şans talih kader kısmet

• numaraya göre ascending sıralanmış hediye listesi ;
  
  1) büyük çikolata (2 adet)
  2) ay (4 adet)
  3) ballıbadem (3 adet)
  4) küçük çikolata (2 adet)
  5) büyük gofret (1 adet)
  
  çekilen her boş ; saman (minik saman tadında gofretler) ...
  
  bu ürünlerin herbiri adilik yönünden birbiriyle yarışırdı adeta ... çikolataların yağı damağınıza yapışırdı ama o yıllarda milkayı ,nestleyi almanci akrabaları sayesinde yılda bir kere gören bu insanlara bir de 1 çekmeninde verdiği mutlulukla pek leziz gelirdi ,2 numara ay denilen gofretimsi beyaz dolgulu şey başlı başına orgazmik bir yiyecekti zaten (bkz: orgazmik yiyecekler) ...
  
  3 ballıbadem gofreti samanların büyüğü olup jelatinle kaplıydı. 5 ise üzerinde elinde gofret tutan bir çocuk ve arka planında bir manzara resmi olan (ama hatırlayamıyorum tam olarak kader kısmeti bilen arkadaşlar canlandırmaya çalışsınlar gözlerinde) saman kağıda sarılı bir devasa bir gofretti.
  
  evet sadece kütahya ve eskişehire mi has bir şeydi bu olay ama bu yerlerde, seksenli yıllarda çocukluğunu yaşamış her çocuğun bildiğini zannettiğim bir olaydı şans talih kader kısmet (bkz: 80lerde çocuk olmak) ...
  
  biriktirilen bayram harçlıkları ile bir kutu kader kısmet alınır , evden bir kaç tane toplu iğne tedarik edilir ve sokaklara vurulurduk satış yapmak için ...
  
  bazı hile yöntemleride kader kısmetin tarihi ile birlikte doğup gelişmişti ...
  
  bu hileleri iki türlü incelemek istiyorum ben ;
  kullanıcı hileleri (müşteri hileleri) : çıkan numaraların yerleri ve sırası arasında bir takım çeşitli relationlar kurulurdu. mesela üçgen kurma; çıkan iki numara üçgenin taban açıları olacak şekilde üçgenin üçüncü kenarı bulunur ve o nokta seçilirdi genelde oradan bir şey çıkardı.
  
  veya çeşitli tekerlemeler kader kısmetin kutucuklarıyla ilişkilendirilir ve tekerleme bittiğinde bulunan kutucuk çekilirdi . buna örnek olarak en çok aklımda kalan
  1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 dedemin daşşakları dombil dombil örneği uygun olabilir...
  
  birazda satıcı (kader kısmetçi hilelerine) bir bakalım...
  en bilineni kutucuklardaki numaraları yok etme yöntemidir. evet numaraların ustaca bir yöntemle nerede oldukları tesbit edilir ve kolonya,benzin gibi boyaya nüfuz edici maddeler kullanılarak yok edilirdi...
  
  böyle kimse başta çikolatalar olmak üzere diğerlerini bulamazdı...
  
  ve daha bunlar gibi bir sürü enstantaneler ...
  
  yıllar sonra kader kısmeti hatırlayıp hakkında zevkle yazılar yazmak o kadar keyifli ki ...
  
  çünkü bir zamanlar bende kader kısmet emekçisiydim,
  toplu iğneyle az kutucuklar kazımadım ... ya da tüm bunların ötesinde çocukluğumu hatırladım, o zamanlara geri döndüm , mutlu oldum ...
• sadece eskisehir'e mi ozel bilmiyorum ama cocuklarin icinde biskuvi hede hodoyle dola$tiklari parali $ans oyununun ismi.. cuzi bir miktar paraya bir igneyle kutu uzerindeki henuz acilmami$ kisimlari kazirdiniz eger sayi cikarsa o sayinin kar$iligindaki biskuvi cikolata e$meli e$ gibi hediyeleri alirdiniz. en buyuk hediye (5 numaraydi galiba) hic cikmazdi.. bazi arkada$larim satma kisvesi altinda bunun butun biskuvilerini $usunu busunu yerdi..
• kazi kazan turu $ans oyunlarinin belki de atasi sayilabilecek, 60 li yillarin $ans oyunu...
  
  3 katli bir kompleksden olu$an, bir duz karton parcasi, 1 den 50 ye kadar numaralanmi$, ustunu ortecek buyuklukte bir aluminyum folyo ve yine ayni ebatta 50 delikli bir karton... ve 5 kuru$ kar$iliginda 3 adet numara soyleyen oyuncular...
  
  kismette (bo$ atmami$saniz) ne mi var: $imdinin kinder suprisei, milkasi, nestlesi tadinda olmayan... ama o zamanlarin en gozde cikolatalari... renkli aluminyum folyolara sarili, parmak veya semsiyeli cikolata... arap kizi resimli mabel sakizi veya gofret (cikolatasiz)... akide $ekeri... amerikan misketi...^**
  
  $ans talih kader kismet 5 kuru$ da denir...
• insanın anısı olmadan birine sarılması halini akla getiren, ne zaman çekseniz kısır çıkmasıyla sonuçlanan su satma çekirdek satma kitap kiralama talkan(leblebi tozu) satma gibi çocukluğun ticari girişimidir. insan orada bile tadını tarif edemeyeceğim 'ay' ı çıkarmak için çekiyor hep. bir gün evim olsa gelen misafirlerle oynamak üzere monopoly ve ikram için kader kısmet alırdım. genç girişimcilerin öğreneceği çok şey var bunlardan.
• şans talih kader kısmet beş kuruş avazesiyle reklamı yapılırdı. o zamanlarikinci sigarası 40 kuruş, birinci sigarası 70 kuruş, ekmek ise seksen kuruştu.
• bu combo dilek sözcüğü grubunun efsanevi söyleyicisi olarak;
  (bkz: hayrettin demirbas)
• bunun oynatilmasini saglayan setin oyuncakcilarda satildigini hatiliyorum. kazinilan levha arti icindeki hediyeler de dahil satilirdi. alir oynatir para kazanirdin. bir defa yaptim ben bunu. maliyetini cikarinca butun hediyeleri ben indirmi$tim. bir daha yapamadim ama, arkada$lari kaziklamak gibi gelmi$ti bana.
• ramazan bayramları ve benzer bayramlarda sokaklarda çocuklar tarafından satılan büyük ikramiyesi kocaman çükolata olan boş kazıyanada 'saman' denilen katur kutur saman gibi bir gofret verilen talih oyunu, satan kişi eğer şanslı ise parasını yatırdıgı parayı %100 kar ile alabilir
• cocuklugumun unutulmazi...
  
  soyle bir soylemi vardi bunu satmaya calisan cocugun (benim) "sans talih kader kismet, kaziyana, odeyene bos yok" seklinde 20 yil evvel mahallesinin sokaklarinda yankilanan...
  
  bos vardi tabiki. olmaz mi? bos saman tabir edilen, kuru citir biseydi. ot gibi bisey. sans talih kader kismet satan cocugun en buyuk korkusu yeni aldigi sans talif kader kismette 1'in hemen cikmasiydi. 1'i cikmis olan sans talih kader kismet cikolatasi kaybedilmis olan sans talih kader kismetti ve baskalari tarafindan ragbet gormeyen, buyuk ikramiyesini yitirmis bir sans talih kader kismetti. sahtekarligi da vardi tabiki bu durumun. eger 1 cikmissa bir sans talih kader kismette 1 sayisi silinir, cikmamis gibi diger cocuklara satmaya calisilirdi. cocukca cakalliklar iste...
  
  ozlenendir bu sans talih kader kismet kimileri tarafindan, belkide gunden gune sansini, talihini, kismetini kaybediyor duygusu icerisinde olmalarindan, yeniden cocukluklarina donup o sans talih kismetteki gibi saf ve temiz sans talih kader kismetlerini ariyor olmalarindan. yeni bir sans, yeni bir talih, yeni bir kismet cok uzak. 20 yil kadar...
• buyuklere biseyler satmak suretiyle para hesabini ogreneyim diye babamin bana aldigi bu setin icindeki butun gofretleri kendim yemistim. para hesabi? ilkokulun sonuna dek para ustunu ogrenemedim. 10 liranin uzeri 5 olacaksa yirtip yarisi verilecek zannediyordum.