satürn

• basıklık oranı en yüksek gezegendir. kutuplar arasındaki çapı ekvator çapından %10 düşüktür.
  sistemde ki en gelişmiş halka sistemine sahip tir. halkaların çapı gezegenin çapının 8 katı kadardır.
  neptün'ün ardından güneş sistemindeki ikinci en hızlı rüzgarlara sahiptir. ekvator çevresinde gözlenen batı rüzgarlarının hızı saatte 1800 km'yi bulur.(yaklaşık)
  yağmur ancak bin yılda bir metan sağanağı şeklinde yağar. 82 uydusu var. enceledus uydusu adeta canlı varlık gibidir. gayzerleri, yeraltı okyanusunun bir kısmını aralıksız şekilde uzaya püskürtür. nasa bu uyduda yaşamı destekleyebilecek bazı bileşenler bulduğunu idda etmişti.
  
  güneşin kraliçesidir. renk cümbüşü.
• sene olmuş 2010 (klişeye başladık, allah sonumuzu hayretsin), saturn'u incelemek için onca araç göndermişiz, hatta yörüngesine cassini uydusunu yerleştirmişiz ki orada neler oluyor bitiyor canlı canlı görelim, ilginç bir şey olduğunda hemen gözlerimizi dikelim diye.
  
  yetinmemişiz, saturn'un çevresinde dönen uydulardan birine sonda indirmişiz, yüzey özelliklerini, atmosferini falan analiz etmiş, haritalandırmış, neye benzediğine bakmışız.
  
  astroloji tanrıları bizi çarpmasın ama, bu saturn'un uydusu titan'ın o insanları etkisi altına alan merkür'den bile büyük olduğunun, üstelik merkür denen kıytırık gezegenden daha büyük bir de jüpiter uydusu ganymede'nin varlığını öğrenmişiz.
  
  bıkmamışız, astroloji safsatasına "inanan" manyakları ikna edebilmek için "onca uzakta" bulunan cisimlerin kafamızın yarım metre üzerinde duran bir elmadan daha büyük etki yaratamadığını göstermiş, defalarca bunu ispatlamışız.
  
  arsızlık edip devam etmişiz; o burç sanatçıdır, bu burç bilim adamıdır, şu burç psikopattır diyenlere karşı; "al sana binlerce ünlü sanatçı, edebiyatçı, bilim adamı, bunları doğum tarihlerine göre ayırırsak hepsinin sayısı eşit çıkıyor, ne kadar kova dahisi varsa o kadar da yengeç, akrep, aslan, boğa dahisi var. ne kadar başarılı yay burcu sanatçı varsa, aynı sayıda balık, terazi ikizler var diyerek qed yapmışız...
  
  ama nato kafa nato mermer... söze yıl olmuş 2010 diye başlamıştık ya klişenin dibine vurarak, işte milyonuncu kez bu klişeyi tekrarlıyor olmamız rağmen biri çıkıp saturn'un astrolojik etkilerini hala ve tüm ciddiyetiyle size anlatabiliyor.
  
  insanlığın bir döneminde gerçekten "akıl fikir dağıtımı" oldu mu bilmiyorum ama, eğer olmuşsa birilerinin ciddi ciddi o gün nerede olduğunu, ne yaptığını, niçin bu dağıtıma katılmadığını açıklamasını bekliyorum... çok merak ediyorum...
• en buyuu cupiter, halkalisi saturn.
  astrobilgim a$mi$tir.
• galileo teleskobunu yapıp tepeye çevirdiğinde ilk baktığı gezegenlerden biri satürn olmuştur. ancak teleskobunun ayırma gücü o kadar dandikti ki, halkalarını "halka" olarak göremedi, onun yerine sağında ve solunda birer "kulak" varmış gibi iki dairesi olan gezegen olarak gördü. bu yüzden bu kulakların onun uyduları olabileceğini düşündü başta. "birbirine neredeyse değecek kadar yakın 3 cisimden oluşuyormuş satürn" dedi 1610 senesinde.
  
  1612'de yaptığı gözlemdeyse bu "kulak"ların yok olduğuna tanık oldu ve oldukça şaşırdı normal olarak. aslında, satürn'ün halkasının dünya'dan bakınca eğimi değişmişti bu yüzden göremiyordu ama tabii anlam verememişti.
  
  1616 yılındaysa satürn'ün halkasını iki yarım elips olarak gözledi. "iki uydusu artık küre şeklinde değil, iki tane elips şeklinde görülüyor, ve ortadaki bileşen (satürn'ün kendisi) her zaman olduğu gibi müthiş bir küre..." yazmıştı notlarında.
  
  satürn'ün bu "kulaklarının" aslında satürn'e değmeyen ancak etrafını saran ve ekliptik ile aynı düzlemde olan bir "halka" olduğu önerisini ilk kez christiaan huygens 1655 yılında getirmişti. aynı zamanda 50x büyütmeli teleskobuyla titan uydusunu ilk keşfeden de kendisi olacaktı.
  
  galileo'nun kullandığı teleskop 20x büyütme gücüne sahipti.
  teleskoplarda büyütme gücü ve ayırma gücü hakkında detaylı bilgi için (bkz: yeni başlayanlar için teleskop/#16699829)
• hala dolaylı da olsa kendisine tapanların olduğu gezegen. 2000 yıl önceye kadar insanların uğruna devasa tapınaklar inşa ettiği bir tanrı olan satürn'e (nam-ı diğer kronos) bugün burç murç ayağına dolaylı da olsa tapınanları görmek güzel aslında.
  
  ne diyorduk, inançlar yok olmuyor; şekil değiştiriyor. ve tanrılar hala insanların hayatına yön veriyor...
• halkalarinin kusursuz cizgilerine hasta oldugum artiz gezegen.
  
  http://www.nasa.gov/…efault/files/pia18283_full.jpg saturn'un uc uydusunun ayni kare icinde gorundugu bir fotograf. buyuk olan tethys, sol ustteki hyperion, alttaki prometheus.
  
  http://i.imgur.com/ugh06jh.jpg 2013'te cassini tarafindan cekilen muhtesem soluk mavi nokta fotografi. saturn'un halkalari ve dunya ayni kare icinde goruluyor. yaklasik 1.44 milyar kilometre uzaktan cekilmis bir fotograftir.
  
  http://i.imgur.com/xnv6axs.jpg amator bir fotografci tarafindan cekilen, saturn'un ay'in arkasinda saklanirken goruldugu nefis fotograf.
  
  http://i.imgur.com/7gdhwca.jpg 2012'de cassini tarafindan cekilen the rose fotografi. the rose, saturn'un kuzey kutbunda takilan dev kasirga. capi dunyanin 2.5 kati kadar.
  
  http://photojournal.jpl.nasa.gov/…a11668_modest.jpg saturn'un b halkasi ustunde 2.5km uzunlugunda dikey yukselen yapilar ve halka uzerinde olusturdugu keskin golgeler.
  
  http://photojournal.jpl.nasa.gov/jpeg/pia17160.jpg altigen seklindeki kutup. (daha yakindan)
  
  http://i.imgur.com/vwfvxrw.jpg eger dunyanin da saturn gibi halkalari olsaydi boyle gorunurdu.
  
  http://i.imgur.com/qo2azbf.jpg 2004'te hubble tarafindan cekilen, kutupta olusan aurora (kuzey isiklari) fotografi.
  
  http://www.esa.int/…_rhea_epimetheus_transiting.png saturn'un ikinci, gunes sisteminin dokuzuncu en buyuk uydusu olan rhea'nin net bir fotografi.
  
  http://i.imgur.com/ofr4oet.jpg saturn'de safak vakti.
  
  dunya'yi olcek olarak alirsak, saturn'un halkasi.
• çemberden geçen bir basketbol topuna benzemesinden mütevellit basketbolcuların ve benim en sevdiğim gezegen. ayrıca kendisi güneş sisteminin en yakışıklı gezegeni. yalnız hanım gezegenlerimiz heveslenmesin, zira kendisi yüzüklerinden^* de anlaşılacağı gibi uranüs hanımla evli.
  
  venüs'ten bahsederken (bkz: venüs/@fazlaejderhasiolanvarmi) eğer yüzeyine inebilecek olsaydık önce basınçtan mı yoksa sıcaktan mı ölürdük bilemiyoruz demiştim. eğer satürn'ün yüzeyine inebilecek olsaydık önce soğuktan ölürdük burası kesin, zira kendisi -178 santigrat derece, fakat satürn'ün inebileceğimiz bir yüzeyi yok.
  
  bu dev gezegenin en dışında hacminin %90'ını oluşturan bir gaz tabakası bulunuyor ve bu gaz tabakası moleküler hidrojenden meydana gelmiş. %90'ının gaz olmasından dolayı da satürn'ün yoğunluğu sudan az. eğer ki arşimet hamamda yıkanırken su teknesinin içine tas yerine satürn'ü atsaydı, yani tekne satürn'ün sığabileceği kadar büyük olsaydı, yani arşimet satürn'ü kaldırıp atabilseydi, suyun kaldırma kuvvetini satürn sayesinde keşfedebilirdi.
  
  halkalar dedik, satürn'ün halkalarının diğer halkalı gezegenlerin halkalarından daha belirgin olmasının sebebi olarak çoğu bilim insanı tarafından halkaların daha genç olması gösteriliyor. yani satürn'ün halkaları da zamanla kaybolabilir. tabii bundan emin olabilmek için halkaların nasıl oluştuğunu bilmek gerek. bu konuda da bir takım teoriler mevcut. şöyle ki; halkaların satürn'ün çekimine kapılıp parçalanmış bir uydusu olabileceği, aynı şekilde çekimine kapılıp parçalanan bir kuyruklu yıldız olabileceği, çok sayıdaki uydularından ikisinin çarpışarak parçalanmış ve parçalarının halkaları oluşturmuş olabileceği bu teorilerden bazıları. tabii bundan da emin olabilmek için halkaların tam olarak ne olduğundan emin olmak gerekiyor. halkaların irili ufaklı buz parçalarından meydana geldiği konusunda çoğu bilimci hemfikir. satürn'ün uydularından enceladus'ta meydana gelen sıvı püskürmelerinin bu küçük uydunun yer çekiminin az olması ve satürn'ün çekiminin fazla olmasından dolayı satürn'e doğru çekilip yörüngeye yerleşerek son halkayı oluşturduğu düşüncesi bilimsel verilerle desteklenmekte.
  
  enceladus'un püskürttüğü bu sıvı ve yüzeyini kaplayan buz kütleleri burada yaşam formu olabileceğini düşündüren başlıca sebepler. satürn'ün en büyük uydusu olan titan'ın da dünya'nın ilk dönemleriyle olan benzerliği satürn'ü ve uydularını daha çok merak etmemize neden oluyor. yani satürn'ün kendi gizemi yetmezmiş gibi uyduları da ilgi çekici.
  
  son olarak, galileo galilei satürn'ü kendi yaptığı basit teleskobuyla 1610 yılının temmuz ayında fark etti. galilei halkaları gördü fakat yeterli büyütme gücüne sahip olmayan teleskobuyla halka olduklarını anlayamadı. halkaları kulak olarak ifade etti ve tuttuğu günlüğe şu şekilde çizdi. daha sonraları bu kulakların uydu olabileceğini düşünen galilei satürn'ün halkaları olduğunu hiçbir zaman öğrenemeden öldü. yıllar sonra 1655'te christiaan huygens bu kulakları ilk kez halka olarak tanımladı.
  
  bu da voyager 1'in 1980 yılında görünürlüğü artırmak için hatalı renklerle çektiği satürn fotoğrafı.
• einstein ornek gosterilerek newton fiziğiyle uyumsuz çalıştığı iddia edilen gezegen. bayılıyorum boyle andaval aciklamalara. bir yerden bir laf duymuslar "einstein, newton'u yıktı" diye; saniyorlarki newton'un söylediği hersey yalan oldu. sanki einstein astrolojiyi ispatlamak için çıkarttı o kadar teoriyi.
  
  relativite cikinca kutlecekim yasalari yok oldu mu? astroloji ispatlandi mi? aksine daha da beter darbe yedi; sen bugün yengeç dediğin yıldızların yüzyıllarca önceki haline bakıyorsun; sen doğmadan 100 sene önce oğlak teke olmuş, boğaya kurbanda 7 kişi girmiş haberin yok.
• satürnün, ortaçağ anlayışında tüm gece kuşlarıyla ilişkili, yarasa kanı içeren bir gezegen olduğu düşünülürmüş, (dürer'in ünlü melancolia yapıtındaki kanatlarında 'melancolia' yazan yarasa direk bu gezegenin temsili mesela.)
  
  satürn arap astrolojisinde dalak ı temsil eder. dalak da insanda melankoliyi yaratan karasafra ile ilişkilendirilir. bkz: (melankoli) ayrıca 9.yy da bir arap bilgesi olan ebu ma'şer'e göre satürn çocukları çok yerler, sevgilerinde sadıktırlar(...)sıklıkla öfkelenir, hüzünlenirler, şiddete başvurabilirler.
  
  "saturday" de satürn gezegeninden uyarlanmış bir kelimedir. (bkz: saturdays child): melankolik insanları tanımlamak için kullanılır.
• astronomiseverler olarak sözlükteki başlığını boş bıraktığımız ve bunun neticesinde astrolojiseverlerin başlığında cirit attığı muazzam güzellik. tartışmasız görünüşü en güzel gezegendir. ayrıca son araştırmalara göre, güneşin ve jupiter'in kütleçekimsel etkisi sebebiyle son 4 milyar yılda en az 6 defa jupiter'le yer değiştirdiği tespit edilmiştir.
  
  ey antaresin akrepleri, ey aldebaranın boğaları, bırakın gezegenlerin gerilemesiyle hassas dönemden geçtiğiniz safsatasını. 1000 liraya bir teleskop alın, gece saat 3 gibi(yılın bu dönemi için) doğu ufkuna bakın. parlak kızıl marsın alt tarafında orta parlaklıkta bir cisim göreceksiniz. onu ve muhteşem halkalarını görünce hayata bakışının değişecektir.