satranç

• apology of a amateur chess player isimli veryansınım:
  
  paul murphy'nin satranç hakkında ünlü bir sözü var: "the ability to play chess is the sign of a gentleman. the ability to play chess well is the sign of a wasted life" diyor. yani satranç oynayabilmek bir centilmenlik (entellektüel bir beyefendilik mi desek) göstergesidir fakat satrancı iyi oynamak harcanmış bir hayatın işaretidir.
  
  batıda durum şu anda böyle. magnus'u düşünün. 90'larda doğmuş norveçli bir 2000'ler bebesi. şimdi bu adam niye hayatını satranca adasın? hayatın her türlü zevki, rahat bir hayat, kafa sükuneti bir fiyort kıyısında kollarını açmış gel gel derken niçin otursun sabahlardan akşamlara kadar satranç kassın? niye ha, niye? çok bile kastı. bu aydınlanmaya gelmesi 30 yaşından sonrayı buldu. artık satrançtan sıkılmaya başladı. kaçınılmaz son. çünkü satranç ona sağlayabileceği her şeyi sağladı. şan şöhret, para, karizma, kızların hayranlığı, vs.
  
  ama durum geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde böyle değil. gukesh, pragg gibi genç dimağların satranç ile kazanacakları daha çok şey var. özbekler, çinliler, diğer hintliler, vs. so much wasted talent... uçsuz bucaksız kombinezon ağaç dallarında onbinlerce karınca gibi gezinen nöronlar. bu dalın ucunda meyve var gibi, feromon kokusu alıyorum... bu dal b.mb.k bir yere çıkıyor buraya gitmeyeyim... bir denese miydim acaba?!...
  
  amatörde daha beter. ben de yıllardır onbinlerce satranç oyunu oynadım online, wasted. çöp. şu an bunu burada yazıyorum ama profesyonel bir görüşmede söyleyebilir miyim? hayır, utanırım, koca adam utanmıyor musun o kadar vakti satranca gömmeye.
  
  satranç 17-18 yaşına kadar serbest olmalı, okullarda okutulmalı, sonrasında ise şiddetle yasaklanmalı. bir çocuk oyunu olmalı. zaten 17 yaşında bebe candidates'i kazandı, seneye muhtemelen şampiyon olacak. demek 18'de zirveye çıkılabiliyor. bu yaş daha da düşecek, rekorlar kırılmaya devam edecek. bıraksın ondan sonra. oynamasın. ne gerek var ki devam etmeye? hem oynasa ne olacak? şu anda caruana nakamura nepo ding so vs. vs. hep aşağı-yukarı aynı güçte bir sürü elit gm, bir beriki yeniyor bir öteki, hasbelkader bir kombinezonu kaçırıyor, yeniliyor. neden? salak mı? öteki daha mı akıllı? bu yenilgi neyi gösteriyor ha, neyi? adam 1 dalı kaçırmış işte. so fckng what?! peki ya carlsen dediğinizi duyar gibiyim, evet o kendini bir gömlek üste çıkardı. ama hâlâ soru aynı: so fckng whaat??? carlsen şu an nakamura'dan daha üstün bir insan mı oldu? herhangi orta üst seviye bir norveçliye göre çok daha zengin mi oldu?
  
  insan elit gm olacak kadar büyük bir iradeye ve zekaya sahip ise o irade ile neler yapabilir neler?! dünyayı yerinden oynatır be. ama napıyorlar, saçma sapan kombinezonlar içinde soyut yürüyüşler. ne süreçte bir anlam var ne de sonuçta. boş beleş bir iş.