serbest ticaret bölgesi

• ülkelerin birbirlerine uyguladıkları gumruk ve kotaların kaldırılmasını amaçlayan bölgelerdir.
  bundan sonraki aşama için (bkz: gumruk birligi)
• serbest ticaret bölgesi, üyeleri arasında ticareti kısıtlayan veya engelleyen tarife ve kotaların kaldırıldığı, üyelerin birlik dışında kalanlara karşı ise ortalama gümrük tarifesi (ogt) uygulama zorunluluğunun olmadığı ekonomik bütünleşme şeklidir. bölgeye giren mal ve hizmetler için yaratılan ortak piyasa, üretim faktörlerinin girişine açık değildir. bu tür birleşmelerde, ekonomi politikalarının ve kurumların uyumlaştırılması ve birliği söz konusu değildir. dolayısıyla bölge dışında kalan ülkelere karşı her ülkenin bağımsız olarak belirlediği ekonomi politikası uygulanır. serbest ticaret bölgelerinde amaç, üye ülkeler arasında mal ve hizmetlere ilişkin ticareti serbestleştirerek ortak bir pazar yaratmaktır. ticaretin serbestleşmesi, ab’de olduğu gibi tüm ekonomik faaliyet dalları için geçerli olabileceği gibi, efta’da olduğu gibi belli bir sektör için, avrupa kömür çelik topluluğu’nda olduğu gibi belli bir mal grubu için oluşturulabilir.
  serbest ticaret bölgesi şeklindeki ekonomik bütünleşmeler uygulamada bazı olumsuzluklara yol açmaktadırlar. serbest ticaret bölgesinde özellikle üyelerin dışa karşı farklı tarifeler uygulamaları uluslararası ticareti dolambaçlı yollara saptırmaktadır. çünkü birlik dışındaki ülkelerden yüksek gümrüklü ülkeye mal ihraç edecek olan ihracatçı, malları ilk önce birlik içinde düşük gümrüklü ülkeye göndermekte, düşük tarife ödendikten sonra mallar, asıl amaçlanan yüksek gümrüklü ülkeye re-eksport yapılmaktadır. ihracatın bu şekilde dolambaçlı yollarla yapılması, uluslararası ticaret akımlarının normal gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. bunu engellemek için bölge içinde dolaşan malların ilk üretim yerlerinin gösterildiği menşe belgeleri düzenlenmektedir. dünya’da serbest ticaret bölgelerine latin amerika ülkeleri’nin kurduğu lafta, avrupa ticaret bölgesi (efta) ve avrupa ekonomik alanı (ees) örnek verilebilir.
• (bkz: no mans land)
• (bkz: papa organize sanayi bolgesi)
• asıl amacı taraflar arasındaki ticaret hacmini artırmak, uluslararası ticarete ait çeşitli engelleri ortadan kaldırarak bu alandaki kontrolleri en aza indirmek olan ekonomik bütünleşme şeklidir.
• (bkz: lucien brocard)
• böyle bir şey aslında mevzuatlara göre yok. şöyle ifade edersek daha doğru olur.
  
  ecnebinin free trade zone dediği yani ülke sınırları içerisinde, fiziken o ülke sınırları içerisinde olsa bile, gümrük ve vergi mevzuatı nedeniyle ekonomik olarak o ülkeye bağlı olmayan bölgeler türkiye'de 1980'lerde tanımlandırırken^*, serbest ticaret bölgesi yerine serbest bölge olarak ifade edildiğinden bu konuda ciddi hatalar yapılmaktadır. olması gereken ifade serbest bölge değil, serbest ticaret bölgesi olmalıdır.
  
  işin ikinci ve bence daha vahim durumu var ki, burdaki karışıklık gerçekten büyük bir sorun. sözlükte de gözükebileceği gibi, birçok kişi serbest ticaret antlaşması ve serbest ticaret birliklerini^*** serbest ticaret bölgesi olarak ifade ettiklerinden, ciddi şekilde yanlış anlaşılmalar ve tamamıyla hatalı yorumlar ortaya çıkmaktadır. bu birlik ve antlaşmalar gümrüklü bir alanı kapsamadığı gibi, antlaşmada imzası bulunan üye devletlerin kendi aralarında vergisiz, gümrüksüz şekilde ticaret yapmasını sağlamaktadır. literatürde zone, area, region gibi kelimeler birkaç hektarlık bir gümrüklü alanı değil, perlmutter'ın eprg modelindeki kıtasal bazda bölgelenmeleri ifade etmektedir.
  
  konudan uzaklaştık ama değinmeden geçemem. eprg modeli dikkatli incelendiğinde, serbest ticaret birliklerinin ve serbest ticaret antlaşmalarının küresel yönde değil de bölgesel yönde olmasından ötürü, küreselleşmenin en büyük düşmanı olduğunu ifade etmek, hatalı bi yorum olmayacaktır.
  
  (bkz: #21179017)
• devletlerin ticaret önündeki engelleri kaldırmak için anlaşmaya vardıkları bölge.