şakir zümre fabrikası tarafından üretilmiştir. bu bombalara ait kullanma biçimleri şakir zümre fabrikası'nın teknik ekibi tarafından projelendirilerek "tarifnameleri" hazırlanmış ve 1939 yılında kitap olarak şakir zümre tarafından yayımlanmıştır. türk ordusuna ait imalat-ı harbiye fabrikaları, şakir zümre fabrikası ile müşterek silah üretimi ve revizyonlar yapmıştır.

    türk hava kuvvetleri'ne ait ilk bombardıman uçaklarının kullandığı ilk bombalar türk malıdır ve büyük bir bölümü şakir zümre fabrikası'nda üretilmiştir. 100 kg, 300 kg, 500 kg, ve 1000 kg .'lık uçak bombaları ve çeşitli yangın bombaları bu fabrikada seri olarak üretilmiştir.

    türk deniz kuvvetleri'nin gereksinimi olan çeşitli boylardaki su bombaları ve cephaneler de fabrikanın seri üretimleri arasındadır. ilk türk denizaltı su bombaları da bu fabrikada üretilmiştir.

    türk kara kuvvetleri'nin gereksinimi olan silah ve cephaneler, eğitim bombaları, işaret ve aydınlatma fişekleri ve bu fişekleri ateşlemeye yarayan silahlar şakir zümre fabrikası'nın en çok ürettiği ürünlerden olup el bombasından top kamasına ve çeşitli çaplarda kara mayınlarına değin, türk ordusunun gereksinimi olan çeşitli cephaneler, bu fabrikada türk teknisyen ve ustalar tarafından yapılmıştır.

    şakir zümre fabrikası çeşitli ülkelerden siparişler almış ve yurt dışına da üretimler yapmıştır. ihracat yaptığı ülkelerden kimileri yunanistan, bulgaristan, polonya ve mısır'dır. yunan ordusunun "bomba" gereksinimini karşılamak üzere 1937 yılının şubat ayında yunanistan'la yapılan 1,5 milyon liralık "iş sözleşmesi", türkiye'de büyük bir ekonomik zafer olarak değerlendirilmiş ve gazetelerimizin birinci sayfalarında önemli haberler arasında yer almıştır:

    harp sanayimizin büyük bir zaferi... yunanistan bizden 1,5 milyon liralık bomba satın alıyor" başlığıyla bildirilen haberde, dönemin yunanistan başbakanı general metaksas'ın şu sözlerine de ver verilmektedir:

    "bombaların iyiliğine olduğu kadar, ne bizim tarafımızdan türkiye'ye ne de türkiye tarafından bize karşı kullanılmayacağı na da itimadımız vardır."

    şakir zümre fabrikası'nda üretilen uçak bombaları alman saldırısı karşısında, hava kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla polonya tarafından da satın alınmıştır.

    türk savunma sanayi tarihi'nde önemli ve şerefli bir yere sahip olan bu fabrika, ülkemize çok büyük ve unutulmaz hizmetlerde bulundu.

    özellikle ikinci dünya savaşı'nın yokluklarla dolu yıllarında, ordumuzun silah ve cephane gereksinimini karşılayabilmek için yoğun bir biçimde çalıştı. ikinci dünya savaşı yıllarında fabrikada çalışan işçi sayısının 2 bine çıktığı zamanlar olmuştu. bu yıllarda fabrikanın en büyük sorunlarından biri, uluslararası ulaşım yollarının kapalı ve abluka altında olması dolayısıyla fabrikanın hammadde, teknik alet ve makine gereksinimlerinin karşılanamaması ydı.

    ikinci dünya savaşı'nın bitmesi ve türkiye'ye yapılan amerikan silah yardımlarından sonra şakir zümre fabrikası savunma sanayi üretimlerine son vermek zorunda kalmıştı. bu tarihten sonra tarım aletleri, pik malzemeden yapılmış sıhhi tesisat malzemeleri, elektrik kofraları gibi ürünlerle üretimine devam etmiştir. iş bankası kumbaraları, şakir zümre'nin uzun yıllar ürettiği ürünlerden biriydi. türk özel sektöründe üretilen, mazotla çalışan, 5 beygir gücünde ilk motor da şakir zümre fabrikası'nda üretilmiştir.

    "şakir zümre" adını bir marka biçimine getiren ve türk halkının belleğinde iz bıraktıran, üretmiş olduğu ünlü şakir zümre sobalarıdır. bu sobalar, türk halkının sosyal sınıflarının zevk ve gereksinimine göre üretilmişti. zonguldak, zümre, ağaçlı, alman, çiftlik ve köylü modeli bir şakir zümre soba klasiğidir. halk arasında "kuzine" denilen fırın olarak da kullanılabilen soba en çok ilgi gören modellerden biriydi.

    fabrika, 1946 haziranı'nda anonim şirkete dönüştürülmüş, kurucusu şakir zümre'nin 16 haziran 1966'da yaşamını yitirmesinden sonra 1970 yılında kapatılmıştır.
  • zümre zade ahmet şakir..

    beyaz şeritli istiklal madalyası sahibi, kendi devri için yüksek teknoloji gerektiren harp malzemelerini tasarlayıp üreten ve bunların kullanım metotlarını geliştirip ilgili kuvvet komutanlıklarıyla paylaşan sanayici..

    bu gün ar-ge diyoruz ya hani.. milli diyoruz, %100 yerli falan diyoruz.. işte o yüksek perdeden konuşup yapmaktan çok bıdı bıdı ettiklerimizi 90 sene önce yapmış bu adam..

    1 yedek
    2yedek
    3yedek
    4yedek
    5yedek
    6yedek

    kendisi hakkında internette bulunabilecek bilgiler (köşe yazıları dahil) yüksek oranda kopyala-yapıştır varyasyonlarından ibaret..

    1925 yılında kurmuş olduğu "türk sanayii harbiye ve madeniye fabrikası"nın bulunduğu yeri güncel haritalar ve eski hava fotoğrafları üzerinden nokta atışıyla tespit etmeye çalıştım ama ne yazık ki beceremedim.. okuduklarımdan ve fotoğraflardan anladığım kadarıyla haliç'in sütlüce tarafında, karaağaç ismiyle anılan mevkide bulunuyor..

    sahaflara düşen antetli bir kağıtta adresi "haliç - karaağaç", telefon numarası "43214", telgraf adresi ise "istanbul-zümre" olarak verilmiş.. eskiden ne kadar basitmiş meğer istanbul'da yaşamak.. adresin sadeliğine bak *

    söz konusu fabrikanın yerini aşağı yukarı tespit için, rahmetli altan deliorman'ın şakir zümre ile ilgili bir anı yazısında fabrikadan; "sütlüce’nin bayırına yaslanan geniş bir arazi üzerinde" diye bahsettiğini not etmek gerek..

    7yedek

    silah üretemez hale getirilen fabrikası kapandıktan ve merhumun adı çoktan unutulduktan sonra meşhur ergenekon davası'ndaki bilirkişi raporlarında birden bire yeniden karşımıza çıkıyor "zümre zade" ismi.. tabii kimse ne bulduğunun pek de farkında değil gibi.. gömülü olduğu söylenen ve nasıl oluyorsa her yerden pıtırak bitmeye başlayan bombalar, roketler ve silahlar arasında, üzerinde şakir zümre'nin fabrika logosunu da taşıyan 1935 yılına ait bir tnt tahrip kalıbı sandığı bulunuyor.. artık hangi terk edilmiş cephanelik ambarından çıkarıp koydularsa oraya....

    https://www.haberler.com/…nlar-ayni-2639371-haberi/

    ---
    dibine ek olarak, yakın arkadaşı olan atatürk'ün bizzat kendisi ile hükümetler düşüren cinsten bir hatıratı üzerine yazılmış aşağıdaki soner yalçın yazısını eklemekte fayda var.. devlet-iş adamı ilişkilerinin (arada dostluk olsa bile) seviyesi ve bu ilişkilerde devletin ve devlet adamının pozisyonu gibi enteresan konularda ufuk açacak cinsten.. bazı yönetimsel konularda nerelerden nerelere gelmişiz.. (bkz: insan gerçekten hayret ediyor)

    http://www.sozcu.com.tr/…-rusvetle-imtihani-699076/

    en son olarak da; semboller genellikle takıntılı olduğum nesneler olduğu için firmasının logosunu ekleyip kenara çekiliverelim:

    8yedek

    ---
    düzeltme 1: hatalı bilgi içerdiği fark edilen bir cümle kaldırıldı..
    düzeltme 2: ne yazık ki bir haber linki uçmuş, o yüzden her ihtimale karşı resimlerin yedekleri alındı..
  • milli savunma sanayii konusundaki tavizsiz çabalarının kaderi nuri demirağ'ın ki ile aynıdır...
  • kendisini geç tanıdığım için hayıflandığım cumhuriyet değeri .

    yerli ve milli diye kafa siken insanların hepsinin suratına çarpmalı böyle bir değerin hikayesini .

    allah rahmet eylesin mekanı cennet olsun.
  • bu güzel insanı anlamayan türkiye cumhûriyeti nin nasıl bir azim ve istek ile kurulduğunu anlayamaz. atatürk ve onun devrimlerini kavrayamaz. vatan sevgisinin bilincinde olamaz. o kadar ki, bu güzide insan sayesinde ülke ikinci dünya savaşına kadar çok kısa sürede ayağa kalkmış. kendi kurtuluş savaşında bağımsız bir silah üretimi ile kendi silahlarına sahip olarak bağımsızlık nasıl oluru bizlere uygulamalı olarak göstermişlerdir.
    kısacası. cumhuriyeti anlamak; cumhuriyetin aydınlık çocuklarını anlamaktan geçer.
  • her zamanki gibi "sen üretme yeaa biz veririz" tongasına düşen türk hükümetlerinin kurbanlarından biri olduğunu bugün öğreniyorum...

    amerikan silah yardımları ile kapanan savunma sanayi fabrikalarının istiklal madalyalı kurucusu...

    edit: yukarıdaki ifademin nedeni, afrikaya yapılan gıda giysi vb yardımları sonrası orada hali hazırda var olup birşeyler üretmeye çalışan insanların işinden olması ve yardımların da devam etmemesi ile sürekli fakir kalan halkın "bize bedava birşey dağıtmasınlar, yardım etmek istiyorlarsa üretim yapabileceğimiz alanlar açsınlar" haklı isyanıydı... aynısını 1000 yıllık devlet geleneğine sahip bir millete yapmaları zoruma gidiyor sadece hepsi bu...
  • ikinci dünya savaşı sonrası marshall planına kadar ülkenin en büyük sanayicisidir.
  • şakir zümre, hakkında en iyi ve doyurucu bilgi, atilla oral'ın şakir zümre kitabı ile edinilebilecek bir kişi olup, aynı zamanda türkiye'nin modern anlamda ilk silah üreticisidir.

    pandora kvi. / şakir zümre - türkiye'nin ilk silah fabrikatörü
  • kendisi aslen hukukçu olmasına rağmen cumhuriyetin ilk savunma sanayii müteşebbislerindendir. abd nin marshall yardımları ve baskısı ile şakir zümre'nin girişimi çöpe atılmıştır.
  • komur sobasi markasi (bkz: ani/3)
hesabın var mı? giriş yap